به گزارش ایسنا، یکپارچه‌سازی اطلاعات و خدمات در راستای تحقق نسل جدید توسعه دولت الکترونیکی (۲EGOV) نیازمند وجود بستری برای تبادل و به اشتراک‌گذاری داده‌ها، اطلاعات و خدمات است. لازمه تحقق اهداف عالی توسعه دولت الکترونیکی در ایجاد زیرساخت تعامل‌پذیر، پویا و یکپارچه تبادل اطلاعات و خدمات دولت است که در ادبیات این حوزه تحت عناوین مرکز تبادل اطلاعات (NIX) یا گذرگاه خدمات دولت (GSB) شناخته می‌شود.

سازمان فناوری اطلاعات ایران در راستای پاسخگویی به تعهدات محوله در برنامه پنجم توسعه و آیین‌نامه اجرایی آن و نیز بر اساس ضوابط فنی و اجرایی توسعه دولت الکترونیکی مصوب شورای عالی فناوری اطلاعات در ایجاد مرکز ملی تبادل اطلاعات جهت به اشتراک‌گذاری خدمات الکترونیکی بین‌دستگاهی در بستر شبکه ملی اطلاعات اقدام به ایجاد بستر کرد. نتیجه این اقدام انجام تعاملات الکترونیکی بین دستگاهی (G۲G) است که زیرساخت ارائه خدمات دولت به کسب و کارها (C۲G) و ارائه خدمات دولت به شهروندان (B۲G) را فراهم می‌کند.

بستر تبادل داده، اطلاعات و خدمات بین‌ دستگاه‌های اجرایی، زیرساخت استعلام الکترونیکی اطلاعات بین دستگاه‌های اجرایی، قابلیت توسعه ارتباطات الکترونیکی دستگاه‌های اجرایی فارغ از هر گونه ماهیت درونی سامانه‌ها و مکان فیزیکی واحدهای اجرایی دولت، انتقال اطلاعات امن و سریع بین سامانه‌های مختلف در بستر سازمان‌های دولتی از طریق سرویس و تمرکز تبادل اطلاعات در قالب سرویس‌ها در یک بستر واحد که امکان توسعه در سطح ملی و حتی فراملی را فراهم کند، از جمله مهم ترین اهداف مرکز ملی تبادل اطلاعات است.

محمد خوانساری- معاون وزیر ارتباطات در کارگروه تعامل پذیری دولت الکترونیکی کشور-  زمستان سال گذشته اهداف اصلی این مرکز را به اشتراک گذاری اطلاعات، استعلام‌ها و خدمات الکترونیکی بین نهادها و کسب و کارها را دانست و گفت: گذرگاه خدمات دولت الکترونیکی(GSB) که به ارایه خدمات استعلامی میان دستگاه‌های دولتی می‌پردازد، از ابتدای فعالیت خود در سال ۱۳۹۵ تاکنون دارای حدود هفت میلیارد تراکنش بوده است. این گذرگاه دارای ۳۱۹ دستگاه سرویس گیرنده و ۷۳ دستگاه سرویس دهنده است که در مجموع باعث شکل‌گیری و تبادل استعلام‌های دولتی شده‌اند.

براساس گزارشی که سازمان فناوری اطلاعات از عملکرد یک ساله خود در فروردین ماه منتشر کرد، پر کاربردترین خدمات این گذرگاه سرویس استعلام مشخصات هویتی از سازمان ثبت احوال، سرویس تطبیق کدملی با شماره تلفن همراه(شاهکار)، سرویس استعلام ابتلای فرد به کرونا، سرویس کارپوشه ملی ایرانیان، سرویس دریافت نشانی با کدپستی، سرویس استعلام هویتی اشخاص حقوقی از سازمان ثبت اسناد و سرویس استعلام سوابق فارغ التحصیلی بود.

آشنایی با گذرگاه عمومی خدمات دولت

گذرگاه عمومی خدمات دولت یا به اختصار ( PGSB) بستری برای ارائه خدمات سازمان‌های دولتی و بنگاه‌های بخش خصوصی به یکدیگر برای اینترنت است. سال ۱۳۹۸ بود که سازمان فناوری اطلاعات ایران به استناد مواد ۶۷ و ۶۸ قانون برنامه ششم توسعه، گذرگاه عمومی خدمات دولت را راه‌اندازی کرد. سازمان فناوری اطلاعات کشور در راستای برون سپاری و بهره گیری حداکثری از ظرفیت بخش خصوصی پروژه PGSB را با مشارکت بخش خصوصی در قالب طرح (PPP ) و به شکل  (BOT) اجرا کرده است.

اهداف اصلی در این پروزه تسهیل خدمات و سرویس‌های دولتی و عمومی به کسب و کارها و شرکت‌ها اعلام شده است. همچنین در نظر است که سرویس‌های دولت در یک قالب یکپارچه به مردم ارائه شود و از طریق ایجاد بازارچه خدمات دولت الکترونیکی بتوان که این استفاده را گسترش داد. بنا بر اعلام مسوولان پروژه، در شش ماه اول سال ۱۴۰۱ عمده تمرکز این شرکت بر طراحی، تدوین و نهایی سازی معماری مورد نیاز در این طرح (PGSB) بوده و به طبع تأمین زیرساخت‌ها و نیازمندی‌های سخت افزاری جهت نصب در دیتا سنتر سازمان فناوری اطلاعات است.

این پروژه که در سال ۱۳۹۸ با چهار دستگاه سرویس دهنده  و ۶۸ کسب و کار و دستگاه سرویس گیرنده شروع به کار کرد، اندکی بیش از یک و نیم میلیون تراکنش داشت، در سال ۱۳۹۹ با ۱۶ دستگاه سرویس دهنده و ۲۷۲ کسب و کار و دستگاه سرویس گیرنده به تعداد چشم گیر ۱۹۳ میلیون تراکنش رسید. از سوی دیگر، تعداد تراکنش‌های این گذرگاه در دو سال گذشته بالغ بر ۳۹۴ میلیون تراکنش اعلام شد و پیش‌بینی می‌شد تا پایان سال ۱۴۰۱ این رقم از ۵۵۰ میلیون تراکنش گذر کند که این امر نشان روز افزون اکوسیستم اقتصاد دیجیتال کشور به این خدمات و بازار رو به توسعه آن است.

این پروژه در هفته دولت سال ۱۴۰۱ با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات جمعی دیگر از مسئولان رسما افتتاح شد و محمد خوانساری در این زمینه اعلام کرد آغاز به کار اپراتورهای خدمات رسان کسب و کارها (PGSB) پروژه‌ای است که اکنون با توجه به اهمیت اشتغال زایی، لزوم افزایش کیفیت خدمات به مردم ارائه شده و در نهایت توسعه سهم اقتصاد دیجیتال در کشور مورد بهره برداری قرار می‌گیرند.

طبق گفته وی، اصلی‌ترین وظیفه گذرگاه عمومی خدمات دولت الکترونیکی، ارایه خدمات سازمان‌های دولتی و بخش‌ خصوصی به یکدیگر است. در این خصوص از آغاز فعالیت PGSB در سال ۱۳۹۸ تا آذر ۱۴۰۱، بیش از ۳ میلیارد و ۶۰۴ میلیون تراکنش ثبت شده است که با مجموع تراکنش‌های ثبت شده در گذرگاه خدمات دولت الکترونیکی به تبادل و ثبت بیش از ۱۰ میلیون و ۵۰۰ میلیون تراکنش در بازه‌های زمانی اشاره شده می‌انجامد. گذرگاه عمومی خدمات دولت الکترونیک دارای ۳۵۷ سرویس است؛ در همین راستا، تعداد ۶۶۵ کسب و کار سرویس گیرنده و ۴۴ دستگاه سرویس دهنده در این گذرگاه به فعالیت می‌پردازند.