براساس یک نظرسنجی جدید از مرکز تحقیقاتی Pew که به بررسی رابطه کاربران آمریکایی با سیاست در شبکه‌های اجتماعی پرداخته است، شبکه اجتماعی اکس یا توییتر سابق محبوب‌ترین پلتفرم برای پیگیری موضوعات سیاسی است. پس از اکس، تیک‌تاک و سپس فیسبوک و اینستاگرام در جایگاه بعدی قرار دارند. همچنین براساس این تحقیقاتی رویکرد طیف‌های سیاسی نسبت به شبکه اجتماعی تحت مالکیت ایلان ماسک تغییر کرده و جمهوری‌خواهان پس از سال‌ها نقد این پلتفرم، حالا نگاه مثبت‌تری نسبت به آن دارند.

با وجود اینکه براساس این نظرسنجی ۵۹ درصد از کاربران اکس برای پیگیری موضوعات سیاسی به این شبکه اجتماعی می‌آیند اما تعداد کمی از آنها (تنها ۱۴) محتوای سیاسی را به اشتراک می‌گذارند و در واقع کاربران به مشاهده محتوای سیاسی بیشتر از اشتراک‌گذاری آن علاقه دارند.

طبق این تحقیقات شبکه اجتماعی اکس همانطور که پیش‌بینی می‌شد مهمترین مرجع خبری و سیاسی در بین پلتفرم‌های اجتماعی است. ۶۵ درصد از کاربران این پلتفرم برای پیگری اخبار و ۵۹ درصد برای پیگری موضوعات سیاسی و مرتبط با سیاست به آن مراجعه می‌کنند.

اما در دیگر پلتفرم‌ها سهم سیاست‌ بسیار محدود‌تر است و برای مثال ۹۵ درصد از کاربران تیک‌تاک دلیل استفاده از این پلتفرم را سرگرمی خوانده‌اند و تنها ۳۶ درصد برای پیگیری سیاست به آن رجوع می‌کنند (گفتنی است که در تمام پلتفرم‌ها عمده کاربران دلیل اصلی خود را سرگرمی عنوان کرده‌اند.)

کاربرد اصلی دو پلتفرم تحت مالکیت متا (فیسبوک و اینستاگرام) نیز برای کاربران ارتباط با دوستان و خانواده عنوان شده است. ۹۳ درصد از کاربران فیسبوک و ۸۳ درصد از کاربران اینستاگرام می‌گویند برای ارتباط و مطلع شدن از دوستان و خانواده به این پلتفرم‌ها رجوع می‌کنند.

تاثیر شبکه اجتماعی بر سیاست: تغییر نگاه طرفداران دو حزب
با وجود هشدار متخصصان درمورد افزایش اطلاعات وارونه و تشدید شرایط در سال ۲۰۲۴، بسیاری از کاربران شبکه‌‌های اجتماعی چنین تهدیدی را جدی نمی‌دانند. با این حال شکاف واضحی بین طرفداران دو حزب، به ویژه درمورد شبکه اجتماعی اکس، سیاسی‌ترین پلفترم، به چشم می‌خورد.

براساس نظرسنجی Pew، کاربران جمهوری‌خواه اکس بیشتر از دموکرات‌ها این شبکه اجتماعی را برای دموکراسی مفید می‌دانند (۵۲درصد در مقابل ۲۶ درصد.)

این نظرسنجی نشان می‌دهد که با روی کار آمدن ایلان ماسک و تغییر و تحولات ناشی از آن، نگاه کاربران به تاثیر اکس بر دموکراسی مثبت‌تر شده است. در حال حاضر ۳۸ درصد از کاربران اکس می‌گویند این پلتفرم عمدتا برای دموکراسی خوب است و ۲۷ درصد اما آن را عمدتا بد می‌دانند. ۳۴ درصد هم معتقدند که این پلتفرم تاثیری بر دموکراسی ندارد.

در نظرسنجی پیشین Pew از کاربران توییتر در سال ۲۰۲۱ و پیش از خرید این پلتفرم توسط ایلان ماسک، ۳۷ درصد به تاثیر عمدتا مثبت و ۳۸ درصد نیز به تاثیر عمدتا منفی آن اشاره می‌کردند که نشان از کاهش تعداد منفی‌گراها و افزایش جزئی مثبت‌گراها دارد. با این حال تغییرات اصلی در بین آنهایی صورت گرفته که می‌گویند این شبکه اجتماعی تاثیری بر دموکراسی ندارد (افزایش از ۲۴ درصد در سال ۲۰۲۱ به ۳۴ درصد در سال ۲۰۲۴.)

در دیگر شبکه‌های اجتماعی اما بیشتر کاربران معتقدند که پلتفرم مذکور تاثیری بر سیاست ندارد (۵۶ درصد در اینستاگرام، ۴۹ درصد تیک‌تاک و ۴۳ درصد فیسبوک.)

بیشتر کاربران نظاره‌گر محتوای سیاسی هستند و به ندرت آن را به اشتراک می‌گذارند
نظرسنجی Pew نشان می‌دهد که کاربران شبکه اجتماعی با اینکه در پلتفرمی مثل اکس حجم زیادی از محتوای سیاسی را مشاهده می‌کنند هم به ندرت آن را به اشتراک می‌گذارند.

در شبکه اجتماعی اکس به عنوان سیاسی‌تری پلتفرم، ۷۴ درصد از کاربران می‌گویند حداقل بخشی از محتوای پیش رویشان به سیاست یا موضوعات سیاسی ربط دارد. این سهم در بین کاربران فیسبوک ۵۲ درصد، تیک‌تاک ۴۵ و اینستاگرام ۴۶ درصد است.

با این حال حتی در شبکه اجتماعی اکس نیز تنها ۱۴ درصد از کاربران با چاشنی سیاست پستی منتشر کرده یا به اشتراک می‌گذارند. در فیسبوک این نرخ به ۱۱ درصد کاهش می‌یابد و در تیک‌تاک و اینستاگرام هم سهم آن کمتر از ده درصد است (به ترتیب ۷ و ۸ درصد.)

در تمام پلتفرم‌ها، لیبرال‌ها دست بالا را در محتوای سیاسی دارند
با اینکه از نگاه بیشتر کاربران در تمامی پلتفرم‌ها هیچ سوگیری روشنی از لحاظ محتوای سیاسی به چشم نمی‌خورد، اما آن دسته‌ای که شاهد سوگیری در محتوای سیاسی هستند در تمام پلتفرم‌ها به سوگیری لیبرال اشاره می‌کنند اما در شبکه اجتماعی اکس این شکاف بسیار کمتر می‌شود.

۲۳ درصد از کاربران اینستاگرام و ۲۲ درصد از کاربران فیسبوک و تیک‌تاک می‌گویند محتوای سیاسی پیش رویش‌شان سوگیری لیبرال دارد. در همین پلتفرم‌ها به ترتیب تنها ۷، ۱۲ و ۶ درصد از کاربران به سوگیری محافظه‌کار اشاره می‌کنند.

اما در پلتفرم اکس به نظر این شکاف کمتر می‌شود. با اینکه در اکس نیز بیشتر کاربران (۳۱ درصد) به هیچ‌گونه سوگیری اشاره نمی‌کنند و ۲۴ درصد هم از این موضوع مطمئن نیستند، اما ۱۹ درصد از کاربران به جهت‌گیری لیبرال محتوای سیاسی ۱۸ درصد هم به سوگیری محافظه‌کار اشاره می‌‌کنند.

بیشتر کاربران آمریکایی همچنان در شبکه‌های اجتماعی احساس آزادی بیان سیاسی دارند
با وجود انتقادات مختلفی که از سوی طرفداران حزب‌های مختلف و به ویژه راست‌گراها درمورد سانسور و حذف صداهای سیاسی در شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود، اما نظرسنجی Pew نشان می‌دهد که عمده کاربران آمریکایی برای طرح موضوعات و نظرات سیاسی خود حس آزادی بیان دارند.

براساس این نظرسنجی ۸۷ درصد از کاربران اکس می‌گویند برای بیان دیدگاه‌های سیاسی خود احساس آزادی می‌کنند. با وجود اینکه در تیک‌تاک، اینستاگرام و فیسبوک این نرخ به ترتیب به ۸۶، ۷۵ و ۷۱ درصد کاهش می‌یابد اما همچنان اکثریت قاطع برای بیان دیدگاه‌های سیاسی خود احساس آزادی می‌کنند.

میزان نارضایتی و عدم حس آزادی اما در پفلتفرم‌های متا به اوج خود می‌رسد. در اینستاگرام و فیسبوک به ترتیب ۲۳ و ۲۸ درصد از کاربران آمریکایی برای بیان دیدگاه سیاسی خود احساس آزادی نمی‌کنند و راست‌گرا‌ها بیشتر از طرفداران طیف چپ چنین حسی را گزارش کرده‌اند.

این تحقیقات با مشارکت ۱۰ هزار و ۲۸۷ کاربر بزگسال آمریکایی از ۱۸ تا ۲۴ مارس ۲۰۲۴ انجام گرفته است و Pew در این نظرسنجی به بررسی وضعیت تیک‌تاک، اکس، فیسبوک و اینستاگرام پرداخته است.