مرکز ملی تبادل اطلاعات که یکی از مهم‌ترین و موثرترین اقدامات سازمان فناوری اطلاعات ایران شناخته می‌شود و براساس آخرین آمار اعلام شده تعداد کل تراکنش‌ها از ابتدای سال جاری تا پایان دی ماه به حدود ۷ میلیارد و ۳۴۰ میلیون عدد رسیده است.

دولت الکترونیکی که به اداره بخش عمومی کشورها مربوط است از سال‌های آغازین قرن ۲۱ در کشورهای مختلف اجرایی شد و چند سالی است که ایران هم به این مسئله توجه و اقداماتی انجام داده است.

یکپارچه‌سازی اطلاعات و خدمات در راستای تحقق نسل جدید توسعه دولت الکترونیک (۲EGOV) نیازمند وجود بستری برای تبادل و به اشتراک‌گذاری داده‌ها، اطلاعات و خدمات است. لازمه تحقق اهداف عالی توسعه دولت الکترونیکی در ایجاد زیرساخت تعامل‌پذیر، پویا و یکپارچه تبادل اطلاعات و خدمات دولت است که در ادبیات این حوزه تحت عناوین مرکز تبادل اطلاعات (NIX) یا گذرگاه خدمات دولت (GSB) شناخته می‌شود.

بنابراین مرکز ملی تبادل اطلاعات یا گذرگاه خدمات دولت از مهم‌ترین اقدامات سازمان فناوری اطلاعات در راستای پیاده‌سازی دولت الکترونیکی به شمار می‌رود که برای پاسخگویی به تعهدات محوله در برنامه پنجم و آیین‌نامه اجرایی آن و نیز بر اساس ضوابط فنی و اجرایی توسعه دولت الکترونیکی مصوب شورای عالی فناوری اطلاعات به این کار اقدام کرده است.

ایجاد بستر تبادل داده، اطلاعات و خدمات بین دستگاه‌های اجرایی، زیرساخت استعلام الکترونیکی اطلاعات بین دستگاه‌های اجرایی، قابلیت توسعه ارتباطات الکترونیکی دستگاه‌های اجرایی فارغ از هرگونه ماهیت درونی سامانه‌ها و مکان فیزیکی واحدهای اجرایی دولت، انتفال اطلاعات امن و سریع بین سامانه‌های مختلف در بستر سازمان‌های دولتی از طریق سرویس و تمرکز اطلاعات در قالب سرویس‌ها در یک بستر واحد که امکان توسعه در سطح ملی و حتی فراملی را فراهم کند از مهم‌ترین اهداف این مرکز به شمار می‌رود.

در این راستا براساس آخرین آمار اعلام شده از سوی مسئولان سال ۱۴۰۰، حدود ۱۳۰۰ خدمت از سوی ۶۷ دستگاه روی این مرکز به متقاضیان ارایه می‌شد که تعداد کل تراکنش‌ها به دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون عدد رسیده بود، در حالی که این عدد در دی ماه سال جاری حدود به ۲۵۰۰ خدمت از سوی ۹۱ دستگاه رسید که تعداد کل تراکنش‌ها از ابتدای سال جاری تا پایان دی ماه به حدود ۷ میلیارد و ۳۴۰ میلیون عدد رسانده است.

البته یکی از اقداماتی که طی دو سال گذشته توسط دولت سیزدهم و وزارت ارتباطات و سازمان‌های زیرمجموعه انجام شده افزایش تعداد سازمان‌های دولتی متصل به مرکز ملی تبادل اطلاعات اشاره کرد چراکه از ابتدای دولت تا اواخر بهمن ماه سال جاری از ۲۷۷ دستگاه به ۴۲۵ دستگاه رسیده است.

این پروژه در سال ۱۳۹۸ با چهار دستگاه سرویس‌دهنده و ۶۸ کسب‌ و کار و دستگاه سرویس گیرنده شروع به کار کرد، اندکی بیش از یک و نیم میلیون تراکنش داشت و در سال ۱۳۹۹ با ۱۶ دستگاه سرویس دهنده و ۲۷۲ کسب و کار و دستگاه سرویس گیرنده به تعداد چشم‌گیر ۱۹۳ میلیون تراکنش رسید. از سوی دیگر، تعداد تراکنش‌های این گذرگاه در دو سال گذشته بالغ بر ۳۹۴ میلیون تراکنش اعلام شد و پیش‌بینی می‌شد تا پایان سال ۱۴۰۱ این رقم از ۵۵۰ میلیون تراکنش گذر کند که این امر نشان روز افزون اکوسیستم اقتصاد دیجیتال کشور به این خدمات و بازار رو به توسعه آن است.