اپراتور مجازی شبکه موبایل MVNO چیست و چه تفاوتی با اپراتورهای اصلی دارد؟
اپراتور مجازی شبکه موبایل (MVNO) شرکتی است که خدمات ارتباطی تلفن همراه را بدون داشتن زیرساخت یا شبکه بی‌سیم مورد نیاز برای راه‌اندازی یک شبکه تلفن‌همراه به مشتریان ارائه می‌دهد. در عوض، یک MVNO ظرفیت شبکه را از یک یا چند اپراتور شبکه تلفن همراه (MNOs) اجاره می‌کند و سپس آن ظرفیت را با نام تجاری خود به مشتریان می‌فروشد.
MVNO ها اساسا واسطه بین اپراتورهای موبایل (MNO) و مصرف‌کنندگان هستند. آنها دسترسی انبوه به خدمات شبکه را از MNOها با قیمت عمده خریداری می‌کنند و سپس آن خدمات را با قیمت خرده‌فروشی به مشتریان خود می‌فروشند. این به MVNOها اجازه می‌دهد تا انواع طرح‌ها و خدمات تلفن همراه را ارائه دهند که اغلب ارزان‌تر یا انعطاف‌پذیرتر از آنهایی هستند که توسط MNOهای سنتی ارائه می‌شوند.
MVNOها می‌توانند بازارهای خاصی را هدف قرار دهند یا خدمات تخصصی ارائه دهند که MNOهای سنتی ممکن است ارائه نکنند، مانند طرح‌های کم‌هزینه، رومینگ بین‌المللی و غیره.
MVNO مخفف کلمه Mobile Virtual Network Operator است و به عنوان اپراتور شبکه موبایل در بخش هایی مانند Core (HLR)HSSو IN، Billing و CC و اجاره بخش ACC شامل (BSC+BTS) از اپرتورهای میزبان، سرویس‌های پایه را ارائه می‌کند. این سرویس‌ها شامل: مکالمه، دیتا، پیامک، USSD، خدمات ارزش افزوده VAS، اینترنت اشیا و سرویس های M2M است.
در ادامه این مطلب قصد داریم تا بیشتر در مورد اپراتورهای مجازی و تفاوت آن با سایر اپراتورهای موبایل توضیح بدهیم. پس با ما همراه باشید.
تفاوت اپراتورهای مجازی موبایل MVNO با اپراتورهای اصلی موبایل MNO
MVNO سرویس ویژه‌ای ندارند بلکه شرکت‌های مجازی با استفاده از زیرساخت‌های دیگر اپراتورهای تلفن همراه، برنامه‌های داخلی خود را ارئه می‌دهند. تفاوت عمده این دو اپراتور به شرح زیر است:
۱- شبکه و زیرساخت فیزیکی
اپراتور مجازی MVNO زیرساخت فیزیکی مجزا ندارد و برای دریافت مجوز باید با یکی از شرکت‌های همراه اول، ایرانسل و رایتل قرارداد داشته باشد.
۲- توسعه شبکه
اپراتورهای مجازی باید به واسطه اپراتورهای اصلی برای توسعه شبکه خود در زمینه ۳G و ۴G اقدام کنند.
۳- تعرفه‌ها
تعرفه‌های اپراتورهای مجازی طبق قوانین رگولاتوری اپراتو‌های اصلی انجام میشود و متغیر است.
۴- شماره یا کد اپراتورها
کد اپراتورهای مجازی متفاوت است و توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی پیشنهاد میشود.
۵- سیم کارت
برای تهیه سیم کارت، اپراتورهای مجازی می‌توانند از شرکت تولید‌کننده خریداری و در زمینه قیمت هم نیازی نیست حتماً از اپراتور اصلی تبعیت کنند.
۶- خدمات اپراتورها
اپراتورمجازی برای ارائه خدمات باید مجوز اپراتور اصلی را داشته باشد.
۷- طرح‌ها و بسته‌های ارتباطی
اپراتورهای مجازی می‌توانند بسته‌های تشویقی ارزان‌تری هم نسبت به اپراتورهای اصلی ارائه بدهند.
۸- برند تجاری
اپراتورهای مجازی این اختیار را دارند که در تبلیغاتشان از اپراتورهای طرف قرارداد خود نام نبرند.
۹- فروش
اپراتورهای مجازی می‌توانند طرح‌های فروش متفاوتی داشته باشند و یا تنها در سازمان‌های خاصی خدماتی را ارائه بدهند.
۱۰- مالکیت
طبق قوانین اپراتورهای ایرانی تنها ۷ الی ۱۰ سیم کارت را می‌توانند به نام یک نفر بزنند و در مورد اپراتور مجازی نیز شرایط به همین شکل است. حتی کسانی که ۱۰ سیم کارت از اپراتور اصلی دارند می‌توانند ۱۰ سیم کارت هم از اپراتورهای مجازی دریافت کنند.
مزایای استفاده از اپراتورهای مجازی
اپراتورهای اصلی از زیر ساخت‌های فیزیکی برخوردار هستند که می‌توانند آن را در اختیار اپراتورهای مجازی قرار بدهند. بطور مثل اپراتورهای اصلی در زمینه فرکانس‌های رادیویی، پهنای باند به دلایل قانونی در استفاده از آنها محدودیت‌هایی دارند، می‌توانند این زیرساخت‌های بلا استفاده را در اختیار اپراتورهای مجازی قرار داده تا از این طریق خدمات خود را به کاربران ارائه دهند.
از طرفی هزینه راه‌اندازی اپراتور مجازی نسبت به اپراتوراصلی بسیار کمتر است. این مسأله باعث ایجاد بازار رقابت میشود و این رقابت باعث کیفیت خدمات و کاهش قیمت خواهد شد. یکی از نقاط ضعف اپراتورهای مجازی این است که بدون دسترسی اپراتور اصلی اجازه گسترش و توسعه شبکه موبایل خود را ندارند.
خدمات سیم کارت‌های مجازی
دسترسی به سرویس‌های بانکی و خدمات پرداخت الکترونیک و پشتیبانی از NFC از خدماتی است که اپراتور مجازی به مشترکین خود ارائه می‌دهد. خدمات NFC به این صورت است که جهت پرداخت‌های الکترونیک از طریق گوشی هوشمند، اطلاعات کارت اعتباری در گوشی ذخیره میشود و زمانی که به دستگاه NFC نزدیک شد عملیات پرداخت انجام می‌گیرد.
دیگر خدمات اپراتورهای MVNO مانند پیام کوتاه ، پیام‌های صوتی، سرویس انتقال و انتظار مکالمه، اتصال به اینترنت، کنفرانس تلفنی و از این قبیل موارد است که با تعرفه‌های گوناگون در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. اپراتورهای مجازی علاوه بر خدمات شبکه موبایل می توانند در تامین اینترنت‌های خانگی هم نقش داشته باشند. ناگفته نماند که به دلیل استفاده این اپراتورها از زیرسخت‌های اپراتورهای اصلی مشکلی در آنتن دهی وجود ندارد و به راحتی قابل دسترس هستند.
مقایسه اپراتور مجازی با سه اپراتور اصلی در ایران
سرویس‌هایی همچون بسته اشتراکی دیتا، سرویس volte، بسته‌های هدیه اینترنتی، انواع شارژ‌های مختلف توسط اپراتور همراه اول در ایران به مشترکین ارائه میشود. محصولات دیگر مانند سیم کارت گردشگری، انارستان، رومینگ و سرویس telfi و…. از دیگر خدماتی است که همراه اول در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد.
دومین اپراتور اصلی در ایران اپراتور ایرانسل است و از خدمات این اپراتور می‌توان به اینترنت پر سرعت، بسته‌های مختلف و سیم کارت اشاره کرد. جوانترین اپراتور کشور هم، رایتل است که خدماتی به شرح زیر ارائه می‌دهد.
۱-فیلیمو، نماوا
۲-بسته‌های بی‌نهایت و رومینگ
۳-سرویس‌های راینواز، ارغوان
۴-سیم کارت‌های دائمی و اعتباری
از خدمات اپراتورهای مجازی هم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱-آرین تل
دارای سیم کارت‌های دائمی است و خدماتی مانند پیامک، مودم، رومینگ، سیم کارت گردشگری، خدمات همگرایی ارائه می‌دهد.
۲- آذرتل
خرید سیم کارت و بسته‌های اینترنت و رومینگ
۳-سامانتل
خرید بسته‌های اینترتی در کنار سیم کارت‌های اعتباری و دائمی، بسته‌های مکالمه، تجهیزات ups، رومینگ بین‌المللی.
۴-شاتل
سیم کارت هوشمند با خدمات اعتباری، اینترنت پرسرعت، سیم کارت توریست، مودم‌های سیار و ثابت.
۵- آپتل
با همکاری شریک تجاری خود آسان پرداخت پرشین علاوه بر سرویس‌های تماس، پیامک، اینترنت؛ خدمات ارزش افزوده خود را با توجه به مشترکین خاص ارائه می‌دهد. و با پیش شماره ۰۹۹۹۱ به فروش می‌رسد.
۶- لوتوس تل
یکی از زیر مجموعه‌های تجارت الکترونیک پارسیان است که با پیش شماره ۰۹۹۹۰به مشترکین ارائه میشود. شامل خدماتی مانند اینترنت پرسرعت3G ،4.5G و 4G است.
اپراتور مجازی MVNO نوع اول چیست؟
اپراتور مجازی نوع اول FULL MVNO برخلاف اپراتورهای مجازی نوع دوم یعنی LIGHT MVNO تمامی امکانات و تجهیزات فنی را دارا است و خدمات نوآورانه‌ای به مشترکین خود ارائه می‌دهد. اپراتورهای مجازی به جای اینکه زیرساخت‌های فیزیکی شبکه‌های موبایل را راه‌اندازی کنند از شبکه و تجهیزات اپراتورهای اصلی استفاده می‌کنند.
درواقع دراپراتور‌های نوع دوم که مجوز آنها را سازمان مقررات رادیویی صادر کرده است تنها می‌توانند اطلاعات مشترکین خود را جهت تعیین هویت نگهداری کنند. این اپراتورها به لحاظ فنی از ID Network اپراتور میزبان بهره می‌برند و کاربران نمی‌توانند در قسمت جستجوی دستی نام اپراتور را در موبایل خود ببینند.
سخن پایانی
امروزه شاهد رشد روز افزون اپراتورهای مجازی در ایران هستیم. به طوری که این اپراتورها فراتر از خدمات خود رفته‌اند و طی توافقاتی با اپراتورهای اصلی منطقه جغرافیایی خاصی را پوشش می‌دهند. به دلیل پشتوانه‌های مالی و اقتصادی خوبی مانند بانک‌ها برخی از این اپراتورها(MVNO) در زمانی کوتاه به رشد بالایی رسیده‌اند که نویدبخش توسعه مخابرات ایران در سال‌های نزدیک است.