چندین شرکت گوناگون در حال آزمایش ایمپلنت‌های مغزی هستند پس چرا توجه‌ها بیشتر به نورالینک (Neuralink) معطوف شده است؟ این سوالی است که قصد داریم به آن پاسخ بدهیم.

به گزارش ایسنا، قرار دادن یک رایانه در مغز افراد شبیه به داستان‌های علمی تخیلی است اما امروزه این به یک واقعیت تبدیل شده است.

به نقل از کانورسیشن، گروه‌های دانشگاهی و تجاری در حال آزمایش دستگاه‌های «رابط مغز و رایانه» هستند تا افراد دارای معلولیت بتوانند مستقل‌تر عمل کنند. با این حال، شرکت ایلان ماسک به نام نورالینک در مرکز بحث‌های مربوط به ایمنی، اخلاق و علوم اعصاب وابسته به این فناوری است.

در ماه ژانویه سال ۲۰۲۴، ماسک اعلام کرد که نورالینک اولین تراشه خود را در مغز یک انسان قرار داده است.

کانورسیشن با دو محقق در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن با نام‌های نانسی جکر (Nancy Jecker)، متخصص اخلاق زیستی، و اندرو کو (Andrew Ko)، جراح مغز و اعصاب که دستگاه‌های تراشه‌های مغزی را کاشت می‌کند برای گفتگو در مورد اخلاقیات این افق جدید در علوم اعصاب تماس گرفت.

تراشه مغزی چگونه کار می‌کند؟

دستگاه نورالینک با اندازه یک سکه که N1 نام دارد، به گونه‌ای طراحی شده که بیماران را قادر می‌سازد فقط با تمرکز بر روی کارها، بدون حرکت دادن بدن خود، اقداماتی را انجام دهند.

شرکت‌کنندگان در مطالعه پرایم (PRIME) این شرکت تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند تا دستگاه در بخشی از مغز آنها که حرکت را کنترل می‌کند، قرار بگیرد. این تراشه فعالیت الکتریکی مغز را ضبط و پردازش می‌کند، سپس این داده‌ها را به یک دستگاه خارجی مانند تلفن یا رایانه منتقل می‌کند.

دستگاه خارجی فعالیت مغز بیمار را «رمزگشایی» می‌کند و یاد می‌گیرد که ارتباط بین الگوهای خاصی را با هدف مورد نظر بیمار مشخص کند. برای مثال، نشانگر رایانه را روی صفحه نمایش حرکت می‌دهد. با گذشت زمان، نرم افزار می‌تواند الگویی از پیام‌های عصبی را که به طور مداوم در حالی که شرکت کننده در حال تصور کاری است رخ می‌دهد، تشخیص دهد و سپس آن کار را برای فرد اجرا کند.

کارآزمایی فعلی نورالینک بر کمک به افراد مبتلا به فلج است که به آنها در کنترل رایانه یا تلفن‌های هوشمند کمک می‌کند.

رابط‌های مغز و رایانه که معمولا BCI نامیده می‌شوند، می‌توانند برای کنترل وسایلی مانند صندلی چرخدار نیز مورد استفاده قرار بگیرند. چندین شرکت در حال آزمایش رابط‌های مغز و رایانه‌ هستند.

چه چیزی نورالینک را متفاوت کرده است؟

دستگاه‌های غیرتهاجمی که در قسمت بیرونی سر افراد قرار می‌گیرند، برای مدت طولانی در آزمایش‌های بالینی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما از سازمان غذا و دارو برای توسعه تجاری تأییدیه دریافت نکرده‌اند.

دستگاه‌های رایانه‌ای مغزی دیگری مانند نورالینک وجود دارند که کاملا کاشته شده و بی‌سیم هستند. با این حال، ایمپلنت N1 فناوری‌های بیشتری را در یک دستگاه ترکیب می‌کند. این دستگاه می‌تواند سلول‌های عصبی را هدف قرار دهد، از هزاران ناحیه در مغز اطلاعات دریافت کند و باتری کوچک خود را به صورت بی‌سیم شارژ کند. اینها پیشرفت‌های مهمی هستند که می‌توانند نتایج بهتری داشته باشند.

چرا نورالینک انتقادها را برانگیخته است؟

نورالینک تأییدیه سازمان غذا و دارو را برای آزمایش‌های بالینی در ماه مه سال ۲۰۲۳ دریافت کرد. ماسک اولین آزمایش بالینی این شرکت را در پلتفرم رسانه اجتماعی خود ایکس (توییتر سابق) در ماه ژانویه ۲۰۲۴ اعلام کرد.

با این حال، اطلاعات در مورد ایمپلنت، به جز بروشوری که با هدف استخدام افراد برای آزمایش، ایجاد شده، بسیار کم است. نورالینک همانطور که مرسوم است و از سوی برخی از مجلات دانشگاهی لازم به حساب می‌آید است در وب‌سایت ClinicalTrials.gov ثبت نام نکرده است.

برخی از دانشمندان از این عدم شفافیت ناراحت هستند. به اشتراک گذاری اطلاعات در مورد کارآزمایی‌های بالینی مهم است زیرا به سایر پژوهشگران کمک می‌کند تا در مورد زمینه‌های مرتبط با تحقیقات خود بیاموزند و بتوانند مراقبت از بیمار را بهبود بخشد. مجلات دانشگاهی همچنین می‌توانند نسبت به نتایج مثبت تعصب داشته باشند و مانع از یادگیری محققان از آزمایش‌های ناموفق شوند.

پژوهشگران مرکز هاستینگز (Hastings)، یک اندیشکده اخلاق زیستی، هشدار داده‌اند که برای فهمیدن میزان عملکرد چیزی به کسی که تنها منبع اطلاعات است و سهم مالی زیادی در یک نتیجه تحقیقاتی دارد نباید اعتماد کرد.

وقتی تحقیقات علمی توسط سازمان‌های دولتی یا گروه‌های بشردوستانه تأمین مالی می‌شود، هدف آن ارتقای منافع عمومی است. از سوی دیگر، نورالینک یک نوع از سهام خصوصی را در بر می‌گیرد که در رواج یافتن در علم است. شرکت‌هایی که سرمایه‌های سرمایه‌گذاران خصوصی را برای حمایت از پیشرفت‌های علمی جمع‌آوری می‌کنند، ممکن است برای انجام کارهای خوب تلاش کنند، اما همچنین در تلاش برای به حداکثر رساندن سود هستند که می‌تواند با منافع بیماران در تضاد باشد.

بر اساس گزارش رویترز، در سال ۲۰۲۲، پس از آن که کارمندان شرکت نورالینک، ماسک را به انجام آزمایش‌ها و روش‌های اشتباه روی حیوانات آزمایشی در رقابت برای کسب نتایج متهم کردند، وزارت کشاورزی ایالات متحده درباره ظلم به حیوانات در نورالینک تحقیق کرد.

بر اساس نامه‌ای از وزیر وزارت کشاورزی آمریکا به قانونگذاران که رویترز آن را بررسی کرد، بازرسی آژانس هیچ تخلفی پیدا نکرد. با این حال، به یک جراحی نامطلوب در سال ۲۰۱۹ اشاره شد که نورالینک خود آن را گزارش داده بود.

در حادثه جداگانه‌ای که رویترز نیز گزارش داد، وزارت حمل و نقل، نورالینک را به دلیل نقض قوانین مربوط به حمل و نقل مواد خطرناک از جمله مایع قابل اشتعال جریمه کرد.

محاکمه نورالینک چه مسائل اخلاقی دیگری را مطرح می‌کند؟

وقتی از رابط‌های مغز و رایانه برای کمک به بیمارانی که از شرایط ناتوان کننده رنج می‌برند، استفاده می‌شود تا مستقل‌تر عمل کنند، این می‌تواند عمیقا کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشد. به طور خاص، به افراد کمک می‌کند تا احساس اختیار یا استقلال خود را بازیابی کنند و این یکی از اصول کلیدی اخلاق پزشکی است.

هر چند مداخلات پزشکی با نیت خوب باشد، می‌تواند عواقب ناخواسته‌ای به همراه داشته باشد. با توسعه رابط‌های مغز و رایانه، دانشمندان و متخصصان اخلاق در مورد احتمال سرقت هویت، هک رمز عبور و باج گیری نگران هستند. با توجه به نحوه دسترسی دستگاه‌ها به افکار کاربران، این احتمال نیز وجود دارد که استقلال آنها توسط اشخاص ثالث دستکاری شود.

اخلاق پزشکی پزشکان را ملزم می‌کند که به بیماران کمک کنند و در عین حال آسیب‌های احتمالی را به حداقل برسانند. علاوه بر خطاها و خطرات حفظ حریم خصوصی، دانشمندان نگران اثرات نامطلوب احتمالی یک دستگاه کاشته شده مانند نورالینک هستند، زیرا اجزای دستگاه به راحتی پس از قابل جایگزینی نیست.

هنگام در نظر گرفتن هرگونه مداخله پزشکی تهاجمی، بیماران، ارائه دهندگان و توسعه دهندگان به دنبال تعادلی بین خطر و منفعت هستند. در سطوح فعلی ایمنی مزایای ایمپلنت دائمی باید زیاد باشد تا خطرات نامطمئن را توجیه کند.

سخن پایانی

در حال حاضر، کارآزمایی‌های نورالینک بر روی بیماران فلج متمرکز است. با این حال، ماسک گفته است که هدف نهایی او کمک به بشریت از جمله افراد سالم است.

این امر سؤالاتی را در مورد یکی دیگر از اصول اصلی اخلاق پزشکی ایجاد می‌کند و آن عدالت است. برخی از انواع رابط‌های مغز و رایانه می‌توانند نابرابری‌های اجتماعی را تشدید کنند، اگر فقط شهروندان ثروتمند به پیشرفت‌ها دسترسی داشته باشند.

با این حال، چیزی که بلافاصله نگران کننده است، این احتمال است که این دستگاه می‌تواند به طور فزاینده‌ای برای افراد دارای معلولیت مفید نشان داده شود، اما به دلیل از دست دادن بودجه تحقیقاتی در دسترس نباشد. برای بیمارانی که دسترسی آنها به یک دستگاه با یک مطالعه تحقیقاتی مرتبط است، چشم انداز از دست دادن دسترسی پس از پایان مطالعه می‌تواند ویرانگر باشد.

این مسئله سؤالات مهمی را در مورد اینکه آیا ارائه دسترسی زودهنگام به مداخلات پزشکی قبل از دریافت تأییدیه کامل اداره غذا و دارو، اخلاقی است یا خیر، ایجاد می‌کند.

دستورالعمل‌های اخلاقی و قانونی واضحی مورد نیاز است تا اطمینان حاصل شود که مزایای ناشی از نوآوری‌های علمی مانند تراشه مغزی نورالینک در برابر ایمنی بیمار و منافع اجتماعی متعادل عمل می‌کند.