ICTna.ir – معاون سیاست‌گذاری و اعتباربخشی سازمان فناوری اطلاعات ایران با اشاره به اهمیت حکمرانی داده گفت: اختلال در یک سکوی ملی می‌تواند بحرانی ملی باشد و امنیت و نگهداری داده‌های آنها باید به صورت ویژه بررسی شده و تحت حمایت دولت قرار بگیرد.

به گزارش آژانس خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات (ایستنا)، حامد منکرسی در کارگاه حکمرانی داده در حاشیه بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی مخابرات، فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال افزود: در بحث اسرار تجاری، شرکت‌ها برای محصولات خود و رقابت در فضای کسب و کار، اسراری دارند و انتظار دارند حاکمیت از این اسرار حفاظت کند. همانطور که فرایند حق مالکیت محصولات، اختراعات و برندهای تجاری وجود دارد، باید به حوزه داده‌ها هم تسری یابد.

او اظهار داشت: داده‌های کسب و کارهای در سطح ملی نیز ارزش حیاتی برای کشور دارد و می‌تواند در حوزه منافع ملی قرار بگیرد.

به گفته منکرسی، در تمامی ابعاد زندگی با تکنولوژی‌های مبتنی بر داده سر و کار داریم اما رویکردها و دیدگاه‌های مختلفی برای این موضوع وجود دارد. رویکرد اول حکمرانی بر داده‌ها است که امروزه ابزارهای جدید فناوری اطلاعات روزانه و هر ثانیه چندین میلیون رکورد داده‌ای را تولید می‌کنند و برای مدیریت داده‌ها و فرایند تولید و نگهداری آنها نیازمند یک نظام و ساختار و مجموعه‌ای از فرایندها برای کنترل داده‌ها هستیم.

او گفت: در غیر این صورت هدف جمع‌آوری داده‌ها دچار خدشه و خطر خواهد شد و اگر در فرایندها اشکالی بوحود بیاید، دستگاه یا کسب و کاری که از ابزار فناوری اطلاعات استفاده می‌کند به هدف خود نمی‌‌رسد. برای این کار به مجموعه‌ای از استانداردها نیاز داریم تا در تولید ابزارها و فناوری‌های مبتنی بر داده به شکل استاندارد عمل کنیم که به این اصول و استانداردهای مبتنی بر این هدف، حکمرانی بر داده اطلاق می‌شود.

منکرسی افزود: رویکرد دوم، حکمرانی مبتنی بر داده‌ها است که با بینش به دست آمده از دادده‌ها تصمیمات درستی گرفته شود. این کار سابقه طولانی دارد و نه تنها در زمان توسعه فناوری اطلاعات بلکه در گذشته هم این داده‌ها می‌توانستند در تصمیم‌گیری تاثیرذدار باشند. در این رویکرد، تکنیک‌های بیگ دیتا اهمیت ویژه‌ای می‌یابد و روی اصول استفاده از این ابزارها تمرکز می‌شود.

با داده‌های بی‌کیفیت نباید انتظار تصمیم‌های درست داشته باشیم

معاون سازمان فناوری اطلاعات ایران تصریح کرد: در هر دو رویکرد پایه‌‌های مبتنی بر حکمرانی داده هم اگر داده‌ها به شکل بی‌کیفت جمع‌آوری شود، نباید انتظار داشته باشیم براساس داده‌ها تصمیمات درست و خوبی بگیریم. پایه و اساس و شروع کار ما باید بر مبنای حکمرانی بر داده‌ها باشد و ابتدا موجود جدیدی که روز به روز هم توسعه می‌یابد را نظم ببخشیم و برای گام‌های بعدی و استفاده از داده‌ها آماده کنیم.

او چالش‌ها و ریسک‌های این فرایندها را عدم شفافیت محدوده و اختیار حاکمیت در حوزه داده، ورود غیرنظام‌مند دولت و حاکمیت در حوزه کسب و کار، ضعف سیاست‌های کلان کشور در استفاده از داده باز در سطح ملی و کسب و کار، ضعف الزامات حاکم بر پردازش داده‌های دولتی و اشتراک‌گذاری، مسایل و چالش‌های تبادل داده بین دستگاه‌ها و نهادهای مختلف و فقدان چارچوب‌های بازارگاه داده و ضعف راهبرد بین‌المللی و منطقه‌ای حکمرانی بر داده جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد.

لایحه حمایت از داده‌های شخصی در راهروهای مجلس

منکرسی گفت: در سال گذشته قانون مدیریت داده‌ها برای ۳۰ پایگاه ملی داده تعریف و مدیریت و تولی‌گری آن مشخص شد. در یک لایه این نگرانی و ابهامات تا حدودی رفع شده و نیازمند مقررات بعدی است که داده‌های کسب و کار و شخصی هم دسته‌بندی و مقررات مشخص شود.

او افزود: در همین راستا، لایحه حمایت از داده‌های شخصی هم در مجلس درحال بررسی است و اگر تصویب شود شفافیت داده‌های شخصی هم بوجود می‌آید.

به گفته منکرسی، نهادهای مختلفی خود را متولی داده‌ها می‌دانند که مشکل برای کسب و کارها ایحاد شده و باید شفافیت و قوانین شفافی وضع شود تا تعارضات کاهش یابد.

ترس و دلهره دستگاه‌ها از ارایه داده

معاون سازمان فناوری اطلاعات ایران با اشاره به اینکه باید ویژگی‌های انواع داده‌ها مشخص شود، گفت: دیتای باز پیشران نوآوری و تحقیق و توسعه محسوب می‌شود و ارزش افزوده، محصول جدید و الگوریتم جدیدی در حوزه‌های مختلف ایجاد می‌کند.

او افزود: در کشور ما در این حوزه کمبود شدیدی احساس می‌شود و دانشجویان مجبور می‌شوند از داده‌های باز سایر کشورها استفاده کنند که در نهایت نتایج به دست آمده از تحقیق برای کشور ما قابل استفاده نیست و اگر داده‌های کشور توسط محققین و اساتید استفاده شود، آورده ارزشمندی برای کشور ایحاد می‌شود اما به دلیل عدم مشخص کردن و شفافیت این حوزه که چه داده‌ای را می‌توان به صورت باز در اختیار افراد قرار داد یا نداد، دستگاه‌ها با ترس و دلهره وارد می‌شوند و همه داده‌ها را بسته در نظر می گیرند و کمتر داده مناسبی در اختیار محققین و دانشگاهیان قرار می‌گیرد.

به گفته منکرسی، در سازمان فناوری اطلاعات ایران یکی از پایگاه‌های ۳۰گانه، پایگاه داده باز است و دستگاه‌ها داده‌هایی را قرار داده‌‌اند که نیاز به بهبود دارد.

تهیه نسخه جدیدی از پایگاه داده

او گفت: بازبینی روی داده‌ها صورت گرفته، پاکسازی داده‌ها انجام شده و نسخه جدیدی از پایگاه داده در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت و فرایند جدیدی برای جمع‌آوری داده‌های با کیفیت‌تر از دستگاه‌های اجرایی درحال انجام است و به زودی دیتابیس را با کیفیت‌تر فراهم خواهد شد.

معاون سازمان فناوری اطلاعات ایران افزود: کارگروه تعامل‌پذیری در حوزه چالش‌های تبادل داده بین دستگاه‌ها و نهادهای مختلف فعالیت می‌کند و تا پایان سال باید خدمات پایه دستگاه‌های اجرایی روی پنجره واحد ارایه شود و همه استعملانات باید از طریق NIX انجام شود اما در حوزه کسب و کارها ضعف وجود دارد و برای اینکه کسب و کارها از این استعلامات استفاده کنند، نیاز به تعاملات بیشتر است و کارگروه می‌تواند این مساله را هم پیگیری کند. ضمن اینکه با استفاده از اپراتورهای بخش خصوصی می‌توان دسترسی را برای کسب و کارها تسهیل کرد.

او درخصوص رابطه حکمرانی داده با شبکه ملی اطلاعات توضیح داد: موضوع حکمرانی داده می‌تواند از پایه‌ای‌ترین لایه‌ها شروع شود و در حوزه زیرساخت‌های داده و اطلاعاتی که برای جمع‌آوری نیاز است، باید اصول و قواعد را مشخص کنیم.

منکرسی افزود: فراداده یا متا دیتا مشخص می‌کند که داده چه ویژگی‌هایی دارد و مالک، بهره‌بردار و دسترسی آن مشخص می‌شود. اگر کاتالوگ داده‌ای را هم فراهم کنیم، یک گام به سمت حکمرانی داده نزدیک می‌شویم. کیفیت داده نیز باید مورد توجه قرار بگیرد و در بسیاری از تکنولوژی‌های های‌تک که از فرایندهای هوش مصنوعی استفاده می کنند، اگر داده بی‌کیفیت باشد در خروجی تصمیم درستی گرفته نمی‌شود.

سند حکمرانی داده در انتظار تصویب در مرکز ملی فضای مجازی

او با اشاره به اینکه سند حکمرانی داده در فرایند تصویب قرار دارد و به مرکز ملی فضای مجازی ارایه شده است، گفت: در تدوین سند حکمرانی داده ایران، فرایند طی شده به جای ترجمه و بومی‌سازی سندهای مشابه، رویکرد مساله محور پیش گرفته شده و از تمامی دستگاه‌های اجرایی، بخش خصوصی، سندیکای مخابرات، اتحادیه و نظام صنفی دعوت کردیم و طی جلسات مختلف ضمن طرح چالش‌های خود در حوزه داده، پیشنهادات خود را نیز مطرح کردند سپس راهبردها، گام‌ها، اهداف، نقشه راه، اقدامات و نگاشت نهایی انجام شد.