جولان موبایل‌های ری‌پک و تعمیری در بازار
ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ به کشور، باز شدن دوباره در‌ها برای قاچاق موبایل بود که در سال‌های اخیر با اجرا شدن طرح رجیستری کم‌تر شده بود. تا جایی که اوایل مرداد ماه انجمن واردکنندگان موبایل اعلام کرد که تاکنون حدود ۱۲۰ هزار آیفون ۱۴ به ارزش بیش از ۱۵۰ میلیون دلار به طور غیرقانونی وارد کشور شده که احتمالا تاکنون این رقم بیشتر شده است.
گزارشها حاکی از افزایش چشمگیر کالا‌های ری‌پک، تعمیری و لیبل‌زده‌شده در بازار موبایل است؛ اما بعد از نزدیک به یک سال از ممنوعیت واردات آیفون که منجر به ایجاد این شرایط شده، مقامات مسئول نه حاضر به توضیح دلایل ممنوعیت واردات هستند و نه حتی تکلیف خریداران و واردکنندگان این کالا را مشخص می‌کنند.
اتحادیه صنف دستگاه‌های مخابراتی ارتباطی و لوازم جانبی تلفن همراه تهران که متولی خدمات پس از فروش است، اخیرا در اطلاعیه‌ای به اعضای خود هشدار داده که با توجه به افزایش چشمگیر کالا‌های ری‌پک، تعمیری و لیبل‌زده‌شده در بازار، از واردات، گارانتی و خرید و فروش این گونه کالاها که مصداق بارز تخلف است خودداری کنند.
همچنین در این اطلاعیه تاکید شده که در صورت مشاهده فروش این نوع کالاها در سطح بازار از سوی بازرسان یا ارایه شکایت به اتحادیه، اگر تخلف شرکت واردکننده، ارایه‌دهنده گارانتی یا فروشنده محرز شود، متخلف یا متخلفان جهت ابطال مجوز واردات به سازمان صمت و جهت رسیدگی تخلف به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و تعزیرات حکومتی معرفی خواهند شد.
اما ماجرا چیست؟ با تولید آیفون ۱۴، می‌توان گفت در حال حاضر در دنیا معدود کالای اصلی آیفون‌های مدل ۱۳ به پایین پیدا میشود، چراکه عملا تاریخ آن‌ها گذشته است. اما نکته مهم‌تر این است که این کالاها در مواردی فاقد کیفیت لازم هستند.
به طور کلی وقتی سری جدید آیفون عرضه میشود، سایت شرکت اپل ابتدا قیمت محصولات قبلی را ۱۰۰ دلار ارزان می‌کند و بعد تولید آن‌ها را متوقف می‌کند. از طرف دیگر وقتی موبایل آیفون خراب میشود، فروشگاه‌های اپل در دنیا این موبایل را از مشتری می‌گیرند و یک محصول نو به آن‌ها ارایه می‌دهند. بعد از مدتی وقتی دوره عرضه موبایل‌های قدیمی تمام میشود، موبایل‌هایی که خراب‌شده بازسازی و با برچسب RF به معنی رفرش عرضه میشود.
با این حال، چون در ایران نمایندگی اپل وجود ندارد، این برچسب روی کالا تغییر می‌کند و با همان قیمت محصولات عادی در کشور فروخته میشود. اما در کشورهای دیگر این نوع محصولات با قیمت‌های پایین‌تر عرضه میشود.
روزنه‌ای که برای سوداگران ایجاد شد
اما این وضعیت از کجا نشات می‌گیرد؟ ماجرا از آن جایی شروع شد که از مهر ماه آیفون ۱۴ وارد ایران شد. اما این کالا رجیستر نشد و در نهایت اعلام شد که واردات آن از رویه تجاری و مسافری ممنوع است.
با این حال، همه این شرایط مانع از فروش آیفون ۱۴ در بازار ایران نشد و حتی به دلیل رجیستر نشدن آن، در حال حاضر قیمت آن در بازار ارزان‌تر از آیفون ۱۳ است. برای مثال همین امروز قیمت آیفون ۱۳ پرومکس بیش از ۷۲ میلیون تومان و قیمت آیفون ۱۴ پرومکس حدود ۶۱ میلیون تومان گزارش شده است.
چند ابهام بی‌پاسخ
از طرف دیگر در تمام این مدت هیچ مقام مسئولی در وزارتخانه‌های صمت یا ارتباطات حاضر به اظهار نظر قطعی در این رابطه نشدند که این باعث شده ابهامات زیادی در رابطه وضعیت واردات موبایل پابرجا بماند. تا جایی که حتی دلیل این ممنوعیت مشخص نیست؛ چراکه اگر بحث مربوط به محدودیت تامین ارز بود، احتمالا باید واردات سایر موبایل‌های پرچم‌دار نیز ممنوع میشود.
اما موضوع مهم‌تر این است که هنوز مشخص نیست ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ همیشگی است یا این وضعیت تغییر خواهد کرد. نکته دوم اینکه اگر امکان رجیستری آیفون ۱۴ فراهم شود، مشخص نیست تکلیف کسانی که در این مدت دانسته یا ندانسته کالای قاچاق خریده‌اند چیست.
از طرف دیگر مشخص نیست آیا این ممنوعیت واردات برای همه مدل‌های آیفون، بعد از مدل ۱۴ در نظر گرفت شده است. اگر چنین باشد که احتمالا به زودی آیفون ۱۵ هم که ماه آینده رونمایی میشود، وارد مسیر قاچاق به کشور خواهد شد.
در مجموع یک نتیجه مهم ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ به کشور، باز شدن دوباره در‌ها برای قاچاق موبایل بود که در سال‌های اخیر با اجرا شدن طرح رجیستری کم‌تر شده بود. تا جایی که اوایل مرداد ماه انجمن واردکنندگان موبایل اعلام کرد که تاکنون حدود ۱۲۰ هزار آیفون ۱۴ به ارزش بیش از ۱۵۰ میلیون دلار به طور غیرقانونی وارد کشور شده که احتمالا تاکنون این رقم بیشتر شده است.
علاوه بر این، ورود و عرضه تعداد زیادی موبایل ری‌پک و ری لیبل به بازار، موضوع مهمی است که فقط سوداگران در بخش واردات و عرضه این کالاها از آن سود می‌برند.
در خبر دیگری در همین رابطه رییس اتحادیه فروشندگان صوتی و تصویری، تلفن همراه و لوازم جانبی تهران به خریداران هشدار داد که موبایل بدون گارانتی از دست‌فروش یا سایت‌های نامعتبر نخرند، چون با توجه به اینکه مکان مشخصی ندارند، امکان رسیدگی به تخلف آن‌ها نیست.
محمدرضا رمضان با بیان اینکه تاکنون شکایتی در رابطه به موبایل‌های ری‌پک یا رفرش شده به این اتحادیه گزارش نشده، گفت: اگر شکایتی در این رابطه به اتحادیه ارجاع شود، پیگیری خواهد شد.
وی افزود: اگر فردی کالایی از فروشگاه داراری جواز خرید کند و هرگونه تخلفی رخ دهد، می‌تواند به اتحادیه مراجعه کند تا ظرف ۴۸ تا ۷۲ ساعت به آن رسیدگی شود.
رمضان با بیان اینکه فروش هر کالایی که دستکاری شده و از حالت اورجینال خارج شده باشد، تخلف است، تصریح کرد: به طور کلی منحرف کردن خریدار از کالای اصل، تقلب است. اما تاکنون گزارشی در این رابطه به اتحادیه ارایه نشده است. به احتمال زیاد فروش این کالاها در سایت‌های نامعتبر و فروشگاه‌های فاقد جواز کسب انجام میشود که در حوزه فروش موبایل مرجعی ندارند.
اما به گفته وی مغازه‌داران دارای جواز کسب و سایت‌های مجوزدار طبق قانون عمل می‌کنند و در غیر این صورت با آن‌ها برخورد میشود.
رییس اتحادیه فروشندگان صوتی و تصویری، تلفن همراه و لوازم جانبی تهران در ادامه تاکید کرد که مردم برای خرید موبایل به فروشگاه‌های دارای جواز کسب خرید کنند.
به گفته وی بیشتر شکایت‌هایی که به اتحادیه می‌رسد مربوط به کسانی است که از دست فروش خرید کرده‌اند یا به سایت‌های نامعتبر اعتماد و پول را برای آن‌ها واریز کرده‌اند، اما یا موبایلی تحویل نگرفته‌اند یا کالایی که تحویل گرفته‌اند دارای مشکل بوده، برای مثال رجیستر نداشته است.
رمضان با بیان اینکه قیمت موبایل نسبت به درآمد مردم بالا است، تصریح کرد: بنابراین به خریداران پیشنهاد می‌دهیم موبایل بدون گارانتی از دست‌فروش یا سایت‌های نامعتبر نخرند، چرا که حتما در آن غل و غشی انجام می‌گیرد. مغازه‌دار می‌داند اگر کالای دارای مشکل بفروشد، مشتری بر می‌گردد و دچار مشکل میشود. اما اگر از سوی دست‌فروش یا سایت نامعتبر مشکلی برای خریدار ایجاد شود، دستشان به جایی بند نیست، چون جا و مکانی برای رسیدگی ندارند. پس خواهش ما این است شهروندان فقط از فروشگاه‌های معتبر خرید کنند.
گفتنی است؛ در ماه‌های اخیر برخی دست‌اندرکاران حوزه واردات موبایل، نسبت به فروش موبایل‌های ری‌پک یا رفرش هشدار داده‌اند. در اصل با تولید آیفون ۱۴، می‌توان گفت در حال حاضر در دنیا معدود کالای اصلی آیفون‌های مدل ۱۳ به پایین پیدا میشود، چرا که عملا تاریخ آن‌ها گذشته است. اما نکته مهم‌تر این است که این کالاها در مواردی فاقد کیفیت لازم است.
به طور کلی وقتی سری جدید آیفون عرضه میشود، سایت شرکت اپل ابتدا قیمت محصولات قبلی را ۱۰۰ دلار ارزان می‌کند و بعد تولید آن‌ها را متوقف می‌کند. از طرف دیگر وقتی موبایل آیفون خراب میشود، فروشگاه‌های اپل در دنیا این موبایل را از مشتری می‌گیرند و یک محصول نو به آن‌ها ارایه می‌دهند. بعد از مدتی وقتی دوره عرضه موبایل‌های قدیمی تمام میشود، موبایل‌هایی که خراب شده بازسازی و با برچسب RF به معنی رفرش عرضه میشود. با این حال، چون در ایران نمایندگی اپل وجود ندارد، این برچسب روی کالا تغییر می‌کند و با همان قیمت محصولات عادی در کشور فروخته میشود. اما در کشورهای دیگر این نوع محصولات با قیمت‌های پایین‌تر عرضه میشود.