دولت چین که به استفاده و تولید گسترده از تکنولوژی تشخیص چهره و حتی صادرات آن به دیگر کشورها شهرت دارد میخواهد استفاده از این تکنولوژی را محدود کند. با این حال همانطور که انتظار میرفت، دولت در موضوعاتی که پای امنیت ملی در میان باشد میتواند آزادانه از این سیستم استفاده کند. اما دیگر کاربردها تنها محدود به موارد ضروری است.
به گزارش پیوست، پیشنویس مقرراتی که از سوی اداره امنیت سایبری چین، رگولاتور اینترنت این کشور، ارائه شده استفاده از تکنولوژی تشخیص چهره را به مواردی با هدف خاص و ضرورت کافی محدود میکند.
والاستریت ژورنال میگوید، این مقررات همچنین استفاده از این تکنولوژی را برای شناسایی نژاد، قومیت، باور مذهبی یا وضعیت سلامت-برای اپلیکیشنهایی که به صورت علمی تایید نشدهاند- ممنوع میکند. با این حالت این مقررات برای مواردی که فرد به روشنی رضایت خود را اعلام کرده و یا مواردی که پای امنیت ملی در میان باشد استثنا قائل میشود.
به نظر میرسد که پکن با چنین اقدامی قصد دارد تا چارچوب استفاده از تشخیص چهره در بخش تجاری و خصوصی خود را به هنجارهای غربی نزدیکتر کند. با این حال استثنای امنیت ملی نشان میدهد که دولت چین همچنان دست بازی در استفاده از این تکنولوژی دارد. بیشتر مقررات امنیت و داده معمولا مادهای را در خود جای میدهند که دست دولت را در استفاده از تکنولوژی و دادهها باز میگذارد.
چین پیشتاز جهان در تکنولوژی تشخیص چهره
گزارشی که ابتدای سال ۲۰۲۳ از سوی محققان هاروارد و MIT منتشر شد نشان میدهد چین با فاصله زیاد و بالاتر از آمریکا پیشتاز تکنولوژی تشخیص چهره جهان است.
مشخص نیست که مقررات جدید تشخیص چهره چه تاثیری بر تولیدات و صادرات شرکتهای چنین خواهد داشت اما این گزارش نشان میدهد که شرکتهای چینی با ۲۰۱ قرارداد صادرات تجهیزات تشخیص چهره، بالاتر از آمریکا با ۱۲۸ قرارداد، بیشترین میزان صادرات این تکنولوژی را دارند.
چین در حوزه صادارت هوش مصنوعی نیز بیشترین قراردادها را به خود اختصاص داده است. از بین ۱۶۳۶ قرارداد جهانی که در آن به هوش مصنوعی اشاره شده، ۲۵۰ مورد سهم چین است. ایالات متحده نیز با ۲۱۵ قرارداد در رده دوم قرار دارد.
محققان و هاروارد و MIT در این گزارش تصریح میکنند که صادارت این تکنولوژی به دیگر دولتها اجازه نظارت و احتمال نقض حقوق انسانی شهروندان را میدهد.
تکنولوژی تشخیص چهره در موارد متعددی از باز کردن قفل گوشی و تایید هویت کاربران پلتفرمهای آنلاین گرفته تا سیستمهای نظارتی پیشرفته که در شهرهای به اصطلاح هوشمند استفاده میشوند کاربرد دارد.
واکنش به نگرانیها در عین حفظ قدرت دولتی
دولت چین مدتی است که قصد دارد استفاده از تکنولوژیهای مدرن و بحثبرانگیز را با مقررات سختگیرانه محدود کند.
پکن ابتدا چندی پیش مقرراتی را برای استفاده از دیپفیک، یا همان محتوای ویدیویی ساخته هوش مصنوعی، به اجرا گذاشت. این کشور همچنین استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی مولد از جمله ChatGPT را نیز محدود کرده است. سال گذشته نیز رگولاتورها الگوریتمهای شبکه اجتماعی را هدف گرفتن و محدودیتهای حاصل اپلیکیشنهای دویین، نسخه چینی تیکتاک، و ویچت را تحت تاثیر قرار داد.
اما در تمام مقررات تم مشترکی به چشم میخورد، پکن در عین تلاش برای پاسخ به نگرانیهای عمومی، همواره دست دولت را در استفاده از تکنولوژی باز میگذارد و قانون تنها بخش خصوصی را هدف میگیرد. سم ساکس، از اساتید ارشد مرکز پاول تسای مدرسه حقوق ییل در چین، میگوید چنین رویکردی «به دولت اجازه میدهد که از یک سوی چهرهای پاسخگو را برای عمومی به نمایش بگذارد و از سوی دیگر هواس مردم را از بکارگیری این تکنولوژی توسط مقامات مرکزی پرت کند.»
به گفته او در قانون پیشنهادی برای محدود کردن استفاده از تشخیص چهره، دو روی این سکه به روشنی مشخص است. از یک سو یک دولت استبدادی پیشرفته را دارید که حقوقی را برای خود محفوظ نگه داشته و از سوی دیگر نگرانی بجای همین دولت درمورد سو استفاده از تکنولوژی را حس میکنید.
نفوذ تکنولوژی تشخیص چهره به تمامی بخشها
کشور چین بیشترین دوربینهای مداربسته را در تمام جهان دارد. علاوه بر جمعیت و خاک پهناور این کشور، موضوعات دیگری مثل پیشرفت تکنولوژی و استفاده از تشخیص چهره در کسبوکارها نیز باعث افزایش تعداد این دوربینها، به ویژه انواع پیشرفته و مجهز به تکنولوژی تشخیص چهره، شده است.
در طول هفت سال گذشته استفاده از تکنولوژی تشخیص چهره افزایش چشمگیری داشته و از آن برای تایید هویت در فروشگاهها، ساختمانهای اداری، فرودگاهها و هتلها استفاده میشود.
مصرف کنندگان چینی میتوانند در یک سری از فروشگاهها روش پرداخت با چهره را تجربه کنند و برای ورود سوار شدن به هواپیما هم هویت افراد از طریق همین تکنولوژی تایید میشود.
دوربینهای نظارتی سطح شهر نیز بخش عمده دوربینهای مداربسته چین را تشکیل میدهند و حتی برخی از بزرگترین عرضه کنندگان تکنولوژی تشخیص چهره این کشور در موارد امنیتی با پلیس محلی همکاری میکنند و گزارشها نشان داد که علاوه بر مجرمان، اقلیتهای مذهبی نیز هدف بسیاری از این سیستمهای تشخیص چهره قرار میگیرند.
یکی از انتقادات اصلی جامعه جهانی، رفتار دولت این کشور با اقلیتهای منطقه شمال غرب شینجیانگ است. گزارشها نشان میدهد که مقامات این منطقه برای از تکنولوژی تشخیص چهره به ویژه برای کنترل و شناسایی اقلیت مسلمان ترک استفاده میکنند. با این حال پکن با رد چنین اتهاماتی، فعالیتهای خود را مربوط به مبارزه با تروریسم میداند.