مدیرعامل دکتر ساینا: وزارت بهداشت به وظایف خود عمل نمی‌کند
دکتر ساینا به عنوان یکی از قدیمی‌ترین پلتفرم‌های سلامت الکترونیکی، فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کرده، اما در این بین چالش رگولاتوری یکی از مشکلات همیشگی این پلتفرم سلامت الکترونیکی به حساب می‌آید.
مهدی خدادادی، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل دکتر ساینا شروع این پلتفرم سلامت الکترونیک را اینگونه بیان می‌کند: سال ۹۵ با داغ شدن موضوع سلامت الکترونیک و مخصوصا نوبت‌دهی آنلاین یا مدیریت مطب، ما فعالیت خودمان را شروع کردیم. با گذشت حدود یک سال و نیم، در زمانی که سیستم‌های ارائه نسخه الکترونیک یا نرم‌افزارهای مدیریت مطبی نبود، پیاده‌سازی سیستم‌های نوبت‌دهی آنلاین برای پزشکان به این معنی بود که این افراد باید زمان بیشتری را در مطب می‌گذراندند و در ازای آن مبلغی را هم پرداخت می‌کردند. حتی در این حین با انجمن‌های پزشکی مختلف مانند زنان با ۸ هزار عضو یا دندان‌پزشکی با ۳۲ هزار عضو قراردادهایی بستیم. اما در نهایت به این نتیجه رسیدیم که این اقدامات به کسب درآمد نمی‌رسد.
خدادادی در مورد تغییر مسیر این پلتفرم از نوبت‌دهی آنلاین به ویزیت آنلاین گفت: بعد از این مرحله با انجام بررسی‌های مختلف به سمت ویزیت آنلاین رفتیم. در این مسیر هم چالش‌هایی وجود داشت. چراکه ارتباط مد نظر در مطب و به صورت فیزیکی برای ویزیت به راحتی ساخته نمی‌شد و آنلاین کردن این فرآیند بسیار دشوار بود. با این حال در مهر سال ۹۶ با ۱۲ پزشک ویزیت آنلاین را شروع کردیم. تا قبل از کرونا و حدود ۲ سال و نیم بعد از شروع ویزیت آنلاین، دکتر ساینا دو جذب سرمایه داشت. یکی از صندوق توسعه فناوری‌های نوین و دیگری از مجموعه اسمارت‌آپ، دو جذب سرمایه دکترساینا تا قبل از شروع کرونا را تشکیل می‌دهند.
کرونا و رشد ۱۲ برابری
دکتر ساینا با شروع کرونا توانست رشد زیادی را تجربه کند. در این مورد مدیرعامل این پلتفرم می‌گوید: این روند تا زمان کرونا و ۱۲ برابر شدن دکتر ساینا ادامه پیدا کرد. این ۱۲ برابر شدن ظرف یک ماه و نیم اتفاق افتاد و پزشکانی که مقاومت نشان می‌دادند در برابر ویزیت آنلاین، به این روش روی آوردند. در این زمان سردرگمی بسیاری برای افراد وجود داشت و تعداد تماس‌های دریافتی در دکتر ساینا افزایش چشم‌گیری را تجربه کرده بود. در این حین نیاز داشتیم مرکز تماس خود را به سرعت گسترش دهیم و همزمانی این تغییر با تعطیلات عید باعث شد تا مصاحبه‌های جذب نیرو را در ساعات اولیه سال جدید با شروع کرونا انجام شروع کنیم.
همچنین خدادادی در مورد تنوع رشد خدمات گفت: البته با شروع کرونا تنها ویزیت آنلاین برای پزشکانی که تخصص مرتبط با کرونا داشتند افزایش پیدا نکرد، بلکه به دلیل تعطیلی مطب‌ها، تعداد دیگر پزشکانی که تخصصی مرتبط با کرونا نداشتند هم در دکتر ساینا افزایش پیدا کرد.
رشد سلامت دیجیتال با شروع کرونا بسیار زیاد بود اما بعد از کرونا براساس گزارشها این رشد تا حد قابل توجهی کاهش پیدا کرد. خدادادی در مقایسه رشد پلتفرم‌های سلامت دیجیتال ایران و دیگر کشورها گفت: در ایران به نسبت کشورهای توسعه یافته به دلیل توسعه زیرساخت‌ها و سیستم نسخه الکترونیکی، کاهش کمتری در رشد سلامت دیجیتال شاهد بودیم. می‌توان گفت حدود ۱.۵ درصد ویزیت‌ها به صورت آنلاین انجام میشود. در زمینه انجام آزمایشات این عدد به ۰.۷ درصد می‌رسد یا در زمینه دارو به حدود نیم درصد رسیده‌ایم.
مدیرعامل دکتر ساینا در مورد حجم بازار این پلتفرم گفت: حدود ۵۰ درصد از بازار پلتفرم‌های سلامت دیجیتال در دست دکتر ساینا است. البته حجم این بازار می‌تواند رشد خیلی بیشتری را تجربه کند و عملا پلتفرم‌های خدمات سلامت دیجیتال هنوز وارد مسابقه هم نشده‌اند.
چالش‌های رگولاتوری در بین پلتفرم‌های سلامت دیجیتال
خدادادی در جواب این سوال که چالش‌های رگولاتوری و تعامل با وزارت بهداشت برای دکتر ساینا چگونه پیش رفت که توانستید به فعالیت خود ادامه دهید، گفت: در سال ۹۷ و در سازمان نصر، کارگروه استارت‌آپ‌های سلامت دیجیتال راه‌اندازی شد. در ای سال‌ها من بیشتر ترک فعل می‌بینم. مشکل ما اینجاست که در سلامت دیجیتال باید جایگاه‌یابی قانونی شویم. در تمامی دنیا موضوع سلامت خصوصی نیست و خدمات این حوزه به عنوان یک تعهد دولت نسبت به مردم ارائه میشود. پس ما داریم در یک زمین بازی حاکمیتی بازی می‌کنیم و باید بتوانیم تعاملی سازنده داشته باشیم.
مصوبه اخیر معاونت حقوقی دولت در مورد وزارت بهداشت برای بهبود خدمت‌رسانی پلتفرم‌های سلامت دیجیتال در کنار دیگر موضوعات نظارتی تاکنون چگونه پیش رفته است؟
مدیرعامل دکترساینا در این مورد گفت: این موضوع به تصویب نامه ۵/۴/۱۴۰۱ اشاره دارد. که هیت وزیران باید آیین‌نامه‌ای برای فعالیت کسب‌وکارهای دیجیتالی تدوین کنند که این آیین‌نامه باید تا ۳۰ مهر ۱۴۰۱ تدوین می‌شد. بعد از پیگیری‌های ما از طرف نظام صنفی یا اتاق بازرگانی این موضوع اتفاق نیوفتاد و بعد از آن هم مهلت دو هفته‌ای در نظر گفته شد در تیر ماه که همچنان آیین‌نامه‌ای تدوین نشده است.
از نگرانی‌های کاربران در مورد پلتفرم‌های سلامت دیجیتال، می‌توان به احراز هویت و اهلیت پزشکان اشاره کرد. خدادادی در این مورد گفت: در مورد اهلیت باید گفت اگر کسی مدرک طبابت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دارد و روی این مدرک پروانه طبابت گرفته است. در این صورت اهلیت این پزشک با توجه به اطلاعات موجود در مدرک طبابت، در دکتر ساینا ثبت میشود. همچنین در مورد احراز هویت هم با توجه به سامانه امتا اتفاق‌های خوبی را شاهد بودیم و به این دلیل که استعلام‌های مورد نیاز از سامانه شاهکار، ثبت‌احوال و نظام‌پزشکی، نگرانی در این مورد وجود ندارد.
جذب سرمایه و آمادگی برای ورود به بورس
دکتر ساینا در طول فعالیت خود ۵ بار جذب سرمایه داشته است. چرا این تعداد جذب سرمایه اتفاق افتاده است و آیا سهام‌داران باقی مانده‌اند یا خارج شده‌اند؟
خدادادی گفت: در مورد تعداد جذب سرمایه باید گفت که این موضوع به استراتژی هر کسب‌وکار برمی‌گردد و به همین دلیل ما به جای اینکه جذب سرمایه بزرگی داشته باشیم که به خونریزی بزرگی هم در سهام منجر میشود، تصمیم گرفتیم با جذب سرمایه‌های کوچک‌تر برای بازه‌های یک سال تا یک سال و نیم، متناسب با رشد خودمان بتوانیم جذب سرمایه داشته باشیم. همچنین در مورد باقی‌ماندن سهام‌داران باید گفت در اکوسیستم استارت‌آپی معمولا سرمایه‌گذاران برنامه‌ای برای خروج ندارند و ترجیح می‌دهند سرمایه خود را به جای هزینه برای خارج کردن سرمایه‌گذاری قبلی، در کسب‌وکار سرمایه‌گذاری کنند. صندوق توسعه فناوری‌های نوین به عنوان اولین سرمایه‌گذاری دکتر ساینا در سال ۹۷ تاکنون توانسته در سه مرحله سهام خود را فروخته و خارج شوند. همچنین در همین ۵ سال بین ۲۰ تا ۲۵ برابر بازدهی گرفته‌اند.
همچنین خدادادی در مورد IPO شدن دکتر ساینا گفت: یکی از اهداف من در دکتر ساینا، IPO کردن این پلتفرم بوده است. بزرگ‌ترین چالش‌ها در این مورد شامل نظام مالی مستقر در شرکت، دو دفتره نبودن، زیان انباشته نداشتن و موارد این چنینی است. امسال چهارمین سالی است که دکترساینا حساب‌رسی معتمد بورس میشود. هرچند که این اقدامات هزینه‌های زیادی داشته است اما در حال انجام مواردی هستیم که برای IPO نیاز است.
او در مورد تغییر ترکیب مدیریتی در جذب سرمایه گفت: در استارت‌آپ‌ها موضوع سرمایه‌گذاری و تغییر ترکیب مدیریتی متفاوت است. در این مدل حفظ انگیزه بنیان‌گذاران مهم است. در مورد سرمایه‌گذاری لیان کپیتال هم مانند تجربه‌های گذشته با دیگر سرمایه‌گذاران به همین صورت بوده است. سرمایه‌گذار هوشمند در جایگاه نتیجه می‌ایستد و تعهد را روی نتیجه می‌گیرد به همین دلیل وارد مدیریت در سطح خرد نمی‌شود.