گزارش یکتانت: ۸۰ درصد کاربران ایرانی از فیلترشکن استفاده می‌کنند
گزارش ۱۴۰۱ یکتانت نشان می‌دهد میزان بازدیدها از تبلیغات آنلاین در پلتفرم‌های فیلترشده و سایت‌های ایرانی در روزهای اوج اختلالات اینترنت، کاهش شدیدی داشته است.
گزارش یکتانت در سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد میزان بازدیدها از تبلیغات آنلاین در پلتفرم‌های فیلترشده و سایت‌های ایرانی در روزهای اوج اختلال‌های اینترنت (مهرماه ۱۴۰۱) به کمترین میزان خود رسیده است. این گزارش همچنین نشان می‌دهد که میزان استفاده از فیلترشکن در بین کاربران به‌قدری بالاست که یک بازار ۲۰ هزار میلیارد تومانی درست کرده. ۶۳ درصد کاربران این بازار را نیز افراد با تحصیلات ابتدایی تشکیل می‌دهند و ۹۷ درصد نوجوانان از فیلترشکن استفاده می‌کنند. این گزارش می‌افزاید که ۸۰ درصد کاربران داخل کشور برای ورود به شبکه‌های اجتماعی از فیلترشکن استفاده می‌کنند.
گزارش یکتانت با عنوان بازاریابی دیجیتال ایران در سال ۱۴۰۱ منتشر شد. این گزارش نشان می‌دهد که هزینه کل تبلیغات دیجیتال جهان در سال ۲۰۲۲ به عدد ۵۸۰ میلیارد دلار رسیده؛ ضمن اینکه سهم تبلیغات دیجیتال از کل صنعت تبلیغات در سال ۲۰۲۲، ۶۵ درصد است. این نشان می‌دهد تبلیغات دیجیتال طی سال‌های اخیر توانسته است جای خود را در صنعت تبلیغات پیدا کند. همچنین پیش‌بینی شده است که هزینه تبلیغات اینترنتی در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال گذشته، ۸.۴ درصد رشد کند.
در قسمتی از گزارش یکتانت با اشاره به آمار استاتیستا، پیش‌بینی شده است که میزان هزینه تبلیغات اینترنتی تا سال ۲۰۲۶ به ۸۳۵ میلیارد دلار برسد. این عدد رشد ۴۴ درصدی را نسبت به سال ۲۰۲۲ به‌دنبال خواهد داشت.
طبق این گزارش، هزینه تبلیغات دیجیتال در جهان طی سه سال آینده با نرخ ثابتی رشد خواهد کرد. این درحالی است که هزینه تبلیغات غیردیجیتال تقریباً بدون تغییر خواهد ماند.
همچنین طبق گزارش یکتانت، بازار تبلیغات دیجیتال در سال ۲۰۲۲، یک بازار ۵۸۰ میلیارد دلاری بوده است. همچنین براساس آمار این گزارش، قاره‌ای که بیشترین بودجه را به تبلیغات دیجیتال اختصاص داده، آمریکای شمالی با میزان بودجه اختصاص داده‌شده ۲۳۷.۷ میلیارد دلار بوده؛ درحالی‌که آمریکای جنوبی کمترین بودجه را به این نوع از تبلیغات اختصاص داده است.
در قسمت دیگری از گزارش یکتانت بزرگی اندازه بازار تبلیغات دیجیتال کشورهای مختلف نسبت به میزان تولید ناخالص داخلی آن‌ها مقایسه شده است. طبق آمار منتشرشده در این گزارش، ۵.۶۷ درصد تولید ناخالص داخلی استرالیا مربوط به بازار تبلیغات دیجیتال است. این عدد باعث شده تا این کشور با اختلاف قابل‌توجهی، رتبه اول را در بین سایر کشورها به‌دست آورد.
تعامل دیجیتال، فرهنگ روزمره مردم
آن‌طور که گزارش یکتانت در سال ۱۴۰۱ می‌گوید، میانگین زمان روزانه استفاده از اینترنت در ایران ۱۶۹ دقیقه است. این عدد نشان می‌دهد که استفاده از اینترنت با سبک زندگی مردم عجین شده است. سرعت بالای رشد همه‌گیرشدن گوشی‌های هوشمند نیز می‌تواند یکی از مهم‌ترین دلایل این اتفاق باشد؛ چرا که طبق آمار یکتانت، ۸۷ درصد مردم برای ورود به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی از تلفن همراه استفاده می‌کنند.
در قسمتی از این گزارش دلایل استفاده ایرانیان از اینترنت لیست شده است. طبق این قسمت، کسب اطلاعات با ۶۶ درصد و خرید اینترنتی با ۶۵ درصد از مهم‌ترین دلایل استفاده کاربران ایرانی از اینترنت عنوان شده است؛ زمینه‌هایی که برای تبلیغات و بازاریابی کسب‌وکارها بسیار کلیدی هستند.
فیلترینگ گسترده شبکه‌های اجتماعی که از سال گذشته اعمال شد، آمار خریدوفروش و استفاده از فیلترشکن‌ها را به میزان قابل‌توجهی افزایش داد. طبق آمار یکتانت، ۸۰ درصد کاربران در گروه‌های سنی مختلف برای ورود به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها از VPN استفاده می‌کنند. این یعنی خریدوفروش VPN در سال ۱۴۰۱ به یک بازار ۲۵ تا ۳۰ هزار میلیارد تومانی تبدیل شده است. تمام این آمار نشان از تمایل بالای مردم به استفاده از بسترهای فیلترشده دارد.
همچنین طبق آمار ذکرشده در گزارش یکتانت، میزان استفاده از VPN در بین کاربران ۱۵ تا ۱۷ سال، ۹۷ درصد است. همچنین میزان استفاده کاربران در مقطع ابتدایی از فیلترشکن ۶۳ درصد است. یعنی از هر ۳ کاربر ایرانی با تحصیلات ابتدایی، ۲ نفر از VPN استفاده می‌کنند. این نشان می‌دهد استفاده از این ابزارها دیگر مخصوص قشر تحصیلکرده نیست. چنین آماری می‌تواند بیانگر یکی دیگر آسیب‌های فیلترینگ به وضعیت فرهنگی و اجتماعی جامعه باشد.
آمار بالای بازدید از پست‌های تلگرامی کانال‌های ایرانی نیز یکی دیگر از عواملی است که این موضوع را تأیید می‌کند. طبق گزارش یکتانت، پست‌های کانال‌های ایرانی در تلگرام در سال ۱۴۰۱، ۵۹۰ میلیارد بار دیده شده است. همچنین تعداد ۷۸۰ هزار فروشگاه آنلاین در شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی وجود دارد.
طبق آمار یکتانت، میزان استفاده کاربران از دستگاه‌های موبایل برای وب‌گردی روند افزایشی داشته و از ۷۴ درصد در سال ۹۸ به ۸۹ درصد در سال ۱۴۰۱ رسیده است.
آن‌طور که یکتانت در این گزارش گفته، ۶۶ درصد ایرانیان حداقل به یکی از روش‌های تبلیغات دیجیتال اعتماد دارند. در این میان بیشترین میزان اعتماد مردم به تبلیغات موجود در وب‌سایت‌ها و گوگل است.
طبق آمار یکتانت درباره تبلیغات وب‌سایت‌های ایرانی، تعداد دفعات نمایش تبلیغ در وب‌سایت‌های ایرانی در سال ۱۴۰۱، ۸۰۰ میلیارد بار بوده و همچنین نسبت بازدید کاربران از تبلیغات در وب‌سایت‌های «سیاسی و اجتماعی» و «آهنگ و موسیقی» به کل بازدیدهای تبلیغات وب ۳۶ درصد است. این می‌تواند بیانگر این باشد که علاقه و سلیقه مردم به دنبال‌کردن اخبار روز سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. گفتنی است تعداد نمایش‌دهندگان تبلیغات در بستر وب فارسی نیز به ۴ هزار عدد می‌رسد.
هر کاربر ایرانی به‌طور متوسط روزانه ۳۵ تبلیغ در وب‌سایت‌های ایرانی می‌بیند. همچنین میانگین ماهانه تعداد دفعات نمایش تبلیغ در وب‌سایت‌های ایرانی در سال گذشته ۷۰ میلیارد بار است. جالب است بدانید مهرماه ۱۴۰۱ با ۵۶ میلیارد، کمترین میزان نمایش تبلیغات آنلاین را داشته است. این آمار نشان می‌دهد تبلیغات آنلاین نیز از آسیب‌های فیلترینگ و حوادث کشور در امان نبوده است. بااین‌حال، افزایش قابل‌توجه این عدد در بهمن‌ماه نشان می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از آن جبران شده است.
زیبایی و سرمایه‌گذاری ترندهای حوزه تبلیغات
یکی از آمار جالبی که در گزارش آمده مربوط به موضوع تبلیغات نمایش‌داده‌شده در وب‌سایت‌ها است. طبق این آمار، ۲۱.۱ درصد تبلیغات دیجیتال مربوط به موضوع زیبایی و ۱۷.۴ درصد مربوط به موضوعات مالی و سرمایه‌گذاری است. یعنی از هر ۳ تبلیغ نمایش‌داده‌شده در وب‌سایت‌های ایرانی، یکی مربوط به موضوعات زیبایی، مالی و سرمایه‌گذاری است. این امر نشان می‌دهد مسائل مربوط به زیبایی و مسائل مالی همچنان ترندهای جامعه بوده و طرفداران زیادی دارد.
نسبت تعداد تبلیغ‌کنندگان در حوزه‌های مختلف به کل تبلیغ‌کنندگان نشان می‌دهد که حوزه‌های آموزشی با ۱۲.۹ درصد و خرده‌فروشی آنلاین با ۱۱.۳ درصد، بیشترین تعداد تبلیغ‌کننده را نسبت به سایر حوزه‌ها دارند. بیشترین میزان بودجه اختصاص‌یافته به تبلیغات آنلاین در سال ۱۴۰۱ نیز به موضوعات زیبایی، مالی و گردشگری اختصاص دارد. به‌طور کلی، چیزی حدود ۴۰ درصد از کل بودجه تبلیغات وب صرف این سه حوزه شده است.
جالب است بدانید در سال گذشته بیش از ۱۲۰ هزار کمپین تبلیغاتی در بستر وب‌سایت‌های ایرانی ساخته شده است. براساس آمار یکتانت، در نیمه دوم سال برندها تمایل بیشتری به برگزاری تبلیغات کمپین‌های تبلیغاتی در وب داشتند. به‌نظر می‌رسد علت آن هم ریزش مخاطب و افت درآمد برندها به‌دلیل شوک ناشی از محدودیت‌های اینترنتی بوده است.
گزارش یکتانت در ۱۴۰۱ نشان می‌دهد بیش از ۵۰ درصد کسب‌وکارهای تبلیغ‌کننده در وب هدفی به‌جز فروش آنلاین داشته‌اند. جذب ترافیک ورودی، آگاهی از برند، جمع‌آوری لید و نصب اپلیکیشن از اهداف کسب‌وکارها برای تبلیغات دیجیتال بوده است.
شبکه‌های اجتماعی، بستر تعامل شگفت‌انگیز کاربران
طبق آمار به‌دست‌آمده از مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، بیش از ۷۰ درصد مردم ایران به طور مداوم از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. در گزارش یکتانت آمده است که هر کاربر ایرانی به‌طور متوسط ۲۷۵ صفحه عمومی را در اینستاگرام دنبال می‌کند. همچنین در سال گذشته ۶۶۰ میلیون پست در کانال‌های عمومی تلگرام فارسی منتشر شده است. تعداد پست‌های لایک‌شده در اینستاگرام توسط هر کاربر ایرانی هفت هزار پست است.
روند روبه‌رشد کاربران ایرانی در اینستاگرام نشان می‌دهد که تعداد صفحات شخصی در اینستاگرام فارسی از ۳۶ میلیون در سال ۱۴۰۰، به بیش از ۴۱ میلیون در سال ۱۴۰۱ رسیده است. تعداد صفحات عمومی در این پلتفرم فیلترشده نیز به بیش از شش میلیون صفحه می‌رسد.
گزارش یکتانت در سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد ۹۴ درصد کسب‌وکارهای ایرانی در اینستاگرام و ۷۲ درصد آن‌ها در تلگرام کانال دارند. ۲۹ درصد کسب‌کارها نیز در توییتر فعالیت می‌کنند. همچنین طبق این گزارش، میانگین دنبال‌کنندگان این کسب‌وکارها در اینستاگرام ۱۳ هزار و ۵۰۰ نفر و در پیام‌رسان تلگرام ۵ هزار و ۷۰۰ نفر است. آمار بالای فعالیت کسب‌وکارها در پلتفرم‌های فیلترشده نشان می‌دهد که این پلتفرم‌ها مهم‌ترین بستر تبلیغات و فعالیت تجاری این کسب‌وکارها هستند که بدون هیچ تدبیری از سمت نهادهای مربوطه فیلتر شده‌اند.
انتشار ۴۴۰ میلیون پست اینستاگرامی در ۱۴۰۱
به‌طور کلی، طی سال ۱۴۰۱، در اینستاگرام فارسی ۴۴۰ میلیون پست توسط ۶.۳ میلیون صفحه عمومی منتشر و ۲۹۱ میلیون بار لایک شده‌اند.
یکی دیگر از نکات جالب ذکرشده در این گزارش، میزبان بالای کامنت‌های منتشرشده در اینستاگرام در مهرماه ۱۴۰۱ است. این اتفاق هم‌زمان با قطع دسترسی به اینستاگرام در مهرماه می‌تواند بیانگر این باشد که کاربران سعی داشته‌اند با کامنت‌ها اعتراض خود به سیاست‌های موجود را اعلام کنند.
همچنین سیر صعودی میزان لایک‌های ویدئوهای اینستاگرام در عین ریزش بازدیدها می‌تواند نشان دهد که کاربران به‌دلیل دسترسی محدود امکان بازدید کامل ویدئوها را نداشته و تنها به لایک‌کردن آن‌ها بسنده کرده‌اند.
انتشار ۵۲۱ میلیون پست تلگرامی در ۱۴۰۱
همچنین طی سال ۱۴۰۱، ۵۲۱ میلیون پست توسط ۸۷۰ هزار کانال تلگرامی منتشر و ۵۹۳ میلیارد بار دیده شده‌اند. به گفته یکتانت، میزان کل تعداد محتواهای منتشرشده و همچنین تعداد بازدید ماهانه پست‌های منتشرشده در تلگرام فارسی در سال ۱۴۰۱ در ماه‌های اختلالات اینترنتی روند کاهشی داشته است.
از هر چهار صفحه عمومی در اینستاگرام فارسی، موضوع یک صفحه مربوط به مد و پوشاک و سبک زندگی است. صفحات شخصی و صفحات خبری به‌ترتیب در رتبه‌های سوم و چهارم قرار دارند.
«مد و پوشاک»، موضوع محبوب فروشگاه‌های ایرانی در شبکه‌های اجتماعی
طبق آمار منتشرشده در گزارش یکتانت، ۶۵۰ هزار فروشگاه عمومی در اینستاگرام فارسی فعالیت می‌کنند. ۱۳.۶ درصد این فروشگاه‌ها را فروشگاه‌های مد و پوشاک تشکیل می‌دهند. ۹.۷ درصد نیز مربوط به فروشگاه‌های خدمات آرایشی و ۶.۴ درصد نیز به فروشگاه‌های زیبایی و سلامت اختصاص یافته است. از بین ۹۰ هزار فروشگاه تلگرامی نیز ۹.۷ درصد به مد و پوشاک اختصاص یافته. چنین آماری بیانگر افزایش توجه کاربران به مسائل مربوط به مد، زیبایی و مراقبت‌های بهداشتی است.
به‌طور کلی، تعداد محتوای منتشرشده در مهرماه سال ۱۴۰۱ با بیشترین میزان کاهش روبه‌رو بوده است.
تعداد فروشگاه‌های اینستاگرامی ایران نسبت به جهان
تعداد فروشگاه‌های اینستاگرامی در ایران یک‌چهارم کل فروشگاه‌های اتحادیه اروپاست. بیش از ۱۵۰ هزار مجموع تعداد صفحات اینستاگرامی و کانال‌های تلگرامی فارسی منتشرکننده تبلیغ بوده و بیش از ۱۶۰۰ میلیارد تومان مجموع درآمد صفحات پرمخاطب و اینفلوئنسرها در اینستاگرام فارسی از طریق تبلیغات برآورد شده است.
در این گزارش آمده که بیش از ۶۰ میلیون کاربر در ایران از سیستم‌عامل اندروید استفاده می‌کنند و همچنین بیش از ۶ میلیون کاربر iOS در ایران وجود دارد. بیش از هفده هزار اپلیکیشن اندرویدی جدید در سال ۱۴۰۱ توسعه یافته و بیش از هزار اپلیکیشن جدید ایرانی برای کاربران iOS توسعه داده شده است.
تعدا کل نصب اپلیکیشن‌ها از طریق بازار ۱.۸ میلیارد بار در سال ۱۴۰۱ بوده و اخبار ورزشی پربازدیدترین دسته‌بندی خبری در بین اپلیکیشن‌های ایرانی بوده است. این گزارش همچنین تأکید دارد که دو موضوع «پیام‌رسان‌ها» و نرم‌افزارهای حوزه «امور مالی» بیشترین جستجو را در میان اپلیکیشن‌های iOS داشته‌اند.
بیشترین بودجه تبلیغاتی در کافه بازار و سیب اپ مربوط به برنامه‌های امور مالی و فیلم سریال بوده است.
براساس این گزارش، بیش از ۲۰۰ میلیارد پوش اعلان (نوتیفیکیشن) در سال ۱۴۰۱ از طرف سایت‌های ایرانی به کاربران خود ارسال شده و همچنین بیش از ۹۶ میلیارد پیامک تبلیغاتی توسط کسب‌وکارها ارسال شده است. این آمار نشان می‌دهد که مشتریان فعلی ۶۷ درصد بیشتر از مشتریان جدید خرید می‌کنند و حفظ آن‌ها برای کسب‌وکارها مهم است.
در بحث تبلیغات گوگل ادز باید گفت در سال ۲۰۲۲ از هر سه کاربر اینترنت در جهان، دو نفر با تبلیغات گوگل به نحوی تعامل داشته‌اند. بیش از ۵ هزار برند ایرانی از این نوع تبلیغات در سال ۱۴۰۱ استفاده کرده‌اند و درمجموع بیش از ۱۰ میلیون دلار صرف هزینه تبلیغات این شرکت‌ها درزمینه گوگل ادز شده است. گوگل از این تبلیغات ۲۲۴ میلیارد دلار درآمد داشته است. حوزه‌های برتری که در این حیطه فعالیت کرده‌اند نیز فروشگاه‌های اینترنتی و کالاهای صنعتی هستند.
طبق این گزارش، رپورتاژ آگهی‌هایی که در سال ۱۴۰۱ منتشر شده متنوع بوده و بیشترین سهم مربوط به حوزه کسب‌وکار است که ۱۷ درصد رپورتاژ آگهی‌ها را در بر می‌گیرد و پس از آن بیشتر رپورتاژ آگهی‌ها در حوزه گردشگری و فناوری است. رپورتاژ آگهی‌های بیمه و دارو نیز کمترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند.
روند ماهانه تعداد رپورتاژهای منتشرشده در سال ۱۴۰۱ حکایت از این دارد که در مهرماه و با شروع فیلترینگ و حوادث کشور، رپورتاژ آگهی‌ها کاهش بسیار محسوسی داشته است؛ البته در اسفندماه این موضوع دوباره رشد پیدا کرده و نزدیک به بیست هزار رپورتاژ آگهی در این ماه منتشر شده است. ناگفته نماند که بیش از ۱۶۰ هزار رپورتاژ آگهی در سال ۱۴۰۱ در بین رسانه‌های مختلف منتشر شده و گردش مالی این بازار رقمی حدود ۱۵۰ میلیارد تومان اعلام شده است.
در سال ۱۴۰۱، گردش مالی تبلیغات محیطی در تهران یک بازار بیش از ۲۶۰۰ میلیارد تومانی است و در تلویزیون نیز ۹۱۸ برند تبلیغ کردند. در حوزه تبلیغات محیطی نیز بیشتر کسب‌وکارهای حوزه خدمات، ارتباطات، خرده‌فروشی تبلیغات کردند.
سهم حوزه‌های مختلف کسب‌وکار از کل هزینه و تعداد آگهی‌های تلویزیونی در سال ۱۴۰۱ چه بوده است؟ گزارش یکتانت به این نتیجه رسیده که حدود نیمی از کل هزینه و تعداد آگهی‌های تلویزیونی مربوط به حوزه‌های «خرده‌فروشی» و «مواد غذایی» بوده و حوزه خدمات مالی، اعتباری و بیمه نیز کمترین تبلیغات تلویزیونی را از آن خود کرده‌اند.
بازار تبلیغات در شبکه نمایش خانگی یک بازار بیش از ۳۰۰ میلیارد تومانی است که در آن بیش از ۸۰ شرکت نیمه دوم ۱۴۰۱ تبلیغات کردند. بیش از نیمی از تبلیغات کالاها در VODها به محصولات تند مصرف و شرکت‌های خدماتی مربوط است. فیلیمو سهمی ۵۷ درصدی از تبلیغات در بین VODها دارد و پس از آن نماوا با ۲۵ درصد سهم از تبلیغات دارد.
۵ روش بازاریابی دیجیتالی زیر بیشترین احتمال را برای استفاده مجدد توسط کسب‌وکارها دارد: سئو و انتشار رپورتاژ آگهی، گوگل ادز، تبلیغات به‌وسیله پیامک، تبلیغات در وب، تبلیغات در سوشال.
برای خواندن کامل این گزارش به این لینک مراجعه کنید.