آیا استارلینک باعث حذف سیمکارت های موبایل می شود؟
اظهار نظر چند کارشناس در فضای مجازی در خصوص اتصال مستقیم اینترنت ماهواره ای به تلفن های همراه، نظر بسیاری را به خود جلب کرد. یکی از آنها مدعی شده بود که گستردگی فناوری ارتباطی اتصال مستقیم ماهواره به تلفن همراه، در آتیه نه چندان دور به حذف اپراتورهای تلفن همراه در ایران منتهی خواهد شد.
خبر جنجالی فعال شدن ۸۰۰ دستگاه استارلینک در کشور به نقل از رئیس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی ارتباطی و لوازم جانبی تهران، نیز واکنش های زیادی را در پی داشت، برخی بر این عقیده هستند که با توجه به رقم قابل توجه سالیانه قاچاق در کشور، این دستگاه ها ممکن است در ایران همه گیر و پر مصرف شوند، به ویژه آنکه محدودیت های اینترنتی بر دامنه بازار مصرف این محصول جدید دنیای فناوری افزوده است.
کلیپ های چند روز اخیر در کانال ها و صفحات مختلف با مضمون راه اندازی دیش های رسیور استارلینک در اهواز، اصفهان و تهران، این تکنولوژی را به یکی از محوری ترین تاپیک های صحبت فعالین حوزه فناوری تبدیل کرده است. البته در این بین، برخی از کارشناسان بر این باورند که قابل ردیابی بودن این دستگاه، امکان برخورد قهری با دارندگان آن را تسهیل می کند، در مقابل مدافعان این فناوری اظهار می کنند که همه گیری و پرتعداد شدن دستگاه ها، امکان برخورد سلبی با استفاده کنندگان را تا حد زیادی منتفی می سازد، چه بسا آنکه در ابتدای ورود دستگاه ویدیو یا ماهواره نیز این گونه برخوردهای انتظامی متداول بود.
با وجود آنکه فناوری اینترنت ماهواره ای از نظر بسیاری هنوز یک پدیده جدید محسوب می شود، شرکت اسپیس ایکس اعلام کرد: مجوزی 60 روزه را برای پرتاب نسل دوم ماهواره های ارائه کننده خدمات اینترنتی از FCC آمریکا دریافت کرده است. این ماهواره ها خواهند توانست امواج مربوط به اینترنت را مستقیماً و بدون نیاز به رسیور واسط به تلفن همراه کاربر ارسال و از آن دریافت کنند.
منصور موتمنی کارشناس مخابرات و ارتباطات در این زمینه به خبرنگار خبرگزاری سیناپرس گفت: پروژه نسل دوم اینترنت ماهواره ای در واقع Gen 2 Starlink نام دارد، کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا برای پرتاب 30 هزار عدد از این ماهواره ها، مجوز لازم را به شرکت متعلق به ایلان ماسک ارائه کرده است، البته تعداد این ماهواره ها فعلاً از سوی این کمیسیون محدود شده است چون این اقمار مصنوعی در مدار پایینی قرار می گیرند و برخی فعالان محیط زیست از امکان رشد زباله های فضایی ناشی از تعدد ماهواره ها در مدار ابراز نگرانی کرده اند.
وی افزود: این ماهواره ها تنها برای ارائه نسل دوم ارتباطات اینترنت ماهواره ای به مدار ارسال نمی شوند، بلکه ماموریت اصلی آنها توسعه پهنای باند بیشتر در شبکه استارلینک است. از سوی دیگر به علت افزایش هر روزه کاربران، سرعت اینترنت استارلینک مقداری کاهش یافته است.
وی خاطرنشان کرد: پروژه GEN2 در وهله اول تلاشی برای برقراری بالانس در شبکه است و در حال حاضر شرکت رقیب اسپیس ایکس یعنی آمازون پروژه مشابه استارلینک به نام کویپر راه اندازی کرده است و در صورت کاهش سرعت اینترنت ممکن است کاربران بالقوه به سمت طرح های رقیب مانند کویپر متمایل شوند.
موتمنی در ادامه در توضیح بیشتر مشخصات فنی این طرح گفت: نسل دوم ماهواره‌های استارلینک همچنین قرار است امواجی رادیویی ارسال کنند تا امکان جانمایی بسیار دقیق را برای کاربر فراهم سازد. شرکت اسپیس ایکس در حال حاضر 3500 ماهواره نسل اول را در مدار قرار داده است و متعهد شده تا سال 2024 بیش از 2000 ماهواره GEN2 را در شبکه ارتباطی خود قرار دهد. این ماهواره ها به اصطلاح ارائه کننده خدمات مستقیم تی موبایل هستند. یعنی می‌توانند با سرعتی در حدود 3 تا 18.3 مگابیت، خدمات اینترنت را مستقیماً از طریق قمر مصنوعی به تلفن همراه هوشمند کاربر عرضه کنند. این یک فناوری انقلابی است که از امکان فراگیری بالایی برخوردار است، به این معنی که همگان بر این اعتقاد هستند که خدمات اصلی اینترنتی در آینده نزدیک از طریق چنین پروژه‌های عرضه خواهد شد.
این کارشناس مخابرات در پاسخ به سوال خبرنگار سیناپرس در خصوص حذف اپراتورهای تلفن همراه توسط این فناوری گفت: نکته ای که باید به آن توجه کرد این مسئله است که این تکنولوژی هنوز در ابتدای راه قرار دارد، هر چند سرعت رشد آن بسیار بالا است، اما ممکن است برای آنکه کاربران آن به عدد بسیار بالای برسند به ۵ تا ۱۰ سال زمان نیاز داشته باشد، البته که این فناوری در نهایت ممکن است به حذف سیمکارت و اپراتورهای ملی ارتباطات سیار منتهی گردد؛ یعنی شما به جای خرید سیمکارت شماره موبایل از اپراتور کشور خودتان تنها یک اکانت تعریف می کنید یا یک شماره مخصوص به خودتان را از اسپیس ایکس خریداری یا به رایگان دریافت خواهید کرد. اما آنچه که اهمیت دارد این است که دولت ها نیز نمی توانند این اینترنت را فیلتر یا محدود کنند و این مهمترین ویژگی آن است.
حال باید دید این فناوری در کشور به صورت همه گیر وجود خواهد داشت یا در آینده تدابیری برای جلوگیری از ورود تجهیزات استارلینک به کشور در نظر گرفته می شود؟