پورت USB-C در برابر USB 3؛ بررسی تفاوت‌ها و نقاط مشترک
احتمالا اسمِ پورت USB-C و USB 3 زیاد به گوشتان خورده است. شاید برایتان سوال شده که چه تفاوت‌هایی بین این دو واژه وجود دارد. در این مطلب تلاش می‌کنیم به طور مختصر و مفید پاسخ مناسبی به این سوال بدهیم.
حرف U در ابتدای واژه‌ی USB برگرفته از لغت انگلیسی Universal به معنای جهانی است. با این حال، تا به لحظه‌ی نگارش این مطلب انواع و اقسام متنوعی از USB در سطح بازار دیجیتال وجود دارد که شاید موجب سردرگمیِ کاربرها شود؛ چراکه نه تنها کابل‌های مختلف USB دارای سرعت مختلفی هستند، شارژرهای مختلفی از این بابت طراحی شده و به فروش می‌رسند.
در این میان، دو پورت USB-C و همچنین USB 3 شاید به نظر شبیه به هم برسند. در ادامه، ضمن مقایسه این دو لغت، به بررسی این موضوع که چگونه پورت‌ها کار می‌کنند هم می‌پردازیم.
تفاوت‌های اصلی بین پورت USB-C و USB 3
تفاوت اصلی بین پورت USB-C و USB 3 این است که یکی از آنها یک مدل رابط است، در حالی‌که USB 3 در واقع استاندارد سرعت برای کابل‌های USB است. USB-C به یک نوع ارتباط فیزیکی بین دستگاه‌های مدرن اطلاق میشود. این رابط، یک مدلِ نازک و با ظاهر تقریبا بیضوی است که شبیه به پورت‌های USB معمولی نیازی نیست حتما سر کابل از یک جهت خاص وارد درگاه دستگاه شود. در دستگاه‌های دیجیتالی جدید، به جای کانکتور USB-A یا پورت‌های Micro-USB از پورت‌های USB-C استفاده میشود.
USB 3 یک استاندارد برای دستگاه‌های USB بوده و بیانگر این موضوع است که شما تا چه اندازه می‌توانید اطلاعات را از طریق یک کابل USB با سرعت منتقل کنید. لازم به ذکر است که سرعت انتقال اطلاعات به واسطه‌ی USB 3 به مراتب بالاتر از نسخه‌های قبلی USB به شمار می‌رود.
پورت USB-C؛ نوع مدرنی از درگاه‌های اتصالی
پورت USB-C از سال ۲۰۱۴ میلادی معرفی شده و در حال حاضر به یکی از پورت‌های رایج در دستگاه‌های دیجیتالی نظیر گوشی‌های هوشمند، تبلت و حتی کنترلرهای کنسول‌های خانگی پلی‌استیشن ۵ و ایکس‌باکس تبدیل شده است.
پس از چند سال در حال حاضر USB-C به جای کانکتورهای USB-A در ابزارهای مختلف مثل ماوس و فلش درایو‌ها وجود دارد. مدل‌های مک‌بوک مدرن شرکت اپل فاقد پورت‌های USB-A هستند. برخی از لپتاپ‌ها هم حداقل یک پورت USB-C دارند.
جدا از این‌که سرِ کابل‌ها را می‌توان دو طرفه وارد دستگاه کرد (که این مزیت بسیار مهمی است)، بزرگترین سود پورت USB-C این است که این رابط می‌تواند فراتر از یک کابل ساده برای اتصال دستگاه‌ها باشد. پورت USB-C این قابلیت را هم دارد تا خروجی ویدیو را مدیریت کرده و به کاربر اجازه دهد تا یک مانیتور را به لپتاپ برای مثال متصل کند.
کابل‌های USB-C همچنین قابلیت شارژ لپتاپ را هم دارند. با تشکر از قابلیت USB Power Delivery، پورت USB-C همچنین می‌تواند دستگاه‌ها را سریع‌تر از سایر کابل‌ها شارژ کند.
USB 3؛ یک اتصال پرسرعت
USB 3 که USB 3.0 یا USB 3.x هم در برخی متون از آن یاد میشود، استانداردی است که به شما می‌گوید یک کابل USB تا چه اندازه می‌تواند سریع اطلاعات را منتقل کند. تمامی کابل‌های USB-C قرار نیست USB 3 را پشتیبانی کنند و تمامی کابل‌های USB 3 از کانکتور USB-C استفاده نمی‌کنند.
استاندارد قبلی یعنی USB 2.0 توانایی انتقال با سرعت ۶۰ مگابایت بر ثانیه را دارد. این موضوع در حالی است که USB 3.0 می‌تواند این رقم را تا ۶۲۵ مگابایت بر ثانیه افزایش دهد. اکثر کانکتورهای USB 3.0 به خصوص USB-A با یک پلاگین آبی مشخص شده‌اند. این کانکتورها همچنین می‌توانند یک آیکون SS مخفف SuperSpeed (سرعت بسیار زیاد) کنارشان داشته باشند.
برای ارتباطات Micro-USB یک پورت رایج، USB 3.0 است در کنارِ یک پورت استاندارد معمولا وجود دارد. این ارتباطات برای هاردهای اکسترنال که از پورت USB-C استفاده نمی‌کنند رایج است.
نسخه‌های گیج‌کننده USB 3.0
استاندارد USB 3 به مرور زمان به‌روزرسانی شده و تغییر نام پیدا کرد. در سال ۲۰۱۳، USB 3.1 به استاندارد جدید تبدیل شد. کابل‌هایی که با سرعت USB 3.0 اطلاعات را رد و بدل می‌کردند به USB 3.1 نسل اول تبدیل شدند، در حالی‌که کابل‌های جدید که از استاندارد سریع‌تر بهره می‌بردند تحت عنوان USB 3.1 نسل دوم خطاب می‌شوند. این استاندارد می‌تواند سرعت انتقالی حدودا ۱.۲۵ گیگابایت بر ثانیه داشته باشد.
سپس در سال ۲۰۱۷، استاندارد USB 3.2 روی کار آمد که نسخه‌های مختلف نسل اول و دومِ خاص خود را دارد. USB 3.2 نسل اول، همان USB 3.1 نسل اول است؛ این موضوع یعنی استاندارد قدیمی USB 3.0 یک مرتبه‌ی دیگر تغییر نام پیدا کرد. این موضوع در حالی است که USB 3.2 نسل دوم، اسم جدیدی برای USB 3.1 نسل دوم بوده و تقریبا همان سرعت را انتقال می‌دهد. USB 3.2 نسل ۲×۲ سریع‌ترین استاندارد USB 3 است که از دو لاین برای انتقال اطلاعات با حداکثر سرعت ۲.۵ گیگابایت بر ثانیه استفاده می‌کند.
USB 3.0، USB 3.1 نسل ۱ و USB 3.2 نسل ۱ همگی اسامی مختلفی برای یک استاندارد یکسان هستند و صرفا همان سرعت، ۶۲۵ مگابایت بر ثانیه را انتقال می‌دهند
برای خلاصه باید گفت که USB 3.0، USB 3.1 نسل ۱ و USB 3.2 نسل ۱ همگی اسامی مختلفی برای یک استاندارد یکسان هستند و صرفا همان سرعت، ۶۲۵ مگابایت بر ثانیه را انتقال می‌دهند. USB 3.1 نسل ۲ و USB 3.2 نسل ۲ هم یک مدل هستند و سرعت انتقال اطلاعات ۱.۲۵ گیگابایت بر ثانیه دارند. USB 3.2 نسل ۲×۲ سریع‌ترین استاندارد است که سرعت ۲.۵ گیگابایت بر ثانیه دارد.
استاندارد USB 4 در سال ۲۰۱۹ منتشر شد و فقط برای کانکتورهای USB-C کار می‌کند. با این حال، این استاندارد هنوز در روزهای اول راه خود قرار دارد و در زمان نگارش این مطلب، هنوز به صورت جهانی موجود نیست. به دلیل این اصطلاحات مشابه، شاید هر فردی به راحتی بین این تعداد واژه‌های مشابه سردرگم شود. به همین دلیل، بهتر است قبل از خرید کابل یا دستگاه، مشخصات مربوطه را چک کنید. با این وجود، فروشنده‌ها معمولا از عبارت عمومیِ USB 3.2 بدون اشاره به نسلِ استاندارد هنگام فروش استفاده می‌کنند.
این استانداردها همگی قابلیت backward-compatible دارند. بنابراین، اگر شما کابل USB 3.2 نسل ۲×۲ را در اسلات USB 3.0 قرار دهید، این کابل به خوبی کار می‌کند. شما صرفا به پایین‌ترین سرعت ممکن که توسط دستگاه یا کابل پشتیبانی میشود محدود خواهید شد. البته این موضوع را به خاطر داشته باشید که نرخ سرعت به صورت تئوری و روی کاغذ محاسبه شده است و در دنیای واقعی قرار نیست حتما حداکثر سرعتِ روی جعبه‌ی دستگاه یا کابل را داشته باشید.
پورت تاندربولت در کجای این معادله قرار می‌گیرد؟
در حالی‌که درباره‌ی استانداردهای USB صحبت می‌کنیم، بد نیست درباره‌ی تاندربولت هم کمی توضیح دهیم. تاندربولت در واقع یک رابطی است که توسط اپل و اینتل توسعه یافته و کاربر به‌واسطه‌ی آن می‌تواند ارتباطات سریع‌تری را در هنگام نقل و انتقال اطلاعات کسب کند.
همه چیز از استاندارد تاندربولت ۳ شروع شد که در حال حاضر از کانکتور USB-C استفاده می‌کند. تاندربولت ۳ توانایی انتقال سرعت تا ۵ گیگابایت بر ثانیه را دارد. اگرچه، شبیه به استاندارد USB 3، تمامی کابل‌ها و پورت‌های USB-C از تاندربولت ۳ و ۴ پشتیبانی نمی‌کنند. برای مثال، مک‌بوک ۱۲ اینچی شرکت اپل یک پورت USB-C دارد که به تاندربولت مجهز نشده است. به همین دلیل قبل از خرید مک‌بوک باید به این نکات دقت کنید.
کابل‌های تاندربولت به طور معمول ارتباطات فعالی هستند؛ یعنی مدارهایی در داخل کابل وجود دارد که روی تسریع روند اطلاعات تاثیر عمده‌ای دارند. اگر شما یک دستگاه سازگار نظیر یک مک‌بوک مدرن دارید، پس بد نیست که روی قابلیت تاندربولت دستگاه هم نگاه کنید.
کابل‌های مجهز به تاندربولت معمولا آیکون تاندربولت دارند تا نسبت به کابل‌های USB-C استاندارد متمایز باشند. البته این نکته را هم باید به خاطر داشت که تاندربولت گران‌قیمت‌تر از کابل‌های معمولی USB 3 است.
پورت USB-C و USB 3 بی‌نقص نیستند
ما به نکات پایه‌ای تا به اینجا پرداختیم تا متوجه شوید USB-C و USB 3 چه مفهومی دارند و تا به اینجا، قطع به یقین متوجه شده‌اید که USB 3 و USB C یک چیز یکسان نیستند. با این حال، این استانداردها و پورت‌ها بی‌نقص هم نیستند. جدا از سردرگمی با اسم USB 3، کاربران زیادی به طور روزمره با مشکلاتی پیرامون این دو مورد دست و پنجه نرم می‌کنند.
یک مشکل اساسی در تفاوت‌های USB-C است که در دستگاه‌های دیجیتالی وجود دارد. برای مثال، گوشی هوشمند شاید قابلیت شارژ سریع USB-C داشته باشد اما فقط با یک کابل خاصی که در جعبه‌ی فابریک آن وجود دارد این امر شدنی باشد. اگر شما یک کابل از شرکت ثالث را خریداری کنید که حتی کیفیت بسیار بالایی دارد، شاید شما نتوانید از این قابلیت به درستی استفاده کنید.
تمامی پورت‌های USB-C با تمامی ویژگی‌های احتمالی USB-C کار نمی‌کنند. برای مثال، لپتاپ شما شاید تنها دو پورت USB-C داشته باشد که تنها یکی از آنها برای شارژ بوده و دیگری برای ارتباط با صفحه نمایش خارجی خوب باشد. این مورد می تواند گیج‌کننده و حتی محدودکننده باشد. علاوه بر این موضوع، خرید آداپتور خاص برای بهره‌مندی از تمامی قدرت کابل هم یک معضل اساسی خواهد بود. البته اگر هزینه‌ی بسیار بالای یک کابل باکیفیت را مد نظر قرار ندهیم.
از طرفی دیگر، USB-C در گذشته مشکلاتی را به دنبال داشته است. از آنجایی که کابل‌ها به انرژی الکتریسیته‌ی زیادی برای اتصالات قدیمی‌تر نیاز دارند، وقتی USB-C در ابتدا معرفی شد، کابل‌ها با کیفیت پایین خود می‌توانستند موجب خرابی و سوختن دستگاه‌های دیجیتالی شوند. این مسئله شاید در حال حاضر یک معضل حاد نباشد، اما بهتر است شما از کابل‌های USB-C بدون شناسنامه دوری کنید؛ چراکه یک انتخاب اشتباه می‌تواند به ضررتان تمام شود.
قطع به یقین USB-C در آینده پرطرفدارتر خواهد شد اما بعید دانسته میشود USB-A در آینده‌ی نزدیک به همین راحتی از سطح بازار غیب شود. استاندارد USB 3 به مرور زمان تغییر پیدا کرده و اسامی جدید و گیج‌کننده‌ای پیدا کرده است. امیدواریم USB 4 مجدد این سناریو را پیاده نکرده و با ساده کردن اسامی واریانت‌های USB، فرایند خرید تسهیل پیدا کند. روی هم رفته، شما در حال حاضر با علم بیشتر و دقیق‌تری می‌توانید یک کابل مناسب USB-C یا USB 3 را خریداری کنید.