۶۰۰ هزار لپتاپ در سال گذشته وارد کشور شد
حدود ۶۰۰ هزار دستگاه لپتاپ طبق آمار گمرک سال ۱۴۰۲ با ارزش ۲۶۰ میلیون دلار یا ۲۲ همت وارد کشور شده است . این آمار نسبت به سال گذشته تنها ۱۳ میلیون دلار رشد داشته که رشد ناچیزی را نشان می‌دهد.
تعداد لپ‌تاپ‌های وارد شده به کشور در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ تقریبا یکسان است و رشد ناچیزی را نشان می‌دهد اما کاربران ایرانی به دلیل تغییرات نرخ ارز، در سال ۱۴۰۲ حدود ۸.۵ هزار میلیارد تومان بیشتر برای خرید لپتاپ هزینه کرده‌اند.
آمار ورود لپتاپ به کشور در سال گذشته نسبت به سال قبل از آن عملاً افزایش چشمگیری نداشت، این در حالی است که محاسبه تفاوت نرخ ارز در این دو سال نشان می‌دهد اگرچه تفاوت واردات در این دو سال قابل اعتنا نبود اما کاربران ایرانی در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۲ همت برای خرید لپتاپ صرف کردند که نسبت به سال قبل از آن حدود هشت هزار و پانصد میلیارد تومان بیشتر است. در نتیجه نه‌تنها کالاهای مورد مصرف ایرانی‌ها از گروه میان‌رده به ارزان قیمت سقوط کرد بلکه بازار پررونقی هم برای کالاهای کارکرده و مستعمل ایجاد شد.
هنوز آماری از سوی گمرک یا سایر نهاد‌های مرتبط در مورد تعداد لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌های وارداتی منتشر نشده اما نگاهی به وضعیت پروفروش‌ترین لپ‌تاپ‌های بازار عدد حدود ۲۷ میلیون و پانصد هزار تومان را به عنوان هزینه متوسط خرید یک لپتاپ نشان می‌دهد. اگر این عدد را با دلار ۵۰ هزار تومانی (صرف نظر از هزینه‌هایی مانند حمل، مالیات، سودبازرگانی، ارزش افزوده و غیره) در نظر بگیریم، لپ‌تاپ‌های مورد توجه ایرانی‌ها به‌طور متوسط ۵۵۰ دلار قیمت دارد که غالبا شامل لپ‌تاپ‌های ارزان قیمت و مقرون به صرفه میشود.
اگر همین عدد را به عنوان مبنای واحد برای هر دستگاه قرار دهیم می‌توان برآورد کرد کمتر از ۶۰۰ هزار دستگاه در سال گذشته وارد کشور شده است. این آمار از آنجا اهمیت پیدا می‌کند که در سال قبل از آن نیز تقریباً همین مقدار ارز به واردات لپتاپ اختصاص پیدا کرده است.
با توجه به نوسانات اقتصادی کشور، تفسیر رفتار مصرف‌کننده در این شرایط کار آسانی نیست اما به‌طور مشخص بخشی قابل‌توجهی از نیاز کاربران از طریق خرید دستگاه‌های دست‌دوم وارداتی یا مدل‌های مستعمل داخلی در حال تامین است.
در این گزارش قصد داریم نگاهی تحلیلی به میزان واردات لپتاپ در سال ۱۴۰۲ بیندازیم و آن را با سال ۱۴۰۱ مقایسه کنیم.
آمار ارزش واردات لپتاپ در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲
لپ‌تاپ‌ها با کد تعرفه ۸۴۷۱۳۰۲۰ در آمار واردات گمرک منتشر می‌شوند. لپ‌تاپ‌ها دارای حقوق گمرکی ۴ درصد و سود بازرگانی صفر هستند با این حال یک درصد حقوق ورودی و ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده به هزینه آنها افزوده میشود. البته از ابتدای سال ۱۴۰۳ مالیات بر ارزش افزوده با مبنای ۱۰ درصد محاسبه خواهد شد.
با توجه به اطلاعات ارائه شده توسط گمرک تنها میزان ارزش و وزن کالاهای وارداتی موجود است و نمی‌توان آمار تعداد لپ‌تاپ‌های واردشده به کشور را مشاهده کرد. برای درک بهتر وضعیت بازار لپتاپ، ابتدا باید به آمار ارزش واردات به دلار این محصول در دو سال اخیر نگاهی بیندازیم:
ارزش کلی واردات لپتاپ در دو سال اخیر (میلیون دلار)
مقایسه آمار ارزش (میلیون دلاری) واردات لپتاپ در سال ۱۴۰۱ با ۱۴۰۲ نشان می‌دهد در طی این یک سال افزایش ۱۳ میلیون دلاری واردات صورت گرفته است که اندکی بیش از ۵ درصد رشد را نشان می‌دهد. اما با توجه به اینکه ارزش دلار در طی این یکسال افزایش یافته است این افزایش رقمی (میلیون دلاری ) در سال گذشته قابل توجیه است.
تغییر جزئی در ارزش دلاری واردات لپتاپ نشان می‌دهد علاوه بر کاهش تقاضا، میزان عرضه نیز مناسب نبوده است و به همین دلیل محمدرضا فرجی رئیس اتحادیه فناوران هشدار می‌دهد که کمبود عرضه باعث افزایش قیمت در آینده میشود.
روند واردات لپتاپ به تفکیک ماه‌های سال ۱۴۰۲
طبق داده‌های گمرک میزان واردات لپتاپ در نیمه ابتدایی سال تا مرداد ماه روندی صعودی داشته است. اما به‌طور کلی حجم واردات در نیمه دوم سال گذشته بیشتر بوده است. ضمن اینکه واردکنندگان در فصل پاییز نسبت به زمستان مقادیر بیشتری لپتاپ وارد کرده‌اند. در دو ماه آبان و آذر به ترتیب در مقدارهای ۳۱.۳ و ۲۹.۵ میلیون دلار به اوج خود رسیده است. با توجه به این دو ماه در ابتدای زمستان در ماه دی و بهمن رویه‌ای نزولی و با مقادیری تقریبا ثابت را در این بازه طی کرده است و در آخر سال ۱۴۰۲ این مقدار تا ۲۷.۸ میلیون دلار افزایش پیدا کرده است.
البته این موضوع را می‌توان با فرآیندهای تخصیص ارز و مواردی از این دست مرتبط دانست. در سال گذشته علاوه بر اینکه میزان سقف واردات کالاها برای واردکنندگان ۱۵ درصد کاهش داشت در نیمه اول سال مخصوصا ماه‌های ابتدایی، تخصیص ارز با نوسانات زیادی همراه بود. این مشکل در سال قبل از آن (۱۴۰۱) نیز وجود داشت.
ارزش لپتاپ وارد شده در سال ۱۴۰۲ به تفکیک ماه
مقایسه واردات لپتاپ در دو سال گذشته به تفکیک ماه
روند داده‌های سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ در ماه‌های مختلف تقریبا مشابه یکدیگر است و تفاوت محسوسی مشاهده نمی‌شود. در هر دو سال گذشته جریان ارزش لپتاپ وارداتی در نیمه‌ی اول سال تقریبا صعودی بوده است. با این تفاوت که در سال ۱۴۰۱ در دو فصل بهار و تابستان روند صعودی داشته و در ابتدای فصل پاییز ارزش این کالای وارد شده در مهر کاهش یافته است در حالی که این کاهش مقدار در سال گذشته مربوط به شهریور میشود. به‌طور کلی الگوی واردات در ماه‌های مختلف نسبتا یکسان است.
پس از آن در ماه‌های آبان و آذر سال ۱۴۰۱ به طرز چشمگیری افزایش میزان ارزش لپتاپ وارد شده افزایش یافته است و نسبت به ماه مهر تقریبا سه برابر شده است. علاوه‌براین موضوع آمار موجود در زمستان ۱۴۰۱ کمتر از ۱۴۰۲ بوده است و برخلاف سال گذشته رویه نزولی را طی کرده است.
کشورهای مبدا برای واردات لپتاپ به ایران
به طور کلی از ۵ کشور دنیا عمده‌ی واردات کالای الکترونیک لپتاپ به ایران صورت گرفته است. در میان این مبادی واردکننده به کشور امارات متحده با بیشترین میزان ارزش دلاری حدود ۲۴۸ میلیون دلار بالاترین جایگاه را به خود اختصاص داده است. پس از آن چین با مقدار حدود ۱۳ میلیون در رتبه دوم مبدا لپ‌تاپ‌های وارداتی و ترکیه در جایگاه بعد از آن با مقدار تقریبی ۸۳ هزار دلار در سال ۱۴۰۲ اعلام گردیده است.
نقاط ورودی از کشور برای مدیریت لپ‌تاپ‌های وارداتی
یکی از جایگاه‌های مهمی که بیشترین میزان کالای لپتاپ وارداتی به آن منتقل میشود، فرودگاه امام خمینی است،که در حدود ۱۹۴ میلیون دلار لپتاپ در سال گذشته از همین فرودگاه به کشور وراد شده است. منطقه‌ی دیگری هم بیشترین میزان لپتاپ از آن وارد شده است منطقه‌ی ویژه اقتصادی پیام است که به درحدود ۴۱ میلیون دلار را به خود اختصاص داده است.
تحلیل آمار کالای تبلت در سال ۱۴۰۲
کالای الکترونیکی تبلت با کد تعرفه ۸۴۷۱۳۰۴۰ ، در داده‌های موجود در سازمان گمرک نشان داده شده و میزان ارزش آن در سال ۱۴۰۲ در حدود ۳۹ میلیون دلار بود. در مقایسه با سال ۱۴۰۱، می‌توان مشاهده کرد واردات تبلت‌ها با رشدی بیش از ۱۰ درصد همراه بوده و علیرغم اینکه این محصوصلات اکنون جایگزین‌های خوبی در میان موبایل‌ها دارند اما همچنان میزان تقاضا برای آنها صعودی است.
روند واردات تبلت به تفکیک ماه‌های سال ۱۴۰۲
با توجه به کاربرد تبلت و خاص بودن این کالای الکترونیکی قاعدتا انتظار می‌رود که به اندازه لپتاپ مقادیر قابل توجهی نداشته باشد. از طرفی میزان واردات آن دارای نوسانات زیادی است؛ به طور مثال در اردیبهشت ماه بیشترین میزان ارزش خود به اندازه تقریبی ۱۱ میلیون دلار بوده است.
مقایسه واردات تبلت در دو سال گذشته به تفکیک ماه
با توجه به آمار ارائه شده در سال ۱۴۰۱ نیمه دوم سال میزان تبلت وارد شده بیشتر است. و برخلاف سال گذشته در سال ۱۴۰۱ بیشترین میزان متعلق به ماه دی به میزان ۷.۹ میلیون دلار است. و در نیمه اخر این دو سال روند منظم‌تر رو به رشدی داشته است.
کشورهای واردکننده تبلت و نقاط ورودی ایران
در سال ۱۴۰۲ از کشورهای امارات متحده، چین و استرالیا واردات تبلت صورت گرفته است که بیشترین میزان آن با مقدار حدودی ۳۳ میلیون دلار متعلق به امارات است. همچنین از مبادی فرودگاه امام خمینی و منطقه شهید رجایی به کشور وارد شده است که مقدار عمده‌ی آن از فرودگاه امام به عنوان مهم‌ترین بخش واردات کشور ورود ویدا کرده است.
در میان کشورهای وارد کننده تبلت به ایران، امارات همچنان در صدر است.
نقاط ورودی کشور برای واردات تبلت شامل گمرک فرودگاه امام خمینی و منطقه ویژه اقتصادی شهید رجایی است که نشان می‌دهد برای واردات تبلت‌ها نیز حمل و نقل هوایی در اولویت قرار دارد.
دسته‌بندی لپ‌تاپ‌ها بر اساس قیمت
لپ‌تاپ‌های مقرون به صرفه: این‌ها لپ تاپ‌های سطح ابتدایی هستند که معمولاً کمتر از ۵۰۰ دلار قیمت دارند. آنها برای کار‌های اولیه مانند مرور وب، پردازش کلمه و مصرف چند رسانه‌ای مناسب هستند.
لپ‌تاپ‌های میان رده: این لپ‌تاپ‌ها معمولاً بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار قیمت دارند. این مدل‌ها در مقایسه با لپ تاپ‌های مقرون به صرفه، عملکرد بهتر، ویژگی‌های بیشتر و گاهی اوقات طراحی شیک‌تری هستند. لپ‌تاپ‌های میان رده برای کار‌های عمومی، بازی‌های سبک و ویرایش چند رسانه‌ای مناسب هستند.
لپ‌تاپ‌های حرفهای: لپ‌تاپ‌های حرفهای با قیمت بالای ۱۰۰۰ دلار، عملکرد برتری دارند و در ساخت آنها از مواد با کیفیت استفاده شده است. این محصولات ویژگی‌های پیشرفته و گاهی طراحی‌های تخصصی (مانند لپ‌تاپ‌های بازی یا دستگاه‌های فوق‌سبک) را ارائه می‌دهند. لپ‌تاپ‌های حرفهای برای کار‌های سخت مانند بازی، ویرایش ویدئو، توسعه نرم‌افزار و کار حرفهای مناسب هستند.
لپ‌تاپ‌های پریمیوم یا لوکس: این مدل‌ها، لپ‌تاپ‌های رده بالایی هستند که می‌توانند چندین هزار دلار قیمت داشته باشند. آنها اغلب دارای فناوری پیشرفته، بدنه درجه یک (مانند فیبر کربن یا آلومینیوم) و طرح‌های منحصر به فرد هستند.