ربات‌های تلگرامی چه خطری دارند؟
یکی از مواردی که در پیام‌رسان خارجی تلگرام وجود دارد و بعضا باعث نارضایتی کاربران شده این است که بدون رضایت یا اطلاع خودشان، در کانال‌هایی عضو شده اند؛ بخشی از این کار توسط رباتها و بخشی دیگر به صورت دستی انجام می شود.
ربات‌های تلگرامی یکی از قابلیت‌های پیام‌رسانی مانند تلگرام هستند که امکان تعامل کاربر با آنها از طریق ارسال پیام و فرمان‌های متفاوت وجود دارد. این برنامه روی یک سرور اجرا میشود و تلگرام هم یک واسط ایمن برای تبادل بین کاربر و برنامه موجود در آن سرور است. خاصیت کدباز یا Open source بودن تلگرام این اجازه را به برنامه‌نویسان می‌دهد که برایش ربات بنویسند و به توسعه این برنامه کمک کنند.
از همان ابتدا با معرفی ربات‌های تلگرام بحث‌ها و شایعه‌های مختلفی در فضای مجازی بر سر خطرناک بودن این رباتها مطرح شد، اما پاسخ به این سوال را در صورتی می‌توان داد که ابتدا بدانیم منظورمان از فعالیت مخرب چیست و ربات تلگرام چه توانایی‌هایی برای انجام فعالیت مخرب دارد.
با بررسی ربات تلگرام می‌توان فهمید که مانند دیگر کاربران تلگرام یک حساب کاربری است و طبیعتا بیشترین دسترسی که می‌تواند داشته باشد به اندازه دسترسی‌های یک کاربر عادی در تلگرام است. بنابراین هنگامی که از یک ربات تلگرام استفاده می‌کنیم، آن ربات همان اطلاعاتی را از ما مشاهده می‌کند که یک کاربر دیگر می‌بیند که شامل نام و نام خانوادگی، شناسه کاربری یا آی‌دی و عکس پروفایل خواهد بود.
در همین رابطه کیوان نقره کار- کارشناس حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات- در گفت‌وگو با ایسنا، درباره نحوه کار ربات‌های تلگرامی اظهار کرد: این رباتها هم توسط توسعه دهنده اپلیکیشن تلگرام و هم توسط برنامه نویسان‌ها نوشته میشود و خدماتی را برای کاربران فراهم و دسترسی‌هایی را ایجاد می‌کند و به عنوان یک ابزار مورد استفاده و توجه کاربران قرار گرفته است.
وی افزود: این رباتها از بخش امنیتی به دو صورت عمل می کنند؛ یا اینکه مستقیما از کاربران استفاده می‌کنند و کاربر با رضایت اطلاعات را به آن می‌دهد و بنابراین باید بپذیریم که خودمان این اطلاعات را به آنها داده‌ایم. اما با توجه به اینکه ممکن است هر اتفاقی در فضای مجازی رخ دهد، می‌توان گفت به شکل غیرمستقیم امنیت و اطلاعات ما را به خطر اندازند و یا اطلاعات ما را در اختیار داشته باشند، بنابراین هر دو صورت آن وجود دارد و می‌توان گفت ربات‌های تلگرامی به اطلاعات کاربران دسترسی پیدا می‌کنند.
این کارشناس در ادامه سخنانش تأکید کرد: ممکن است کاربر به واسطه استفاده از یک ربات اطالاعات خود را در اختیار صاحب ربات قرار دهد و در نتیجه این امکان وجود دارد که بتواند از اطلاعاتی که تجمیع کرده برای کانال‌های دیگر استفاده کند و یا آن را بفروشد.
نقره کار معتقد است یکی از مشکلات این پیام‌رسان خارجی این بوده که ممکن است کاربر متوجه شود در کانال‌هایی عضو شده بدون اینکه رضایت داشته باشد البته باید توجه داشت بخشی از این کار توسط رباتها و بخشی دیگر به صورت دستی که از ویژگی‌های یک پیام رسان است، انجام میشود.
وی درباره راه‌های مقابله یا قطع عدم دسترسی رباتها، تصریح کرد: طبیعت اگر راهکاری وجود داشته باشد، باید در بخش تنطیمات این پیام رسان مشاهده شود که تا به حال چنین قابلیتی را ندیده‌ام اما نکته مهمی که وجود دارد این است وجود رباتها برای توسعه دهنده‌های پیام رسان تلگرام مزیت است چون باعث میشود که کاربران در این پیام‌رسان حضور داشته باشند و از کانال‌های مختلف بازدید داشته باشند و به صورت کلی بازدید آن بیشتر شود.
این کارشناس حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات در پایان گفت: بنابراین به نظر نمی‌رسد مجموعه تلگرام وجود رباتها را سخت بداند یا بخواهد مانعی در این زمینه ایجاد کند؛ مگر اینکه بخواهد سمت و سویی برود اما تا زمانی که به این شکل است نهایتا این تصمیم را به خود کاربر می‌سپارد که تمایل داشته باشد استفاده کند یا خیر. به صورت کلی راهکاری وجود ندارد اما ممکن است در نسخه‌های غیر اصل تلگرام که مدتی هم استفاده می‌شد و بدترین امنیت را داشتند، این فرآیند وجود داشته باشد. بنابراین تا جایی که اطلاع دارم برای رباتها چاره‌ای اندیشیده نشده است.