افول سرمایهگذاری خارجی در استارت‌آپ‌های چین
شرایط بازار بزرگ چین در سال‌های اخیر به قدری پیچیده شده که کنترل آن حتی برای یک غول سرمایهگذاری مانند سکویا هم مشکل شده است. این در حالی است که بالا گرفتن تنش‌های سیاسی میان چین و آمریکا هم شرایط را سخت‌تر کرده و به این ترتیب سکویا که یکی از شناخته‌شده‌ترین سرمایه‌گذاران اکوسیستم استارت‌آپی جهان است، از جدا شدن بخش چین خود و استقلال آن خبر داده است؛ اتفاقی که اگرچه برای محافظت از سرمایه‌گذاری‌های سکویا در این کشور بوده، اما می‌تواند برای سرمایه‌گذاران خارجی هم هشداری در راستای فعالیت در چین به حساب بیاید.
«نیل شن» شریک مدیریتی و بنیان‌گذار شاخه چین شرکت سکویا، در صنعت سرمایهگذاری خصوصی چین، جایگاه والا و ارزشمندی دارد؛ کسی که معاملات سرمایهگذاری سکویا در چین را انجام می‌دهد و در روزهای اولیه فعالیت شاخه چین این شرکت، سرمایهگذاری در بعضی از موفق‌ترین شرکت‌های تکنولوژی این کشور، مانند سوپر اپ تحویل کالای Meituan و غول تجارت الکترونیک Pinduoduo را ممکن کرد. حالا قرار است شرکت سرمایهگذاری نیل شن جدا افتاده و تنها شود، نام سکویا از آن برداشته شده و در نهایت تمام ارتباطاتش با شریک خود در سیلیکون‌ولی قطع شود.
سکویا که یک شرکت سرمایهگذاری 51ساله است، در روز ششم ژوئن اعلام کرد که بخش‌های چین و هند را از بخش آمریکای خود جدا خواهد کرد. سکویای چین تحت مدیریت نیل شن مدتی با استقلال بسیار بالایی فعالیت کرد. همین اتفاق درباره بخش‌های هند و جنوب‌شرق آسیای این شرکت هم رخ داده است. این بخش‌ها از ماه مارس سال 2024 دیگر مانند سال‌های گذشته به تبادل سرمایه‌گذار و سود ادامه نخواهند داد. پس از این اتفاق شاخه چین سکویا با نام HongShan شناخته خواهد شد که در زبان ماندارین به معنای درخت سکویاست. سکویا می‌گوید که این جداسازی، بخشی از رویکرد اولویت‌بخشی به بازار داخلی در جهانی است که در آن مدیریت یک کسب‌وکار سرمایهگذاری بین‌المللی غیرمتمرکز به سرعت پیچیده و پیچیده‌تر میشود.
بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های نیل شن در واقع برای ایجاد یک دنیای مرتبط و بزرگ انجام می‌شدند. او یکی از سرمایه‌گذاران شرکت بزرگ چینی تاکسی اینترنتیDidi است که دولت چین در سال 2021 از عرضه عمومی سهام آن در بورس نیویورک جلوگیری کرد. او امیدوار بود که با سرمایهگذاری در بازوی چینی شبکه اجتماعی کاریابی LinkedIn، بتواند شبکه اجتماعی بزرگ‌تری در کشورش ایجاد کند. این امیدواری‌های نیل شن، اما مربوط به زمانی بودند که سانسور رو به افزایش و قوانین سختگیرانه چین، LinkedIn را از ورود به این کشور بازنداشته بودند.
این در حالی است که در آمریکا، رفتار چین تقریبا تنها موضوعی است که هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه بر سر آن توافق دارند. به این ترتیب است که دولت آمریکا سکویا و دیگر شرکت‌های سرمایهگذاری و فعال در بخش تکنولوژی این کشور را به شکلی جدی تحت فشارهای سیاسی گذاشته است تا به‌طور کامل چین را ترک کرده و فعالیت‌هایشان در این کشور را متوقف کنند. ایالت مونتانا به تازگی فعالیت اپلیکیشن محبوب به‌اشتراک‌گذاری ویدئوهای کوتاه (تیک‌تاک) را در این ایالت ممنوع کرده است؛ اپلیکیشنی که متعلق به شرکت چینی بایت‌دنس است و هر دو شرکت سرمایهگذاری سکویای آمریکا و سکویای چین در آن سهام دارند. از طرفی شرکت بزرگ چینی DJI هم که سازنده پهپاد است و بخشی از سهام آن به سکویای چین تعلق دارد، در فهرست سیاه سرمایه‌گذاری‌های آمریکا قرار دارد.
سرمایه‌گذاران و بانکداران چینی هم تحت تاثیر این تصمیم شرکت بزرگ سکویا قرار گرفته‌اند و این نشانه‌ای است که این کشور در حال از دست دادن ارتباطات تجاری مهم خود با بقیه جهان است. با این اوصاف واقعا شرایط برای کسب‌وکارهای خارجی تیره و تار شده است. مقامات چینی هم که توسط بسیاری از شرکت‌های مشاوره سرمایهگذاری غربی تحریم شده‌اند، تعاملات تجاری بین‌المللی را کنار گذاشته‌اند.
بنابراین به نظر می‌رسد که چشم‌انداز اقتصاد چین به خصوص در بخش دیجیتال، چندان روشن نباشد. این در حالی است که اقتصاد دیجیتال چین بعد از قرنطینه‌ها و مشکلات متعدد ناشی از همه‌گیری کووید-19 به تازگی در حال جان گرفتن بود و انتظار می‌رفت به بخش سودآوری تبدیل شود. آمارها نشان می‌دهند که میزان واردات و صادرات در ماه مه گذشته بسیار کمتر از اغلب پیش‌بینی‌ها بوده‌اند. هر چند ظاهرا اقدامات و کارزارهای دولت چین در طول دو سال گذشته علیه غول‌های دیجیتالی این کشور به پایان رسیده است، اما زخم‌های عمیق آن بر اقتصاد دیجیتال این کشور همچنان باقی مانده‌اند و مشخص نیست ترمیم آنها تا چه زمانی به طول بینجامد. حزب کمونیست حتی به دنبال کسب سهم بیشتر از شرکت‌های تکنولوژی هستند که انتظار می‌رود رشد خوبی در آینده نزدیک داشته باشند.
سیاست‌های ژئوپلیتیک و قوانین سختگیرانه چین، آسیب زیادی به سرمایه‌گذاری‌های خصوصی خارجی در این کشور زده‌اند. آمارهای منتشر شده از سوی شرکت مشاوره سرمایهگذاری Bain نشان می‌دهد که صندوق‌های سرمایهگذاری خصوصی در سراسر جهان تنها 25 میلیارد دلار در سال گذشته میلادی در چین سرمایهگذاری کرده‌اند که این میزان نسبت به سال 2021 کاهش 77 درصد داشته است. این کشور اما سهم بیشتری از سرمایهگذاری جمعی داشته که مربوط به دیگر کشورهای آسیایی است و این میزان هم به کمترین میزان خود در طول 15سال گذشته رسیده است. این بررسی‌ها تاکید می‌کنند که در سال گذشته میلادی ارزش معاملات مربوط به سرمایهگذاری خصوصی در چین تا بیش از نصف کاهش یافته و این کاهش بیشتر از هر زمان دیگری در چین بوده است. با این اوصاف می‌توان با قطعیت گفت که سکویا آخرین شرکت بزرگ سرمایهگذاری نخواهد بود که چین را ترک می‌کند.