«حسگر ایمنی» برای تشخیص زود هنگام آلزایمر ساخته شد
محققان کشور موفق به ساخت ایمنوسنسور الکتروشیمیایی بر پایه آنتی بادی cis P-tau برای استفاده بالینی در تشخیص زود هنگام آلزایمر شدند.
آلزایمر بیماری مزمن و پیشرونده مغزی است که با زوال پیشرونده حافظه، تغییرات فاحش شخصیتی، مشکلات شناختی، زوال عقل و سرانجام مرگ، شناخته می شود.
ردیابی فسفوریله شدن فرم سیس پروتئین تائو (cis P-tau) می تواند به عنوان روشی برای تشخیص آلزایمر در مراحل ابتدایی مورد استفاده قرار گیرد.
تشخیص زود هنگام آلزایمر با فراهم کردن امکان درمان و مهار بیماری در مراحل اولیه کمک شایانی به مبتلایان می کند.
پیشتر دکتر کورش شاهپسند از محققان پژوهشگاه رویان موفق به ساخت نخستین آنتی بادی مونوکلونال با دقت بالا برای شناسایی cis P-tau شده بود.
محققان دیگر این پژوهشگاه با هدف ساخت یک ایمنوسنسور بر پایه آنتی بادی مذکور برای استفاده در تشخیص زود هنگام آلزایمر در آزمایشگاه های تشخیص طبی، طی پژوهشی آنتی بادی مذکور را روی الکترودی از جنس طلا تثبیت کردند و به بررسی پاسخ الکتروشیمیایی آن با روش های مختلف طیف سنجی و ولتومتری پرداختند.
نتایج این پژوهش که در نشریه بین المللی و معتبر Biosensors منتشر شده است، نشان داد حسگر ایمنی ساخته شده از میان اهداف غیر اختصاصی مانند فرم ترنس پروتئین تائو، قادر به تشخیص cis P-tau است.
همچنین این حسگر می تواند پروتئین هدف خود را در محدوده غلظتی گسترده ای در سرم خون انسان با محدودیت غلظت ۰۲.۰ تا ۰۵.۰ پیکومولار شناسایی کند.
با توجه به امکان ذخیره سازی طولانی مدت این ایمنوسنسور و تأیید کارکرد دقیق آن پس از آزمون های متعدد با مایه مغزی-نخاعی و سرم خون بیماران مبتلا به مراحل مختلف آلزایمر، استفاده بالینی از آن توصیه می شود و می تواند کمک چشمگیری به تشخیص زود هنگام آلزایمر باشد.
نتایج این پژوهش نشان داد این ایمنوسنسور ساده می تواند کاربرد خوبی در تشخیص زودهنگام آلزایمر داشته باشد که یک نیاز فوری و پیش بینی نشده در خدمات بهداشتی امروز در سطح جهان است.
این پروژه توسط دکتر فائره شکری، دکتر محمد حسین قانیان، دکتر فرنوش فریدبد، دکتر کورش شاهپسند، ایوب شیروندی و همکارانشان از پژوهشگاه رویان و دانشگاه تهران به انجام رسیده است.