قطعنامه سازمان ملل برای کاهش نابرابری در دسترسی به هوش مصنوعی
مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامهای از کشورهای ثروتمند و توسعهیافته درخواست کرد که فاصله رو به افزایش با کشورهای در حال توسعه را در هوش مصنوعی کاهش دهند.
نماینده چین در سازمان ملل متحد اظهار داشت که اقدامات اخیر ایالات متحده در هدف قرار دادن سرمایهگذاریها در حوزه هوش مصنوعی در چین به توسعه سالم این فناوری کمک نمیکند و منجر به شکاف در حاکمیت جهانی خواهد شد. این اظهارات پس از آن مطرح شد که سازمان ملل قطعنامهای را در زمینه کاهش شکاف دسترسی به هوش مصنوعی به تصویب رساند؛ قطعنامهای که توسط چین پیشنهاد شده بود.
این قطعنامه با هدف کمک به کشورهای در حال توسعه برای بهرهمندی از مزایای این فناوری نوین تدوین شده است.
همانطور که پیشتر ذکر شد، قطعنامه مذکور توسط نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد، فو کونگ، معرفی شد. او تأکید کرد که فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی نقش بسزایی در توسعه اجتماعی و اقتصادی کشورها ایفا میکنند. با این حال، کشورهای در حال توسعه هنوز نتوانستهاند به طور کامل از این فناوریها بهرهمند شوند. وی هدف اصلی قطعنامه را افزایش همکاریها در زمینه ظرفیتسازی هوش مصنوعی دانست؛ امری که شامل تبادل سیاستها، اشتراک دانش و انتقال فناوری از سوی کشورهای توسعهیافته میشود.
در حالی که دولت آمریکا نیز به این قطعنامه رأی مثبت داده و از آن حمایت کرده است، اما طرف چینی معتقد است که این کشور به روح قطعنامه پایبند نیست.
به گفته مقامات چینی، ایالات متحده با اقدامات مختلفی مانند محدودیتهای سرمایهگذاری و ممنوعیت عرضه تراشههای پیشرفته به شرکتهای چینی، سعی در کاهش سرعت پیشرفت چین در حوزه هوش مصنوعی دارد.
از همین روی، نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد از آمریکا خواست تا با لغو این تحریمها، مطابق با قطعنامهای که از آن حمایت کرده است، عمل کند. وی تأکید کرد که این قطعنامه از کشورها میخواهد مزایای مثبت نرمافزارهای منبع باز، مدلهای باز و دادههای باز را در گسترش استفاده از هوش مصنوعی در نظر بگیرند.
ژو رونگشنگ، کارشناس مرکز امنیت بینالمللی و استراتژی دانشگاه چینهوا در گفتگو با روزنامه گلوبال تایمز گفت: «این قطعنامه با اصول اصلی ابتکار حاکمیت جهانی هوش مصنوعی که توسط چین پیشنهاد شده، هماهنگ است. این اصول شامل حمایت چین از یک هوش مصنوعی انسانی و خیرخواهانه و همچنین موضع ثابت آن در تقویت همکاری برای کشورهای در حال توسعه است.»
وی در توضیح این موضوع که چرا قطعنامه توانمندسازی پیشنهادی چین برای پل کاهش شکاف دیجیتال ضروری است، گفت: «قدرتهای بزرگ در این زمینه نشانههایی از افزایش رقابت نشان دادهاند. اگر این روند ادامه یابد، ممکن است در آینده شکاف بین کشورهای بزرگ و کوچک یا بین کشورهای قوی و ضعیف از نظر فناوری افزایش یابد. فشارهای ایالات متحده علیه چین، که از تمایل این کشور به حفظ هژمونی ناشی میشود، برای ایجاد فضای همکاری میان قدرتهای بزرگ و بین قدرتهای بزرگ و سایر کشورها مضر است.»
به عقیده طیف گستردهای از کارشناسان، دموکراتیزه کردن هوش مصنوعی و گسترش مزایای آن ایدهای جذاب و مطلوب است، اما اجرای آن با چالشهای اقتصادی و ژئوپلیتیک متعدد مواجه است. در حالی که آمریکا و اتحادیه اروپا علیه شرکتهای بزرگ فناوری دعاوی ضد رقابتی مطرح میکنند، همچنان سعی در حفظ هژمونی فناورانه خود دارند. این تناقضها نشان میدهد که مسیر دموکراتیزه کردن هوش مصنوعی همچنان پرچالش خواهد بود.
بسیاری از محققان بر این عقیده هستند که تصویب این قطعنامه گامی مثبت در جهت تقویت همکاریهای بینالمللی و ظرفیتسازی در حوزه هوش مصنوعی است. اما برای دستیابی به اهداف بلندمدت آن، نیاز به تعهدات عملی و پایبندی کشورها به روح همکاری و اشتراک فناوری است. تنها با همکاری جهانی میتوان از پتانسیلهای هوش مصنوعی به نفع تمام کشورها بهرهبرداری کرد.