قائم‌مقام ستاد اقتصاد دیجیتال معاونت علمی ریاست‌جمهوری با مروری بر وضعیت صنعت موبایل کشور و تاکید بر شناخت وضعیت فعلی آن، چالش‌های موجود در حوزه موبایل را تشریح کرد و گفت: کشور ما سالانه ۳ تا ۴ میلیارد دلار تخصیص ارز به حوزه موبایل دارد، اما به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی فرصت‌های بین‌المللی بسیاری را از دست داده‌ایم. ضمن اینکه چالش دیگر ما در صنعت موبایل این است که فرصت‌های تعامل در حوزه نرم افزارهای موبایل را نداریم.

محمدامین احمدلو در نشست بررسی «سیاست‌های دولت در زمینه داخلی‌سازی صنعت موبایل»، اظهار کرد: باید در هر صنعتی ببینیم کجای زنجیره ارزش آن قرار داریم. چه تولیدی از زنجیره ارزش، به صرفه است و در آن بخش با مزیت‌هایی که داریم ‌می‌توانیم وارد شویم و نقش‌آفرینی کنیم. در صنعت موبایل هم تجربیات مختلفی داشتیم؛ این‌که کجای زنجیره ارزش قرار بگیریم مثلا در صنعت خودرو اگر هاب پخش قطعات منطقه بودیم، نقشی پررنگتر در زنجیره ارزش آن داشتیم. در موبایل و زنجیره ارزش آن با تجربیاتی که به دست آمد به یک برآورد برسیم که در کدام بخش باید ورود داشته باشیم.

احمدلو، با مروری بر وضعیت صنعت موبایل کشور و تاکید بر شناخت وضعیت فعلی آن گفت: ما باید وضعیت صنعت گوشی موبایل را بدانیم. کشور ما سالانه ۳ تا ۴ میلیارد دلار تخصیص ارز به حوزه موبایل دارد و باید توجه داشت که صنعت موبایل، دارای تفاوت‌های ساختاری با صنعت خودرو است به طوری که موبایل، بازار متمرکزی دارد و گرچه با تعداد شرکت زیادی وارد کننده و توزیع کننده مواجهیم، اما ساختار آن یکپارچه و متمرکز به چند شرکت است.

وی با بیان این‌که به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی فرصت‌های بین‌المللی بسیاری را از دست داده‌ایم، افزود: چالش دیگر ما در صنعت موبایل این است که فرصت‌های تعامل در حوزه نرم افزارهای موبایل را نداریم. موضوع بعدی روابط حاکمیتی و حکمرانی در این حوزه است. مثلا این شرکت‌ها تعهداتی را به کشورهای مقصد می‌دهند مانند خدمات گم شدن گوشی و … که کشور ما در این حوزه‌ها نیز با چالش‌هایی مواجه است.

وی همچنین مشکل بعدی را در رابطه با بازار جهانی این حوزه دانست و گفت: ماهیت صنعت موبایل این گونه است که تا پانزده سال پیش بازار عمدتا در دست چند برند اروپایی بود. برندهای اروپایی که جای خود را به برندهای چینی دادند، یک ساختار متمرکز زنجیره تامین و توزیع داشتند. ‌شرکت های عمدتا فعال در کامپیوتر ماهیت یکپارچه این صنعت را شکستند و شرکت‌های تولیدکننده اصلی تجهیزات یا OEM و نیز شرکت‌های طراحی کننده یا ODM خدمات را به چندین برند مختلف ارائه می‌دهند و اکثر برندها الان از خطوط طراحی و تولید یکسانی خارج می‌شوند. اکنون شرکت‌ها یکسانند، اما طراحی را برای برندهای مختلف انجام می‌دهند. این فضا کاملا نسبت به یکی دو دهه قبل که شرکت‌های محدودی ساختار زنجیره تامین یکپارچه داشتند، متفاوت است.

قائم مقام ستاد اقتصاد دیجیتال، با بیان این که سهم مونتاژ در تمامی صنایع تا سقف چهار تا پنج درصد است و عمده ارزش افزوده این صنعت در طراحی و مدیریت برند و ارزش و بازاریابی است، ادامه داد: شناخت صنعت، وضعیت موجود و وضعیت جهانی و زنجیره ارزش راهنمایی می‌کند که کجا می توان ارزش آفرینی کرد.

وی قرار گرفتن در زنجیره تامین و تولید را یک ضرورت دانست و گفت: بازار ایران این ظرفیت را دارد که تغییر وزن پیدا کند که قدرت چانه زنی بازرگانان را به سمتی ببرد که محصولات با کیفیت بالاتر و خدمات بهتری را از کمپانی‌ها مطالبه کنند.

وی با بیان این که یکی از مسائل صنعت موبایل کشور ارزبری است، اظهار کرد: می‌توان کارهایی در این زمینه انجام داد. مثلاً می‌توان از شرکت‌هایی که برای برندهای معروف گوشی طراحی می‌کنند، خواست که گوشی‌ای با قیمتی ۳۰ درصد ارزان‌تر برای کشور ما طراحی کنند تا حداقل ۳۰ درصد کاهش ارزبری داشته باشیم. اگر گوشی با کیفیت مناسب و قیمت خوب طراحی و تولید می‌شود باید مورد حمایت قرار بگیرد.

به نقل از معاونت علمی ریاست جمهوری، وی افزود: اگر بتوانیم به بخش‌های مختلف زنجیره ارزش مانند تامین قطعات توزیع و … تسلط پیدا کنیم، می‌توانیم این توانمندی را عمق ببخشیم و تسلط را افزایش دهیم. در گوشی‌های دکمه‌ای که ارزبری صد میلیون دلاری دارند، می‌توانیم کارهای خوبی انجام دهیم و قیمت تمام شده نیز قابل مدیریت کردن است.