ماه‌نورد وایپر قرار بود در سال ۲۰۲۵ با هدف حفاری یخ در ماه پرتاب شود؛ اما ناسا این ماموریت را به‌طرز غیرمنتظره به دلیل مشکلات بودجه لغو کرد.

ناسا ماموریت بلندپروازانه‌ای را که برای نقشه‌برداری از یخ و سپس حفاری آن در قطب جنوب ماه طراحی کرده بود، لغو کرد. ۱۷ ژوئیه، آژانس فضایی آمریکا با اشاره به مشکلات بودجه و تاخیرهای متعدد در ساخت ماه‌نورد و ماه‌نشین آن که به افزایش هزینه‌ها منجر شده است، اعلام کرد که به برنامه‌ی «کاوشگر تحقیقاتی کشف مواد فرار» با یه اختصار VIPER خاتمه خواهد داد.

ناسا درحال‌حاضر نزدیک به ۴۵۰ میلیون دلار برای ساخت وایپر خرج کرده است و گزارش می‌دهد که برای تکمیل آزمایش کاوشگر، باید میلیون‌ها دلار دیگر اختصاص دهد. این سرریز هزینه تهدیدی برای تامین بودجه‌ی دیگر فضاپیماهایی است که به‌عنوان بخشی از برنامه خدمات باری تجاری قمری (CLPS) درحال ساخت هستند.

سی‌ال‌پی‌اس برنامه‌ای است که در آن آژانس فضایی در همکاری با شرکت‌های فضایی خصوصی آمریکایی، ابزارهای علمی مورد نیاز خود را به سطح ماه می‌رساند. پیش از تاخیرها، وایپر قرار بود اولین ماموریتی باشد که برای یافتن یخ در سطح قطب جنوب ماه انجام می‌شود.

وایپر قرار بود اولین ماموریتی باشد که برای یافتن یخ در سطح قطب جنوب ماه انجام می‌شود

نیکولا فاکس، قائم‌مقام واحد ماموریت‌های علمی ناسا، لغو وایپر را تصمیمی سخت توصیف کرد که به دلیل محدودیت‌های بودجه اتخاذ شده است. او گفت: «اما باور داریم که این تصمیم، راهی برای تداوم حمایت از کل مجموعه‌ی CLPS است.» کنگره آمریکا در سال جاری بودجه‌ی کمتری را درمقایسه با سال ۲۰۲۳ به ناسا اختصاص داد و بودجه‌ی پیشنهادی مجلس نمایندگان آمریکا برای سال ۲۰۲۵ نیز فقط تقریبا یک درصد افزایش نسبت به امسال دارد که از نرخ تورم کنونی در ایالات متحده کمتر است.

مواجه با تاخیر و سپس لغو
کنگره ایالات متحده تصویب کرده بود که برای ساخت وایپر و فرود آن روی ماه تا پایان سال ۲۰۲۳، مبلغی به ارزش ۴۳۳٫۵ میلیون دلار هزینه شود. برنامه این بود که کاوشگر از یخ انباشته در قسمت‌های تاریک دهانه‌های سرد قطب جنوب ماه با هدف استخراج داده‌های شیمیایی، نمونه‌برداری کند تا دانش پژوهشگران از چگونگی پیدایش و تشکیل منظومه شمسی افزایش یابد.

یخ ماه همچنین می‌تواند به‌عنوان سوخت برای موشک حامل فضانوردان آتی به‌کار آید. اما به‌گفته‌ی جوئل کرنز، قائم‌مقام اکتشافات در واحد ماموریت‌های علمی ناسا، تاخیر در ساخت وایپر و ماه‌نشین تجاری حامل آن، تاریخ پرتاب را تا اواخر سال ۲۰۲۵ به تاخیر می‌اندازد و هزینه‌ی تقریبی ماموریت را ۱۷۶ میلیون دلار افزایش می‌دهد.

با وجود لغو وایپر، مقام‌های ناسا می‌گویند به آستروبوتیک، شرکت هوافضای مستقر در پیتسبرگ پنسیلوانیا که درحال ساخت ماه‌نشین ماموریت است، اطمینان دارند. در ماه ژانویه، فضاپیمای پرگرین از آستروبوتیک که قرار بود به اولین ماه‌نشین ایالات متحده در ۵۰ سال گذشته تبدیل شود، پس از نشتی پیشران، از کنترل خارج شد و هرگز به سطح ماه نرسید. به‌همین‌خاطر، برخی از دانشمندان به بیانیه‌ی ناسا تردید دارند.

کوین کانن، زمین‌شناس قمری در شرکت اتوس اسپیس که یک استارتاپ فعال در زمینه‌ی زیرساخت‌های قمری در لس‌آنجلس کالیفرنیا است، با اشاره به نگرانی‌های عمده‌‌ی احتمالی در مورد توانایی آستروبوتیک در رساندن ایمن وایپر به سطح ماه، تصمیم ناسا را ناامیدکننده دانست. با وجود لغو برنامه‌ی واپیر، آستروبوتیک همچنان مشتاق است که ماه‌نشین بعدی خود به نام گریفین را سال آینده پرتاب کند.

وایپر به‌تازگی آزمایش‌هایی را آغاز کرده بود که هدفشان کسب اطمینان از مقاومت فضاپیما دربرابر ارتعاشات، شرایط دمایی و خلاء فضا است. درحال‌حاضر، ناسا قصد دارد پیشنهادات طرف‌های علاقه‌مند به استفاده از ماه‌نورد در شکل کنونی‌اش را بپذیرد. اگر برای وایپر مشتری پیدا نشود، ناسا فضاپیما را از هم باز می‌کند و اجزای آن را برای ماموریت‌های دیگر به‌کار می‌برد.

بنجامین گرینهیگن، دانشمند سیاره‌شناس در آزمایشگاه فیزیک کاربردی جانز هاپکینز می‌گوید: «این واقعیت که ناسا یک ماه‌نورد تکمیل‌شده و درحال آزمایش را از هم باز خواهد کرد، بسیار غافلگیرکننده است.» به باور گرینهیگن، ناسا ممکن است ترجیح دهد وایپر را در انبار قرار دهد تا اینکه آن را به‌طور کامل اوراق کند.

ناسا همچنان متعهد است که به مطالعه‌ی ماه و جستجوی آب و یخ در تمام ماموریت‌های آتی ادامه خود ادامه دهد

فاکس در بیانیه‌ی ۱۷ ژوئیه گفت: «با وجود اتفاقاتی که در مورد وایپر درحال وقوع است، متعهد هستیم که به مطالعه‌ی ماه و جستجوی آب و یخ در تمام ماموریت‌های آتی ادامه خود ادامه دهیم. آزمایش استخراج یخ مناطق قطبی ۱ (PRIME-1) همچنان قرار است اواخر امسال با ماه‌نشین تجاری ساخت شرکت هوافضای اینتوئتیو ماشینز به‌عنوان بخش از برنامه CLPS به ماه پرتاب شود.»

اینتوئتیو ماشینز در ماه فوریه با موفقیت یک ماه‌نشین را در قطب جنوب ماه فرود آورد؛ هرچند این فضاپیما واژگون شد و درنهایت داده‌هایی محدود را جمع‌آوری کرد. هدف پرایم-۱ مانند وایپر جستجوی یخ و حفاری در سطح ماه است.