سامسونگ، اپل و هواوی بیشترین گوشی‌های سرقتی هستند
رصد در سامانه همیاب ۲۴ نشان می‌دهد بیشترین برند موبایلهای سرقت شده، سامسونگ، اپل و هواوی با قیمتی درمحدوده ۱۵ تا ۲۵ میلیون تومانی است که بخشی از آنها در کشورهای همسایه از جمله افغانستان به فروش می‌رسد.
طبق اعلام مدیرعامل همیاب ۲۴، بهروز فتح آبادی، بیشترین سرقت برای موبایلهای ۱۵ تا ۲۵ میلیون تومانی است. البته بهروز فتح‌آبادی تاکید کرد که در ۴ ماه ابتدایی امسال میزان سرقت گوشی تلفن همراه ۲۸ درصد کاهش یافته است.
سامانه همیاب ۲۴ که هم‌اکنون به عنوان سامانه ردیابی گوشی‌های تلفن همراه فعالیت می‌کند، تنها سامانه‌ای است که از طریق ارتباط با فراجا توانسته امکان ردگیری گوشی‌های سرقتی را فراهم کند.
فتح‌آبادی درباره فعالیت‌هایی که همیاب ۲۴ برای پیشگیری از دزدی موبایل انجام داده است گفت: «همیاب ۲۴ به واسطه حوزه کاری که دارد با قوه‌قضائیه، اپراتورهای ایرانسل، همراه اول و رایتل در ارتباط است. همچنین برای ردیابی باید با نیروی انتظامی، مرزبانی کشور و دفاتر پیشخوان خدمات دولت در ارتباط باشد.»
او درباره ارتباطاتش با ارگان‌ها مختلف ادامه داد: «در حال حاضر ما با کل آگاهی‌ها و کلانتریهای کشور در ارتباط هستیم اما متاسفانه عملکرد سلیقه‌ای در این حوزه کار را عقب می‌اندازد. ما حدود چهار سال زمان گذاشتیم تا ردیابی در گوشی‌های همراه اول ایجاد شود، زیرا ردیابی گوشی سرقتی در همراه اول وجود نداشت و فقط در ایرانسل وجود داشت.»
به گفته مدیرعامل همیاب ۲۴، اپلیکیشن همیاب پلیس در ۲ سال گذشته تست شد ولی سال گذشته در اوج فعالیت خودش بود و درحال حاضر در اختیار پلیس‌های سراسر کشور قرار گرفته است و بیش از دو هزار و ۷۰۰ کلانتری را پوشش داده است. نیروی انتظامی با استعلام می‌تواند موبایلهای به سرقت رفته را سریع‌تر پیدا کند و بین تمام کلانتریهای کشور یکپارچکی ایجاد شود. مثلا یک موبایل در مرز خراسان پیدا میشود اما صاحب آن در شهر دیگری است، از این طریق با استعلام پلیس پیدا کردن صاحب آن ساده‌تر است.
مدیرعامل همیاب ۲۴ تاکید کرد که الان مرزبانی‌های ما به استعلام همیار پلیس مجهز شده‌اند و روزانه نزدیک به ۱۰ یا ۱۵ گوشی را از طریق مرز به آدرس پستی مال‌باختگان ارسال می‌کنند، با این حال تعدای از گوشی‌‌ها از مرز خارج میشود. او گفت: «با وجود مهاجران افغانستانی که در کشور هستند این اتفاق طبیعی است، اما سعی می‌کنیم کشفیات خوبی در مناطق شرق کشور بکنیم.»
گوشی‌های سرقت شده در کشور همسایه
به صورت کلی هیچ آمار مشخصی از موبایلهای سرقتی به صورت دقیق وجود ندارد؛ اما به گفته بهروز فتح‌آبادی، مدیرعامل سامانه همیاب ۲۴، در ۴ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳، سرقت موبایل ۲۸ درصد کاهش یافته است.
با این‌حال کم نیستند افرادی که در همین یک‌سال گذشته گوشی تلفن همراه‌شان دزدیده شده‌است. گوشی‌هایی که معمولا یا اوراق می‌شوند یا شاید در سایر کشورهای همسایه پیدا شوند.
به دلیل رجیستری گوشی تلفن همراه در ایران، فروش آن در داخل کشور چندان رونق و سودی ندارد؛ اما به نظر می‌آید که کشورهای همسایه تبدیل به بازار اصلی این گوشی‌های سرقتی شده‌اند.
آذر ماه سال گذشته بود که فرمانده مرزبانی خراسان رضوی درباره سرقت و خروج گوشی از کشور گفته بود که یک‌سری گوشی هوشمند به ارزش حدود ۴ میلیارد تومان درحال خروج از کشور بود که شناسایی شد.
فتح‌آبادی نیز با تایید این موضوع گفت: «هم‌اکنون یک پک ۶ تایی به عنوان گوشی‌های سرقتی در هرات شناسایی شده است و قرار است به ایران برگردد. او یکی از چالش‌هایشان را ارتباط با کشور افغانستان عنوان کرد و از وزارت ارتباطات خواست تا امکان ارتباط با این کشور را فراهم کند؛ در این صورت امکان استعلام گوشی‌های سرقتی ساده‌تر فراهم خواهد شد. او تایید کرد که در شرایط فعلی نیز برخی از خریداران در افغانستان گوشی‌های دست دوم را از طریق سامانه همیاب استعلام می‌گیرند.»
در سال‌های اخیر هرچند آمارهایی از افزایش سرقت خرد ارائه شده اما پلیس آمار دقیقی از سرقت گوشی هوشمند در کشور و به ویژه در پایتخت اعلام نکرده است؛ با این حال محمد قنبری رئیس پلیس آگاهی نیز گفته بود در دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۱، ۶۰۰ گوشی تلفن همراه سرقتی کشف شده است. البته این همه آمار سرقت‌ها نبوده و فقط شامل کشف‌شده‌ها میشود.
۵۶۰ هزار استعلام موبایل
یکی از اصلی‌ترین موارد برای خرید موبایل که احتمال سرقت را کاهش می‌دهد، استعلام خریداران قبل از خرید موبایل است. در همین خصوص فتح‌آبادی اشاره کرد: سال گذشته ۵۶۰ هزار استعلام موبایل قبل از خرید در همیاب ۲۴ صورت گرفت.
به گفته او، آمار سرقت در کشور امسال نسبت به سال گذشته ۲۸ درصد کاهش یافته است. او با اشاره به همکاری همیاب۲۴ و دیوار گفت: «در حال حاضر«کنار دیوار» را به صورت پایلوت در کرمانشاه ایجاد کرده‌ایم. قبل‌تر بخشی از موبایلهای دزدی در دیوار فروخته می‌شد، اما حالا در کنار دیوار، کاربر استعلام می‌گیرد و بعد موبایل می‌خرد.»
به گفته او، با ایجاد دیده‌بان هوشمند سرقت، نقاط حادثه خیز و ساعت‌های حادثه خیز بر اساس دیتاهای قدیم، الگوریتم‌ها و هوش مصنوعی پیاده‌سازی شده است و سرقت‌ها قابل پیش‌بینی شده است؛ البته سرعت عمل این موضوع به همکاری فراجا بستگی دارد.
اردیبهشت سال ۱۴۰۲ محمد قنبری، رئیس‌پلیس آگاهی فراجا آمارهایی از سرقت ارائه کرده بود. به گفته او، در ۲ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۱، ۶۰۰ گوشی تلفن همراه پیدا شده است. رئیس‌پلیس آگاهی فراجا همان زمان گفت که بیش از ۵۷ درصد از مجموع سرقت‌ها در کشور، مربوط به سرقت خرد است.