بررسی سیر تکامل شبکه ارتباطات از نسل پنجم تا ششم
به اعتقاد کارشناسان، در تعریف ۶G یا نسل ششم ارتباطات باید چند گام اساسی برداشته شود تا این نسل از شبکه به تکامل برسد و در حال حاضر با توجه به فعالیت شرکت‌ها و تحقیقات دانشگاه‌ها و مراکز علمی جهان، در مرحله ایجاد چشم انداز قرار داریم و پیش‌بینی میشود که این مراحل تا قبل از سال ۲۰۳۰ به نتیجه برسد.
نسل ششم ارتباطات بی‌سیم، بعد از راه‌اندازی و گسترش ۵G، به عنوان آینده دنیای تکنولوژی شناخته میشود. درست است که نسل ۵ تلفن همراه، تازه به صورت گسترده در دسترس مردم جهان قرار گرفته است، اما فناوری هیچ وقت در زمان و مکان خاصی متوقف نمی‌شود و ۶G یکی از نشانه‌های این پیشرفت است. چون با قابلیت‌ها و مزیت‌های بیشتر نسبت به ۵G، تغییر و تحول خیره‌کننده‌ای را در دنیای فناوری به وجود می‌آورد.
نسل ششم، آینده ارتباط بی‌سیم است که در مقایسه با نسل‌های قبلی، داده‌های حجیم‌تری را با سرعت بالاتر انتقال می‌دهد. در این فناوری به کمک امواج تراهرتز، از پهنای باندی جدید که سرعت و ظرفیت بیشتری را برای انتقال اطلاعات فراهم می‌کند، استفاده میشود به طوری که برآورد میشود، انتقال اطلاعات در این فناوری ۱۰۰ برابر سریع‌تر از ۵G باشد.
عوامل مهم سرعت بیشتر، ظرفیت بالاتر و تاخیر کمتر باعث میشود تا دستگاه‌های بیشتری با بالاترین ظرفیت به شبکه ۶G وصل شوند و به کمک توسعه هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء، مرزهای بین دنیای واقعی و مجازی کمرنگ‌تر شود. توسعه خودروهای خودران، پهپادها و گجت‌های پوشیدنی، یکی از اتفاقاتی است که از حالا برای دنیای ۶G پیش‌بینی میشود.
اما مهم‌ترین موضوع در هر نسلِ ارتباطات موبایل، سرعت انتقال داده‌ها و اطلاعات است. در مورد سرعت، برای شبکه ۴G از مگابیت صحبت می‌شد و با ورود ۵G، برای اولین بار شاهد سرعتی در حدود ۲۰ گیگابیت بر ثانیه (یک گیگابیت بر ثانیه برای هر کاربر) هستیم و در نسل آینده و ۶G، پیش‌بینی میشود که باید منتظر رسیدنِ سرعت، به یک ترابایت باشیم.
در این میان مزیت‌های گستردهی ۶G، به گوشی‌های هوشمند، لوازم پوشیدنی، خودروها و ربات‌ها امکان اضافه کردن قابلیت‌های بسیار کاربردی را می‌دهد. توسعه هوش مصنوعی یکی از آنهاست؛ با ورود نسل پنجم ارتباطات بی‌سیم (۵G)، فناوری‌های هوش مصنوعی مثل خودروهای خودران، پهپادها و هواپیماهای بدون سرنشین و مدیریت از راه دور خیلی مورد توجه قرار گرفتند. حالا پیش‌بینی میشود که با ورود ۶G، خودروهای خودران محاسبات لازم برای پردازش مسافت، حرکت خودروهای دیگر و عابران را سریع‌تر انجام می‌دهند و خیلی از ریسک‌های استفاده از این خودروها از بین می‌رود.
در همین رابطه سیدمحمد رضوی‌زاده – رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات- در یک سخنرانی، با اشاره به اهمیت سرعت دسترسی به شبکه‌های موبایلی در کشور اظهار کرد: اینکه چه مقدار سرعت در شبکه‌های موبایلی مورد نیاز هر فرد است، در اصل به کاربردها و سرویس‌های ارایه شده و نیاز کاربران بستگی دارد.
وی افزود: در دنیای امروز بیش از هر زمان دیگری به سرعت بالای دیتا در شبکه‌های موبایلی نیاز داریم. به عنوان مثال، یکی از حوزه‌هایی که سرعت بالایی نیاز دارد، بحث خودروهای خودران است که در این حوزه نیازمند سرعت حداقل پنج گیگابیت بر ثانیه خواهیم بود و همچنین در بحث تکنولوژی متاورس حداقل سرعت لازم سه گیگابیت بر ثانیه است؛ این موارد تنها بخشی از تکنولوژی است که نیاز ما را به سرعت بالای اینترنت نشان می‌دهد.
رضوی‌زاده در ادامه با بیان آماری از مصرف دیتا در سال‌های اخیر، خاطرنشان کرد: امروز میانگین مصرف دیتای شبکه‌های سیار در جهان به ازای هر فرد حدود ۲۰ گیگ در ماه است، این در حالی است که در آینده حجم ترافیک دیتا رشد خواهد کرد، به صورتی که در سه سال آینده این مقدار به ۳۵ گیگ در هر ماه خواهد رسید.
رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به اهمیت افزایش تعداد کاربران شبکه‌های موبایل در سال‌های اخیر، بیان کرد: یکی دیگر از مواردی که نیازمندی ما را به سرعت شبکه مشخص می‌کند، تعداد کاربران در شبکه است. در ۱۰ سال گذشته از شش میلیارد کاربر در جهان به هشت میلیارد مشترک رسیده‌ایم. این در حالی است که امروز دیگر تنها کاربران موبایل، افراد و گوشی‌های هوشمند در اختیار ایشان نیستند، بلکه دستگاه‌های دیگری هستند که به دسترسی شبکه پرسرعت نیاز دارند که از آن‌ها به عنوان اینترنت اشیاء یاد میشود.
وی در ادامه گفت: به غیر از بحث نرخ داده و ظرفیت کاربری، پارامترهای دیگری هم در ارزیابی شبکه‌های موبایل دخیل هستند که از جمله آن می‌توان به تاخیر، قابلیت اطمینان ارتباط با شبکه، بهره‌وری انرژی، بازدهی طیفی، امنیت و پوشش شبکه در شبکه اشاره کرد.
رضوی‌زاده با اشاره به وضعیت فعلی شبکه نسل ششم، اظهار کرد: در تعریف ۶G، چند گام اساسی از جمله ایجاد چشم‌انداز، معرفی راه‌حل‌های و تکنیک‌ها، ارزیابی تکنیک‌ها، استانداردسازی، راه‌اندازی شبکه‌های آزمایشی و راه‌اندازی شبکه‌های تجاری باید برداشته شود تا این نسل از شبکه به تکامل برسد و در حال حاضر با توجه به فعالیت شرکت‌های معتبر، تحقیقات دانشگاه‌ها و مراکز علمی جهان، در مرحله ایجاد چشم انداز قرار داریم و پیش‌بینی میشود که این مراحل تا قبل از سال ۲۰۳۰ به نتیجه برسد.