دادههای «خیام» در خدمت تغییر کاربریها در لواسان تا پایش مخاطرات طبیعی
مشاور سازمان فضایی ایران با تاکید بر اینکه امروزه هیچ کشوری بدون استفاده از خدمات فضایی قادر به ایجاد توسعه پایدار نیست، گفت: ما از دادههای «خیام» در حوزههای تغییر کاربری اراضی و پایش مخاطرات بهرهبرداری میکنیم.
دکتر علی صادقی نائینی در مراسم روز ملی فناوری فضایی که صبح امروز در پژوهشگاه فضایی وزارت ارتباطات با حضور رئیسجمهور برگزار شد، گفت: طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد که در ژانویه ۲۰۲۳ منتشر شد، ۳۴ ریسک برای ۱۰ سال آینده معرفی شده که دنیا با آن مواجه است.
وی اقلیم، محیط زیست و اکوسیستم زندگی بشر را جزء ۳ مخاطره نخست این لیست دانست و اظهار کرد: این در حالی است که بیش از ۵۰ درصد پارامترهای مورد نیاز برای مطالعه اقلیم تنها از طریق ماهوارهها به دست میآید.
صادقی، حوادث غیرمترقبه بهرهوری پایین کشاورزی را از چالشهای ایران نام برد که برای مرتفع کردن آن نیازمند سامانههای پشتیبان فضایی است، یادآور شد: بر اساس آمارهای جهانی بهرهگیری از فناوریهای فضایی به حفظ ۴.۲ میلیارد تن محصولات کشاورزی منجر میشود، ضمن آنکه ۳.۸ تن از خروج گازهای گلخانهای در بخش کشاورزی جلوگیری میکند.
وی صرفهجویی ۷۰ درصدی مصرف آب شیرین در بخش کشاورزی را از دستاوردهای بهرهگیری از فناوریهای فضایی در بخش کشاورزی دانست و ادامه داد: طبق آمارهای منتشر شده تابستان امسال گرمترین تابستان کره زمین در تاریخ حیات بشر از زمان ثبت دما بوده است، علاوه بر آن سالانه ۳ میلیمتر بر آبهای سطحی آزاد اضافه میشود که این امر چالشهایی را برای مناطق ساحلی ایجاد کرده است.
مشاوره رئیس سازمان فضایی وزارت ارتباطات با اشاره به چالشهای زیست محیطی و خشکسالی در کشور، افزود: ما در گذشته برای پایش این مخاطرات از ماهوارههای خارجی بهره میبردیم، ولی اکنون ما با ماهواره «خیام» اقدام به پایشهایی در حوضههای همچون کشکان در بالادست رودخانه کرخه کردیم.
صادقی، پایش زلزله را از دیگر کارکردهای دادههای ماهواره «خیام» دانست و افزود: تغییر کاربری در اراضی همچون لواسان که از سال ۸۳ آغاز شده است، از دیگر بهرهبرداریهای ما از ماهواره «خیام» است.
وی تاکید کرد: امروزه هیچ کشوری بدون ماهواره و ناوبری قادر به ایجاد توسعه پایدار نیست و از این رو است که آژانس فضایی اروپا ۷ میلیارد یورو برای ساخت و پرتاب ماهواره برای دسترسی رایگان سرمایهگذاری کرده است.
صادقی تاکید کرد: اگر فناوری فضایی را در اختیار نداشته باشیم، قادر به بهرهگیری از تاکسی هوایی، پیشبینی هواشناسی، امکان پروازهای بینالمللی، ارتباط با سکوهای نفتی، استفاده از خدمات بانکی در مناطق دور دست و تنظیم ساعت نخواهیم بود.
مشاور سازمان فضایی ایران با اشاره به ثبت ۱.۷ میلیون ماهواره غیر زمین آهنگ در ITU، ادامه داد: طبق آخرین گزارش مجمع جهانی اقتصاد تمرکز اساسی کشورها در ۳ حوزه هوش مصنوعی، فناوری فضایی و اقلیم و محیط زیست بوده است.