سهم پرداخت‌یارها از کل تراکنش‌های پرداختی ۰.۰۰۲ درصد است. در این چند سال پرداخت‌یارها با افت‌و‌خیز زیادی مواجه شده‌اند. مدیرعامل وندار گفت در این دو سال وضع پرداخت‌یارها نسبت به سال‌های اولیه افت زیادی کرده است. به گفته مدیرعامل وندار، اختلاف نظر بین بانک مرکزی و فعالان صنعت بر سر واژه نوآوری است. نقطه‌ای که فعالان حوزه می‌گویند نوآوری، بانک مرکزی آن را تخلف می‌داند.

به گزارش پیوست، مهدی عبادی، مدیرعامل وندار، درباره شرایطی که پرداخت‌یارها در پنج سال اخیر بعد از دریافت مجوز تجربه کرده‌اند گفت: مجوز پرداخت‌یاری از زمانی شکل گرفت که پرداخت‌یاری در اوج خود بود. قبل‌تر افرادی که بدون مجوز کار می‌کردند، بخش بزرگی از بازار را تشکیل می‌دادند، به همین دلیل زمانی که مجوز هم صادر شد، اوج دوران بود. تا سال ۱۴۰۰ اوج فعالیت پرداخت‌یاری‌ها بود اما بعد از سال ۱۴۰۰ با محدودیت‌هایی که از سوی بانک مرکزی اعمال شد، فعالیت پرداخت‌یاری‌‌ها رو به افول رفت و در حال حاضر پرداخت‌یاری کمترین سهم بازار را دارد.

عبادی درباره دلیل محدودیت‌های بانک‌ مرکزی توضیح داد: یک اختلاف نظر کلی بین بانک مرکزی و فعالان صنعت وجود دارد و این اختلاف نظر سر معنای کلمه نوآوری است. نگاه فعالان بازار به معنای کلمه نوآوری، شبیه کشورهای توسعه‌یافته است. اما نگاه بانک مرکزی کاملاً منحصر به ایران است. نقطه‌ای که فعالان حوزه می‌گویند نوآوری، بانک مرکزی می‌گوید تخلف. به‌ نظر می‌آید بانک مرکزی می‌خواهد یک بیزینس‌مدلی ایجاد کند و همه بر طبق آن کار کنند در صورتی که نوآوری این را نمی‌طلبد.

به گفته عبادی، نوآوری آنجا اتفاق می‌افتد که یک محدودیت و کندی وجود دارد؛ مثلاً در نقل و انتقال وجوه بین‌المللی از طریق بانک مرکزی، هزینه زیادی رد و بدل می‌شود، اما از این سمت ترنسفر وایز با مکانیسمی که چید، سرعت را افزایش و قیمت را کاهش داد. اینجا نوآوری اتفاق افتاد. در کشورهای مختلف وقتی سرعت تسویه‌حساب با پذیرندگان کند بود، نوآوری، پی‌پال و استرایپ به‌ وجود آمد تا سرعت تسویه بالا برود. در ایران هم افراد در این حوزه با هدف از بین بردن محدودیت‌ها به‌ دنبال فعالیت بودند؛ مثل تسویه آنی در ایران که الان انجام می‌شود اما اینها را بانک مرکزی تخلف می‌داند. وقتی سرعت تسویه پول بالا برود، تجمیع پول اتفاق می‌افتد. در واقع بانک مرکزی تجمیع وجوه را تخلف می‌دانست.

مدیرعامل وندار درباره پولشویی گفت: پولشویی چند مبحث دارد؛ یکی اینکه حلقه‌های زنجیر انتقال گم نشود که الان گم نمی‌شود. زیرا همه جزئیات مشخص است. اطلاعات در سازمان‌های پرداخت‌یارها وجود دارد اما بانک مرکزی می‌خواهد همه اطلاعات در بانک مرکزی ثبت شود درنتیجه باید سراغ مکانیسم‌های قدیمی برویم و جلوی نوآوری را بگیریم.

وظیفه بانک مرکزی نظارت است نه اجرا
او با اشاره به فعالیت‌های پرداخت‌یاری‌ها و بانک مرکزی گفت: ما در انجمن فین‌تک به بانک مرکزی پیشنهاد دادیم که خودمان سامانه‌ای بنویسیم و دراختیار بانک مرکزی قرار دهیم. حتی مکانیسم‌هایی را لحاظ می‌کنیم که بانک مرکزی بتواند سرویس متخلف را قطع یا جریمه کند یا حتی جلوی یک تراکنش خاص را بگیرد. تمام این موارد را به‌ صورت مکتوب به بانک مرکزی ارائه کردیم اما بانک مرکزی نپذیرفت. بانک مرکزی موضوع نظارت را بهانه می‌کند و اهداف دیگری را دنبال می‌کند. رگولاتورها در دنیا نظارت و کنترل می‌کنند اما بانک مرکزی با ورود به اجرا به‌ جای نظارت محدودیت ایجاد می‌کند.

عبادی درباره پولشویی توضیح داد: در بیشتر پرداخت‌یارها بخش مبارزه با پولشویی وجود دارد. مثلاً ما قبل‌تر دیدیم که یک پذیرند‌ه‌ای بیشتر از مبالغی که به‌ صورت معمول انجام می‌داد، تراکنش می‌کرد. در این شرایط ما جلوی تراکنش را گرفتیم. این فرایندها در بیشتر پرداخت‌یارهای بزرگ کشور وجود دارد.

مدیرعامل وندار در پاسخ به پیوست درباره درصد مشکوک‌ بودن تراکنش‌ها گفت: تراکنش‌های مشکوک عدد بسیار پایینی دارد. حجم کل پرداخت‌یاری الان ۰.۰۰۲ شبکه پرداخت است. بیشتر تراکنش‌های پرداخت‌یاری تراکنش‌های تمیز هستند و درصد بسیار کمی ممکن است برای پولشویی یا هر چیز دیگری استفاده شود. معمولاً پولشویی با تراکنش آنلاین اتفاق نمی‌افتد، بلکه بیشتر در شعب اتفاق می‌افتد. کسی که حجم زیادی پولشویی انجام می‌دهد، روابط را در لایه شعب بانک‌ها دارد.

عبادی با تاکید بر این نکته که وندار صد درصد پذیرنده‌هایش اینماد دارند ادامه داد: تمام پرداخت‌یارها اینماد ندارند اما وندار صد درصد پذیرنده‌هایش به‌جز رمز‌ارزی‌ها اینماد دارند. زیرا کد صف خاصی برایشان تعریف می‌شود.

او درباره تبلیغات پرداخت‌یاری‌ها مبنی‌بر ارائه اینماد گفت: در این شرایط یک ریسک مالیاتی وجود دارد. آنهایی که این نوع تبلیغات را انجام می‌دهند، ریسک مالیاتی را خودشان متحمل می‌شوند؛ یعنی با کد رهگیری مالیاتی و اینماد خودشان درگاه می‌گیرند و با تعدادی پذیرنده به اشتراک می‌گذارند. ما این کار را نمی‌کنیم اما این حوزه تخلف نیست بلکه نوعی نوآوری است. بانک مرکزی و سازمان توسعه تجارت الکترونیک، باید برای کسب‌و‌کارهایی که چالش دریافت اینماد دارند راهکار ارائه دهند. مثلاً کسب‌وکارهایی که در سوشا‌ل‌مدیا هستند نمی‌توانند درگاه پرداخت به‌ صورت مستقیم بگیرند، درنتیجه به این موضوع نیاز دارند.

تراکنش‌های رمزارز در وندار ۵۰ درصد است
عبادی درباره تاثیر فعالیت رمز‌ارزی بر پرداخت‌یارها توضیح داد: پرداخت‌یارها با یکدیگر متفاوت هستند؛ مثلاً الان تعداد تراکنش‌های رمزارز در وندار ۵۰ درصد است. نمی‌شود گفت اگر مرزارزی‌ها نبودند پرداخت‌یارها نیز نبودند، زیرا اینها روی هم موثر بوده‌اند. اگر پرداخت‌یارها نبودند رمزارز به این بزرگی نمی‌شد.

او درباره سرویس تسویه آنی گفت این سرویس مکانیسمی است که در حال حاضر توسط پرداخت‌یارها به‌ وجود آمده است اما بانک‌ مرکزی در مصوبات جدید می‌خواهد جلوی آن را بگیرد. اگر این مصوبات اجرا شود، محدویت اتفاق می‌افتد و تسویه‌ها کندتر انجام می‌شود.

عبادی در پایان درباره آینده پرداخت‌یارها گفت: این بازار جای توسعه دارد. اگر نگاه بانک مرکزی توسعه‌محور بود احتمالاً ما مثل کشورهای دیگر باید با سهم حدود ۲۵ درصدی مواجه می‌شدیم. محدودیت‌های بانک‌ مرکزی اجازه توسعه به این حوزه را نداده است. متضرر این فضای محدود، فقط پرداخت‌یارها نیستند، بلکه کل کسب‌وکارهای آنلاین هستند. فین‌تک پیشران صنایع دیگر است یعنی اگر مثلاً سهم دیجی‌کالا ۲ درصد از تجارت آنلاین است، یکی از مهم‌ترین دلایل آن محدودیت‌های بانک مرکزی است. اگر این محدودیت‌ها نبود حداقل سهم آن ۵ درصد بود.