قانون خدمات دیجیتال (DSA) اتحادیه اروپا که سال گذشته تصویب شده بود، از روز جمعه اجرا شده است؛ قانونی که بیش از ۴۰ غول فناوری بزرگ از جمله فیس‌بوک، ایکس (توییتر سابق)، گوگل و تیک‌تاک را مجبور می‌کند تا کنترل بیشتری روی محتوایی داشته باشند که در اتحادیه اروپا منتشر می‌شوند.

 

 

اتحادیه اروپا این قانون را برای ایمن نگه داشتن کاربرانش در فضای مجازی و جلوگیری از انتشار محتوای غیرقانونی تصویب کرده است و به این ترتیب قصد دارد از حقوق اساسی شهروندان اروپایی مانند حریم خصوصی و آزادی‌بیان محافظت کند. مقامات اروپایی همزمان با اجرای رسمی این قانون، به شرکت‌های فناوری هشدار داده‌اند که عدم پیروی از آن ممکن است به ممنوعیت‌های خاصی از سوی اتحادیه اروپا برای این شرکت‌ها منجر شده یا حتی جریمه‌هایی به ارزش ۶ درصد از کل درآمد جهانی آنها را به همراه داشته باشد؛ رقمی که ممکن است به میلیاردها دلار برسد. قانون خدمات دیجیتال، قانون پیشگامانه‌ای است که در آن تمام عملیات‌ دیجیتال در مرزهای اتحادیه اروپا مورد هدف قرار داده شده است. به گزارش گاردین، این قانون همچنین شرکت‌های فناوری را مجبور می‌کند که در قبال تمام پست‌ها و مطالبی که توسط پلتفرم‌های آنها منتشر می‌شوند، مانند اخبار جعلی، جنجال‌های رسانه‌ای روسیه و فعالیت‌های مجرمانه‌ای مانند کودک‌آزاری، پاسخگو باشند. البته مفاد موجود در قانون خدمات دیجیتال در چند لایه تصویب شده است که سخت‌ترین تعهدات آن برای ۱۷ شرکت بزرگ فناوری از جمله فیس‌بوک و آمازون به عنوان پلتفرم‌های آنلاین بسیار بزرگ و همچنین موتورهای جست‌وجوی بزرگ گوگل و بینگ مطرح شده است. عدم پیروی از این قوانین، غول‌های فناوری را با جریمه‌های چند میلیون یورویی و حتی توقف فعالیت در اتحادیه اروپا مواجه می‌کند.

 

قانون خدمات دیجیتال (DSA) و قانون بازار دیجیتال (DMA) مجموعه‌ای از قوانین را تشکیل می‌دهند که در سراسر اتحادیه اروپا اعمال می‌شوند. این قوانین دو هدف اساسی را دنبال می‌کنند: نخستین هدف ایجاد فضای دیجیتال امن‌تر است که در آن از حقوق اساسی همه کاربران محافظت شود و دومین هدف ایجاد فضایی برای تقویت نوآوری، رشد و رقابت و همچنین جلوگیری از انحصار در بازار است. گوگل، فیس‌بوک، تیک‌تاک و سایر شرکت‌های بزرگ فناوری که در اروپا فعالیت می‌کنند، از روز جمعه ۲۵ اوت (سوم شهریور ماه) باید از قوانینی تبعیت کنند که سازمان‌یافته‌ترین تلاش اتحادیه اروپا برای دفاع از حریم خصوصی شهروندان خوانده می‌شود. این قوانین که از مدت‌ها پیش در دست تهیه قرار گرفته بودند، استانداردهایی را برای جلوگیری از انتشار محتوای غیرقانونی‌(نظیر کلاهبرداری، تقلب، ترویج نسل‌کشی یا نفرت‌پراکنی) و همچنین محافظت از حریم خصوصی و آزادی بیان کاربران، ارائه می‌کنند. ایلان ماسک، مالک ایکس‌(توییتر سابق)، در نخستین اظهارنظر پس از اجرا شدن قانون جدید گفته است که شرکت او از مقررات جدید اتحادیه اروپا پیروی خواهد کرد. او روز جمعه در پاسخ به ویدئویی از تیری برتون، کمیسر اروپا در امور بازارهای داخلی، اطمینان داد که این پلتفرم سخت تلاش می‌کند تا خود را با قانون خدمات دیجیتال اروپا تطبیق دهد. مطابق این قوانین جدید، پلتفرم‌ها باید کانال‌‌های ارتباطی تازه‌ای را برای کاربران اروپایی ارائه کنند تا آنها بتوانند محتوای آنلاین غیرمجاز و همچنین محصولات غیرقانونی را گزارش دهند و شرکت‌ها نیز موظف به حذف سریع آنها خواهند بود. برای مثال تیک‌تاک یک گزینه اضافی برای پرچم‌گذاری ویدئوها را تعبیه کرده است که به کاربران اجازه می‌دهد مواردی مانند تقلب یا کلاهبرداری را گزارش دهند.

 

همچنین کاربران در فیس‌بوک یا اینستاگرام می‌توانند سیستم‌های خودکار توصیه ویدئو یا پست‌ را خاموش کنند. به‌گزارش یورو نیوز، در حال حاضر ۱۹ پلتفرم بزرگ دیجیتال مشمول قوانین جدید هستند. در دسته رسانه‌های اجتماعی هشت پلتفرم شامل تیک‌تاک، فیس‌بوک، ایکس (توییتر سابق)، یوتیوب، اینستاگرام، لینکدین، پینترست و اسنپ‌چت هدف این قوانین قرار گرفته‌اند. علاوه بر آنها پنج بازارگاه آنلاین شامل آمازون، بوکینگ، علی‌اکسپرس و زلاندو نیز باید خود را با قوانین جدید تطبیق دهند. فروشگاه‌های اپلیکیشن مانند گوگل‌پلی، اپل‌استور، همچنین موتور جست‌وجوی گوگل و موتور جست‌وجوی بینگ مایکروسافت به همراه گوگل‌مپ و ویکی‌پدیا هم باید از این مقررات جدید تبعیت کنند. فهرست اتحادیه اروپا بر اساس آمار ارائه شده توسط پلتفرم‌ها است. آن دسته از پلتفرم‌هایی که ۴۵ میلیون کاربر یا بیشتر دارند‌(معادل ۱۰ درصد از جمعیت اتحادیه اروپا)، با بالاترین سطح از این مقررات روبه‌رو خواهند بود. برخی از پلتفرم‌ها نظیر ای‌بی، نتفلیکس و حتی بعضی سایت‌های هرزه‌نگاری مشمول قوانین جدید نیستند، ولی مقامات اتحادیه اروپا اعلام کرده‌اند که ممکن است اینها نیز بعدا اضافه شوند. با این حال کسب‌و‌کار‌های نسبتا خرد در مقایسه با پلتفرم‌های بزرگ با تعهدات کمتری روبه‌رو هستند و شش ماه دیگر برای تطبیق خود با شرایط جدید فرصت دارند.

 

با این حال زلاندو، یک فروشگاه خرده‌فروش آنلاین آلمانی در زمینه پوشاک، به دلیل قرار گرفتن در فهرست بزرگ‌ترین پلتفرم‌های آنلاین اعتراض کرده است. هرچند زلاندو در حال راه‌اندازی سیستم‌های پرچم‌گذاری محتوا برای وب‌سایت خود است، اما مسوولان آن می‌گویند محصولاتشان(نظیر لباس، کیف‌ و کفش) خطر سیستماتیکی نظیر سایر پلتفرم‌ها ندارند و گمان نمی‌کنند که در آن دسته قرار داشته باشند. آمازون نیز شکایت مشابهی را تسلیم دادگاه عالی اتحادیه اروپا کرده است. مقامات اروپایی به شرکت‌های فناوری هشدار داده‌اند که تخلف از این قوانین ممکن است به جریمه‌هایی به ارزش ۶ درصد از درآمد جهانی آنها منجر شود یا حتی ممنوعیت‌های خاصی از سوی اتحادیه اروپا را به همراه داشته باشد. با این وجود کارشناسان می‌گویند انتظار ندارند جریمه‌های مربوط به نقض مفاد این مقررات، مانند حذف نکردن یک ویدئوی خاص که مشوق نفرت‌پراکنی است، فورا اعمال شود. در واقع در این فاز تنها قوانین اعمال می‌شوند تا مقامات دریابند که آیا شرکت‌های فناوری سازوکارهای مناسبی را برای کاهش آسیب‌هایی که از الگوریتم‌هایشان متوجه کاربران می‌شود، اعمال می‌کنند یا خیر.

 

قوانین خدمات دیجیتال هرچند روی کاغذ محدود به اروپا هستند، اما می‌توانند تاثیرات جهانی داشته باشند. بروتون میکوا، کارشناس قانون‌گذاری دیجیتال، در این درباره می‌گوید که مقررات مربوط به چنین پلتفرم‌هایی که در سطح جهانی کار می‌کنند، چندان قابل‌تفکیک جغرافیایی نیستند. در واقع اعمال چنین محدودیت‌هایی در یک منطقه، اثر موج‌داری ایجاد ‌می‌کند که تاثیراتش فراتر از مرزهای اروپا خواهد رفت.