تکنولوژی تشخیص چهره یک فناوری است که از الگوریتم‌ها و داده‌های تصویری برای تشخیص و تعیین هویت یک فرد بر اساس ویژگی‌های چهره او استفاده می‌کند. این تکنولوژی معمولاً از دوربین‌ها و سنسورهای تصویری برای گرفتن تصاویر چهره استفاده می‌کند و سپس از الگوریتم‌های پردازش تصویر برای تحلیل و شناسایی ویژگی‌های خاص چهره استفاده می‌کند.

در ادامه این مطلب از زوایای مختلف این فناوری را مورد بررسی قرار می‌دهیم و بیشتر با فعالیت‌های شرکت فیسبوک و گوگل در حوزه تشخیص چهره و نگرانی‌هایی که بر سر راه استفاده از آن وجود دارد آشنا می‌شویم.

 واکنش فیسبوک و گوگل در مورد تکنولوژی تشخیص چهره

شرکت‌های بزرگ مانند فیس‌بوک و گوگل از فناوری تشخیص چهره به روش‌های نسبتاً بی‌خطر، با حفظ حریم شخصی کاربران استفاده می‌کنند. اما شرکت‌های دیگری مانند Clearview AI و PimEyes از فناوری تشخیص چهره به شیوه‌های دیگری استفاده می‌کنند که ممکن است باعث نقض حریم شخصی کاربران شود.

این شرکت‌ها با استفاده از میلیون‌ها عکس از وب عمومی درفناوری (PimEyes) و حتی میلیاردها عکس در (Clearview)، امکان دسترسی به عکس‌های دیگری را که چهره فرد مورد نظر در آنها استفاده شده است، فراهم کرده‌اند.

آنچه که این شرکت‌ها انجام داده‌اند، نه یک نوآوری در فناوری، بلکه نقض حقوق فردی است. شرکت‌های فناوری بزرگ مانند فیسبوک و گوگل در گذشته این فناوری را توسعه داده‌اند اما تصمیم گرفتند که این فناوری را متوقف کنند چرا که به این نتیجه رسیدند ؛ این تکنولوژی پیشرفته نباید در دسترس عموم قرار بگیرد.

شرکت فیسبوک، دلیل توقف استفاده ازفناوری تشخیص چهره را به خطر افتادن حقوق کاربران خود اعلام کرده و معتقد است که برای استفاده از این فناوری نیاز به قوانین و مقررات دقیق تری برای امنیت کاربران نیاز دارد.

معایب استفاده از فناوری تشخیص چهره

استفاده از این فناوری جدید بصورت پیشرفته و گسترده می‌تواند معایب بسیاری داشته باشد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

۱-نقض حریم خصوصی:

استفاده گسترده از فناوری تشخیص چهره نگرانی‌های قابل توجهی درباره حریم خصوصی به همراه دارد. با تشخیص آسان چهره افراد و ارتباط آن با اطلاعات آنلاین و نام کاربری، خطرنفوذ و ورود به حریم خصوصی فردی وجود دارد. این مسئله می‌تواند منجر به نظارت و پیگیری مداوم افراد بدون آگاهی و رضایت آنها شود.

۲- خطرات امنیتی:

 مانند هر فناوری دیگری، سامانه‌های تشخیص چهره در برابر آسیب‌پذیری‌های امنیتی مستثنی نیستند. اگر این سیستم‌ها مورد تهدید هکرها قرار بگیرند ممکن است به دسترسی غیرمجاز، سرقت هویت و سوءاستفاده از اطلاعات شخصی منجر شوند. باید تدابیر امنیتی شدیدی برای مقابله با این خطرات اعمال شود.

۳-تأثیرات اجتماعی:

این مسئله تأثیرات بسیاری بر آزادی شخصی، آزادی بیان و توانایی حفظ جنبه‌های مختلف هویت فرد دارد.

۴-مسائل اخلاقی:

مسائل اخلاقی مربوط به فناوری تشخیص چهره شامل مسائل مرتبط با رضایتمندی افراد می‌شوند و این فناوری نیاز به مقررات و دستورالعمل‌های روشن‌تری جهت استفاده عموم دارد تا اطمینان حاصل شود که استفاده از آن باعث از بین رفتن امنیت افراد و نقض مسائل اخلاقی نمی‌شود.

آیا فیسبوک و گوگل قصد دارند از فناوری تشخیص چهره استفاده کنند؟

شرکت متا(فیسبوک) اعلام کرده است که تا قبل از تصویب قوانین مرتبط با فناوری تشخیص چهره آن را از قابلیت‌های فیسبوک حذف کرده و دیگر استفاده نمی‌کند. شرکت متا به دلیل نگرانی‌هایی که کاربران نسبت به حریم خصوصی خود داشتند در سال ۲۰۱۹  این قابلیت را از روی فیسبوک حذف کرد و تا ایجاد امنیت کامل برای اطلاعات کاربران از این فناوری استفاده نخواهد کرد.

این تصمیم فیسبوک به منظور حفظ حریم خصوصی کاربران بوده است با این حال، هنوز بسیاری از افراد نگران استفاده ناصحیح از تکنولوژی تشخیص چهره هستند و به دنبال راهکارهایی هستند که به آنها امکان می‌دهد حریم خصوصی خود را حفظ کنند. این تصمیم فیسبوک به نظر می‌رسد یک قدم مثبت در جهت حفظ حریم خصوصی کاربران است.

لازم به ذکر است که شرکت گوگل نرم افزار تشخیص چهره را در گوشی‌های خود پیاده سازی کرده است و کاربران می‌توانند تراکنش‌های مالی را به‌راحتی با گوشی‌های خود انجام دهند و این احراز هویت با استفاده از چهره آن‌ها انجام می‌شود.

فیس آنلاک یکی از فناوری‌های تشخیص چهره روی گوشی‌های پیکسل ۴ است که به گفته شرکت گوگل  یک ویژگی امنیتی محسوب می‌شود و در برخی از گوشی‌های هوشمند از جمله گوشی‌های پیکسل موجود است. این ویژگی به کاربران اجازه می‌دهد تا با استفاده از تشخیص چهره خود، قفل گوشی خود را باز کنند. وقتی کاربر گوشی را با چهره‌اش قفل می‌کند، دوربین جلوی گوشی چهره او را تشخیص می‌دهد و در صورت تطابق با چهره‌ای که قبلاً ثبت شده است، گوشی باز می‌شود.

بسیاری از کاربران استفاده از تشخیص چهره گوشی‌های پیکسل را یک ضعف امنیتی دانسته و نسبت به گوگل انتقادهای تندی دارند.

انواع فناوری تشخیص چهره

هنگامی که صحبت از فناوری تشخیص چهره می‌شود، معمولاً به سه نوع فناوری اصلی اشاره می‌شود:

۱-تشخیص چهره با استفاده از دوربین‌های 2D:

در این روش، دوربین‌های ساده ۲D برای تشخیص چهره استفاده می‌شوند. این روش از الگوریتم‌های تشخیص چهره ساده استفاده می‌کنند و معمولاً در محیط‌های کم نور ، دچار مشکل می‌شوند.

۲. تشخیص چهره با استفاده از دوربین‌های 3D:

در این روش، از دوربین‌های ۳D برای تشخیص چهره استفاده می‌شود که به دلیل دقت بالا در شرایط نوری مختلف و با تغییرات در زوایای دید، بهتر عمل می‌کند.

۳. تشخیص چهره با استفاده از هوش مصنوعی:

در این روش، از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و شبکه‌های عصبی برای تشخیص چهره استفاده می‌شود. این روش به دلیل دقت و سرعت بالای خود، در بسیاری از سیستم‌های تشخیص چهره در حال حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

لازم به ذکر است که شرکت گوگل از تشخیص چهره با استفاده از هوش مصنوعی استفاده می‌کند. گوگل از این فناوری برای امور مختلفی از جمله تشخیص چهره در عکس‌ها، مدیریت تصاویر در Google Photos، تشخیص چهره در ویدیوها و همچنین امور امنیتی مانند تشخیص چهره برای باز کردن گوشی‌های پیکسل استفاده می‌کند. از آنجایی که هوش مصنوعی و شبکه‌های عصبی امکانات بالایی برای تشخیص چهره و تفکیک بین افراد را دارند، گوگل از این فناوری برای بهبود تجربه کاربری و امنیت در محصولات و خدمات خود استفاده می‌کند.

سخن پایانی

جنگ الگوریتمی بین فیس‌بوک و گوگل نشان‌دهنده اهمیت بالای فناوری تشخیص چهره است که این شرکت‌ها بر توسعه و بهبود سیستم‌های این فناوری قرار داده‌اند. این تلاش‌ها می‌تواند بهبود قابل توجهی در امنیت و حفظ حریم خصوصی کاربران این پلتفرم‌ها در آیندهه نزدیک داشته باشد. اما در عین حال، نگرانی‌هایی نیز وجود دارد که این سیستم‌ها ممکن است برای مصارف ناخواسته استفاده شوند.