چگونه ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ قطعی شد
ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ و مدل‌های بعدی آن سرانجام نهایی شد تا کشمکش پرحاشیه‌ای که طی ماه‌های گذشته برای این مدل‌ها در کشور ایجاد شده بود، در فرآیندی غیرشفاف تعیین تکلیف شود.
ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ از ابتدای مهرماه که این گوشی‌ها وارد بازار ایران شدند، شنیده میشود. این گوشی‌ها به دلیل قانونی که برای ممنوعیت واردات گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار وضع شده بود امکان واردات رسمی و انبوه نداشتند اما به صورت محدود همراه مسافر وارد کشور شدند. سرانجام در نامه‌ای که از سوی گمرک منتشر شد بخشنامه «ممنوعیت ورود تلفن همراه با نشان تجاری اپل ۱۴ بصورت همراه مسافر و پستی» ابلاغ شد.
در این نامه که اعتبار آن تا اطلاع ثانوی ذکر شده، آمده است، بر اساس نامه‌نگاری‌های انجام شده از سوی سازمان توسعه و تجارت، از ابتدای اسفند ماه ۱۴۰۱ گوشی تلفن همراه با نشان تجاری اپل مدل ۱۴ و کلیه مدل‌های بعد از آن در لیست کالاهای مجاز همراه مسافر و پستی ورودی به کشور نیست.
بنابراین طبق بخشنامه ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ از این پس ثبت اطلاعات گوشی‌های وارداتی در سامانه مسافری و پستی از ابتدای اسفند امکان‌پذیر نیست. ضمن اینکه مسافران در مبادی ورودی کشور احتمالا بنرهایی برای ممنوعیت ورود آیفون ۱۴ و مدل‌های بالاتر از آن به کشور را مشاهده خواهند کرد.
تصمیم ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ با انتقاداتی نیز همراه بود و جلال رشیدی کوچی، نماینده مرودشت در مجلس با انتقاد از تصمیمات سلیقه‌ای، ابهام‌آفرین که شائبه ایجاد فساد دارند از تبدیل موضوعات کم ارزش به عوامل نارضایتی مردم گلایه کرد. البته بر خلاف گفته رشیدی کوچی، گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار مشمول دریافت ارز نیمایی برای واردات نمی‌شوند.
چرا آیفون ممنوع شد
ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ و مدل‌های بعدی آن را نمی‌توان به دلیل مشخصی نسبت داد. آنچه در ظاهر دیده میشود نگرانی از هدررفت ذخایر ارزی کشور در شرایط تحریم است. خبرگزاری فارس و تسنیم از اختصال یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار ارز برای واردات آیفون در نیمه اول سال خبر داده‌اند و اعلام کردند که تا پایان سال یک میلیارد دلار دیگر نیز احتمالا برای واردات آیفون ۱۴ به این موضوع اختصاص پیدا می‌کند. گوشی‌هایی که از آنها با برچسب لوکس یاد میشود اما سیاسیون ایران نیز نسبت به آنها بی‌رغبت نیستند و در تصاویری که منتشر میشود این گوشی در دستان وزرا و وکلا نیز دیده شده است.
بر اساس گزارش گمرک ۵ قلم اول کالاهای وارداتی به کشور در نیمه اول امسال شامل برنج، گندم، ذرت دامی، دانه سویا و گوشی تلفن همراه به ارزش ۸۶۷ میلیون دلار بوده است؛ ۵ قلم اول کالاهای وارداتی حدود ۲۰.۶۳ درصد ارزش کل واردات را در این مدت به خود اختصاص داد. البته بعدا در گزارش‌هایی اعلام شد که این رقم به دلیل تغییر در کد تعرفه حدود 50 درصد کمتر از میزان واقعی محاسبه شده است.
طبق گزارش‌های گمرک، سال گذشته در مجموع ۴.۲ میلیارد دلار گوشی موبایل به‌طور رسمی وارد کشور شده است که بیش از ۱.۳ میلیارد دلار آن به گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار اختصاص داشته است. سهم بازار اپل در ایران حداقل به‌طور رسمی اعلام نشده است اما این برند نزدیک به ۱۹ درصد سهم جهانی بازار را در اختیار دارد و با نسل جدید یعنی سری ۱۴ نیز احتمال افزایش این سهم دور از انتظار نخواهد بود.
روند قیمت آیفون در ایران
مدل‌های آیفون ۱۴ امروز ۲۵ بهمن ماه در تهران، بی‌توجه به تمام حاشیه‌ها همچنان در بازار حضور دارند و مدل پرومکس این گوشی‌ها با ظرفیت حافظه ۲۵۶ گیگابایت با قیمت متوسط ۶۷ میلیون تومان فروخته میشود. مدل معمولی این گوشی با ظرفیت ۱۲۸ گیگابایت نیز با کمتر از ۴۰ میلیون تومان در بازار تهران قابل تهیه است.
روند قیمت آیفون ۱۴ در ترب
رجیستری بلاتکلیف گوشی‌های آیفون ۱۴
سخنگوی وزارت صمت در آذرماه از احتمال رجیستری گوش‌های آیفون ۱۴ مسافری مانند آیفون ۱۴ پرو، پرومکس و پلاس خبر داده اما دبیر انجمن واردکنندگان موبایل اعلام کرد منظور دولت از رجیستری، فقط ثبت آیفون‌هایی است که ورود آنها توسط مسافر انجام شده و هنگام ورود به گمرک اظهار شده است. قالیباف بعدا از اعلام این خبر اظهار پشیمانی کرد و موضوع واردات گوشی و ممنوعیت واردات آیفون را پرحاشیه نامید.
همچنین اعلام شد رجیستری گوشی مسافری از مهرماه غیرممکن شده است به همین دلیل اعلام شده تعدادی محدودی که در زمانی کوتاه در ابتدای مهرماه کد گرفته‌اند با توجه به اینکه دستورالعملی درباره ثبت نشدن گوشی‌های مسافری تعیین نشده بود امکان رجیستر داشته‌اند. دبیر انجمن واردکنندگان موبایل گفت گوشی‌های اندکی که کد گرفته‌اند و دو سیم‌کارته هستند سامانه یک ماه به آنها فرصت می‌دهد که از گوشی استفاده کنند، اما در حال حاضر ماه سوم نیز برای آنها تمدید شده است.
سخنگوی وزارت صمت گفت: تصمیمی برای رجیستری گوشی‌های آیفون ۱۴ گرفته نشده است و در مورد رجیستری این مدل از گوشی‌ها هنوز هیچ چیزی مشخص نیست. او با گلایه گفت: پیشتر من در صحبتی گفتم در حال طی فرایند هستیم اما این سخن را به گونه‌ای بازنشر کردند که گویی قطعاً رجیستری میشود یا شده است در حالی که هنوز چیزی مشخص نیست.
برائت سخنگوی وزارت صمت از آنچه در رسانه‌ها در مورد رجیستری آیفون ۱۴ منتشر شده است تا بهمن ماه نیز ادامه پیدا کرد که نشان می‌داد کشمکش‌های پشت‌پرده در مورد ممنوعیت واردات آیفون حساسیت‌برانگیز شده است. امید قالیباف با گلایه از بازنشر مصاحبه پیشین خود در مورد آیفون ۱۴ گفت: هدف از این کار بهانه افزایش قیمت و اجحاف به مصرف‌کنندگان است.
نفرین‌شده‌های ۶۰۰ دلاری
در ماه‌های پایانی سال ۹۹ نمایندگان مجلس در جریان بررسی قانون بودجه سال بعد، بدون درخواست دولت و به صورت خودجوش، مصوب کردند که واردات گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار، با تعرفه ۱۲ درصد محاسبه شود. از اینجا بود که گوشی‌هایی با قیمت بالای ۶۰۰ دلار مرز پررنگی با سایر مدل‌ها پیدا کردند.
برخی نمایندگان تلاش کردند این افزایش تعرفه را به تبلت‌های بالای ۲۰۰ یورو و لپ‌تاپ‌های بالای ۵۰۰ یورو نیز تسری دهند که این پیشنهاد با موافقت اکثریت مجلس روبه‌رو نشد. بهرحال نمایندگان در جلسه ۶ اسفندماه مجلس در ادامه بررسی جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ در بخش درآمدی با بند الحاقی یک به تبصره ۸ موافقت کردند. براساس این مصوبه حقوق ورودی واردات گوشی‌های موبایل ساخته شده خارجی بالای ششصد (۶۰۰) دلار برابر دوازده درصد (۱۲%) تعیین میشود.
اواخر دی‌ماه یک‌سال بعد، خبری از رئیس کل گمرک منتشر شد که بر ممنوعیت واردات گوشی بالای ۶۰۰ دلار از سال ۱۴۰۱ را تاکید می‌کرد. این خبر بعدا اینگونه اصلاح شد که مدیران گمرک در جلسه اتاق بازرگانی در رابطه با درآمد دولت از محل واردات گوشی گفتگو کرده‌اند و نه ممنوعیت آن. این خبر در حالی منتشر شده است که برخی واردکنندگان موبایل در گفت‌وگو با پیوست از چنین ممنوعیتی اظهار بی‌اطلاعی کردند اما یک منبع آگاه در وزارت صمت به پیوست گفت طرحی برای ممنوعیت واردات کالاهای لوکس که گوشی موبایل بالای ۶۰۰ دلار هم شامل آن میشود وجود داشته اما از تصویب آن بی‌اطلاع است.
البته موضوع ممنوعیت واردات گوشی بالای ۶۰۰ دلار در تیرماه ۱۳۹۹ نیز مطرح شده بود که در همان زمان بازار به شدت واکنش نشان داد و قیمت‌های کهکشانی روی ویترین‌ها نقش بست.
گزارش صدا و سیما و تهدید مجلس
ممنوعیت واردات آیفون به نظر می‌رسد از ابتدای سال ۱۴۰۱ نهایی شده‌بود. در آخرین روز فروردین اخبار نیمروزی ساعت ۱۴ شبکه خبر نشان داد گوشی‌های آیفون در بازار به تعداد زیاد و در همه مدل‌ها موجود است. گزارشگر صداوسیما ممنوعیت واردات گوشی‌های آیفون را به بخشنامه‌ای که مهرماه سال ۹۴ وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت آن را ابلاغ کرده بود نسبت می‌دهد و علی شجاعی، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، در همین گزارش اعلام می‌کند: «مطالبه ما ممنوعیت واردات این گوشی‌هاست. دولت هم باید این ممنوعیت را اعمال کند و اگر این ممنوعیت اعمال نشود، کمیسیون اصل ۹۰ به ماجرا ورود خواهد کرد.»
ممنوعیت واردات آیفون یک ماه بعد اجرایی میشود. خرداد ماه امسال دبیر انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی خبر داد ثبت سفارش واردات گوشی‌های آیفون در سامانه جامع تجارت بسته شد و گوشی‌های برند اپل از گروه کالایی ۲۳ به گروه کالایی ۲۷ (گروه کالاهای غیرضروری و لوکس) منتقل شده‌اند.
آمارهای همتا نشان می‌داد واردات مسافری و رسمی آیفون در ماه‌های پایانی ۱۴۰۰ به شکل قابل توجهی در جهت عکس یکدیگر بوده‌‌اند. طی ماه‌های بهمن و اسفند سال گذشته، ۲۸۰ هزار دستگاه گوشی آیفون به طور رسمی وارد کشور شده است اما در فروردین و اردیبهشت امسال، میزان واردات رسمی آیفون یک‌سوم شده و به زیر ۱۰۰ هزار دستگاه رسیده است.
آیفون ۱۴ چه مشخصاتی دارد
آیفون ۱۴ نیمه شب ۱۶ شهریور 1401 معرفی شد و اپل سری جدید آیفون ۱۴ را با قابلیت اتصال ماهواره‌ای تولید کرد. در خانواده آیفون‌های جدید می‌توان مدل‌هایی مانند آیفون ۱۴، آیفون ۱۴ پلاس، آیفون ۱۴ پرو و آیفون ۱۴ پرو مکس را مشاهده کرد.
کارشناسان انتظار پیشرفت‌های جدی‌تری در نسل جدید آیفون داشتند با این حال اپل ترجیح داد مدل پرچمدار خود را با پیشرفت‌های کوچک معرفی کند. آیفون ۱۴ از همان صفحه‌نمایش ۶.۱ اینچی مدل‌های قبلی استفاده می‌کند و آیفون ۱۴ پلاس به صفحه‌نمایش ۶.۷ مجهز شده است. اپل مدعی است آیفون ۱۴ پلاس بهترین عمر باتری را در بین مدل‌های آیفون دارد اما هر دو مدل همچنان از چیپست A15 Bionic استفاده می‌کنند.
نسخه معمولی و پلاس آیفون ۱۴ در پنل پشتی به یک لنز اولترا واید و دوربین اصلی ۱۲ مگاپیکسلی با دیافراگم f/1.5 و حسگر لرزشگیر مجهز هستند. آیفون ۱۴ با قیمت ۷۹۹ دلار و آیفون ۱۴ پلاس نیز با قیمت ۸۹۹ عرضه شدند.
سری جدیدی گوشی‌های آیفون در آمریکا دیگر از سیمکارت فیزیکی پشتیبانی نمی‌کنند و سیمکارت دیجیتالی (eSIM) که به گفته اپل امکان پشتیبانی از چندین شماره و امنیت بیشتری دارد جایگزین شد.
گروه کالایی ۲۷
وارادات آیفون پس از انتقال این گوشی‌ها از از گروه کالایی ۲۳ به گروه کالایی ۲۷ (گروه کالاهای غیرضروری و لوکس) عملا ممنون شد. گروه کالایی ۲۷ گروهی با اولویت ارزی پایین است که حتی به آنها کالاهای ممنوع هم می‌گویند. تیغ برچسب گروه کالایی ۲۷ فقط شامل آیفون نیست و در میان کالاهایی که اولویت ارزی ندارند می‌توان محصولاتی در دسته‌بندی لوازم آرایشی و بهداشتی، لوازم التحریر، برخی از سیستم‌های صنعتی، ماشین آلات راه سازی، وسایل ورزشی، لوازم خانگی، میوه موز و کمپوت آناناس هم مشاهده کرد. به نظر می‌رسد این کالاها حتی اگر قبل از صدور بخشنامه هم در گمرک مانده باشند امکان ترخیص ندارند.