صرافی‌های رمزارزی برای دریافت اینماد باید از نصر، انجمن فین‌تک یا انجمن بلاکچین معرفی‌نامه دریافت کنند
با اجرایی‌شدن این طرح شاهد اولین خودتنظیم‌گری در کشور خواهیم بود.
در جلسه کارگروه مشورتی راهبری تجارت الکترونیکی مقرر شد تا کسب‌وکارهای مجازی حوزه رمزارز با دریافت معرفی‌نامه از یکی از سه تشکل سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، انجمن فین‌تک و انجمن بلاکچین، نسبت به دریافت اینماد اقدام کنند. این تصمیم را می‌توان به‌نوعی اولین خودتنظیم‌گری در ایران دانست.
به گزارش روابط عمومی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، 13 اردیبهشتماه 1402 جلسه کارگروه مشورتی راهبری تجارت الکترونیکی درباره سازوکار ثبت و احراز اطلاعات کسب‌وکارهای رمزارز برگزار شد و درباره رفع مشکلات این کسب‌وکارها برای درگاه پرداخت اینترنتی مبتنی بر روش خودتنظیم‌گیری، بحث و تبادل نظر صورت گرفت.
بنابر تصمیمات گرفته‌شده در این جلسه، کسب‌وکارهای مجازی حوزه رمزارز می‌توانند از یکی از سه تشکل سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، انجمن فناوری‌های نوین مالی (فین‌تک) و انجمن فناوران زنجیره بلوک (بلاکچین) معرفی‌نامه دریافت کنند. سپس آن‌ها باید نسبت به ثبت درخواست ذیل رشته فعالیت «سایر حوزه‌های مالی»، انتخاب تشکل و بارگذاری معرفی‌نامه خود در سامانه اینماد اقدام کنند.
بانک مرکزی نیز موظف شده است این درخواست‌ها را بررسی کند. این نهاد باید از طریق بررسی اسناد و مدارک و انجام استعلامات لازم و درصورت نبود مشکل، درخواست‌ها را در سامانه اینماد تأیید کند.
کسب‌وکارهای تأییدشده امکان دریافت درگاه پرداخت با کد صنف مربوط در شبکه پرداخت کشور را خواهند داشت و هنگام استعلام شاپرک از سامانه اینماد، پاسخ مثبت با رشته فعالیت «سایر حوزه‌های مالی» دریافت خواهد شد. این پاسخ برای سایر دستگاه‌های استعلام‌کننده از مرکز تتا نیز وجود خواهد داشت.
خودتنظیم‌گری صرافی‌های رمزارزی
نظارت بر فعالیت کسب‌وکارهای معرفی‌شده توسط هر تشکل از حیث پایبندی به قوانین و مقررات و استمرار رعایت الزامات مصوب، بر عهده آن تشکل است. بدین منظور، مجاری تصمیم‌گیر هر تشکل اختیار کامل جهت تعیین شرایط معرفی اولیه، تمهیدات لازم جهت ارزیابی دوره‌ای و توسعه و تجهیز زیرساخت‌های نظارت مستمر و هوشمند بر اعضای خود را دارد.
همچنین طبق مصوبه اخیر، عملکرد تشکل‌های تخصصی بابت صحت عملکرد و نظارت بر اعضای خود طی بازه‌های زمانی مشخص مورد ارزیابی قرار گرفته و در مورد ادامه فعالیت آن‌ها یا جایگزینی با تشکل‌های دیگر تصمیم‌گیری خواهد شد.
مرکز تتا به‌عنوان مرجع پاسخگویی به استعلامات کسب‌وکارهای اینترنتی، با همکاری دیگر دستگاه‌ها نسبت به ایجاد وحدت رویه در مورد کسب‌وکارهای تأییدشده، از طریق مکاتبات و هماهنگی‌های بین‌دستگاهی اقدام خواهد کرد.
این مرکز موظف شده است پنل یکپارچه نظارت سامانه اینماد را جهت حفظ سوابق نظارت و امکان درج اخطار نظارتی برای کسب‌وکارهای متخلف، در اختیار هر تشکل قرار دهد.
بدیهی است درصورت درج اخطار نظارتی و عدم رفع تخلف توسط کسب‌وکار در بازه زمانی مورد‌نظر، وضعیت کسب‌وکار تعلیق و مراتب جهت مسدودی درگاه پرداخت به‌طور سیستمی به شاپرک اعلام خواهد شد.
همچنین الزامات مصوب فعلی برای کسب‌وکارهای رمزارز کمافی‌السابق برقرار بوده و تشکل‌های تخصصی به‌عنوان نهادهای خودتنظیم‌گر (SRO)، با استفاده از تجارب و ارائه نقطه‌نظرات اصلاحی نسبت به ضوابط موجود (همراه با راهکار جایگزین جهت رفع دغدغه‌ها) یا پیشنهاد ضوابط جدید به مراجع ذی‌ربط، نقش فعال‌تری در تدوین ضوابط حوزه رمزارز ایفا خواهند کرد؛ موضوعی که اگر در عمل نیز محقق شود، می‌تواند امیدواری‌های بسیاری برای کسب‌وکارهای رمزارزی به‌همراه داشته باشد.
گفتنی است جلسه کارگروه مشورتی راهبری تجارت الکترونیکی با حضور رئیس مرکز تتا، نمایندگان بانک مرکزی، شاپرک و دیگر دستگاه‌های مرتبط و همچنین سازمان نظام صنفی رایانه‌ای (رئیس نصر تهران، رئیس کمیسون بلاکچین و رمزارز و رئیس کمیسیون فین‌تک)، انجمن فناوری‌های نوین مالی- فین‌تک (رئیس هیئت‌مدیره و رئیس کمیسیون رمزارز) و رئیس انجمن فناوران زنجیره بلوک (بلاکچین) به‌عنوان تشکل‌های تخصصی حوزه رمزارز برگزار شد.
در این جلسه تأکید شد مبادله رمزارز از حیث نظام مجوزدهی، سازوکار تنظیم‌گری، نظارت و… هنوز در ایران و بسیاری از کشورها که در تنظیم‌گیری تبحر و تجربه بیشتری هم دارند، مقررات‌گذاری نشده است؛ روش خودتنظیم‌گیری طبق تجربه جهانی، بسیار مترقی‌تر از نظام مجوزدهی سنتی بوده و از این جهت نبود مجوز برای کسب‌وکارهای رمزارز درصورت طراحی راهکار مناسب، می‌تواند به‌عنوان یک فرصت و تجربه جدید برای کشور تلقی شود.
البته راهکار مدنظر باید متمرکز بر سمت کسب‌وکار (و نه عموم مردم) باشد تا بتواند عمده مشکلات حال حاضر را برطرف کند؛ ضمن اینکه نباید مشکلات جدیدی به‌ویژه از حیث تعلیق اینماد و… ایجاد شود. فرایند ثبت و احراز اطلاعات، بررسی و تأیید و… باید برای کسب‌وکارها شفاف باشد و درصورت عدم تأیید، امکان اصلاح رفتار، رفع اشکالات و تلاش مجدد وجود داشته باشد؛ راهکار مدنظر محدود به کسب‌وکارهای موجود نیست، ولی با توجه به برنامه شاپرک برای پالایش درگاه‌های پرداخت و بازه زمانی محدود بدین منظور، اولویت با کسب‌وکارهای موجود باشد.
در پایان جلسه رئیس مرکز تتا بر تسریع در برداشتن گام‌های اجرایی و استفاده حداکثری از فرصت خودتنظیم‌گیری از طریق مسئولیت‌پذیری و نظارت بر اعضای خود علی‌رغم تفاوت‌های ساختاری، عضوگیری و… اشاره کرد.
لازم به ذکر است صرافی‌های رمزارزی در این ایام به‌دلیل نداشتن اینماد با چالش‌های مختلفی روبه‌رو بوده‌اند. آبان‌ماه سال گذشته نیز شاپرک با ارسال نامه‌ای به مدیران عامل پرداخت‌یارها اعلام کرد پایانه‌های اینترنتی فاقد اینماد یا دارای هویت نامنطبق با مالک نماد، غیرفعال خواهند شد. پس از رسانه‌ای‌شدن این تصمیم، صرافی‌های رمزارزی بیش از سایرین با چالشی جدی مواجه شدند.