شرکت آمریکایی IBM بیشتر فعالیت‌های تحقیق و توسعه خود در چین را متوقف می‌کند. شرکت‌های آمریکایی پس از سال‌ها حضور پررنگ در چین، حالا با افزایش تنش‌ها میان پکن و واشنگتن در حال کاهش حضور خود در دومین اقتصاد جهان هستند. تنش‌ها باعث شده‌ تا علاوه بر حساسیت‌ آمریکا بر حضور این شرکت‌ها در چین، رقبای تازه‌ای با برخورداری از حمایت دولت چین به کسب بازار فعالان خارجی و به ویژه آمریکایی بپردازند.

IBM در حالی به تعدیل نیروهای تحقیقاتی خود در چین می‌پردازد که این شرکت حدود ۷ هزار و ۵۰۰ کارمند فعال در این کشور دارد. دیگر شرکت‌های بزرگ آمریکایی نیز روند مشابهی را در پیش گرفته‌اند که از جمله مهمترین آنها می‌توان به مایکروسافت،‌ سازنده ویندوز،‌ اشاره کرد.

چین برای حمایت از اکوسیستم داخلی و کاهش وابستگی به فناوری‌های خارجی، یارانه‌هایی را برای خرید از شرکت‌های داخلی در نظر گرفته است و همچنین شرکت‌های تولیدکننده داخلی نیز از حمایت‌های دولتی در روند توسعه خود برخوردارند. پکن پیش از این با موضع گیری علیه پردازنده‌های ساخت شرکت‌های آمریکایی توصیه کرده بود که شرکت‌ها از خرید پردازنده‌های مطرح (که عمدتا ساخته اینتل و کوالکام آمریکا هستند) خودداری کنند.

فایننشال تایمز می‌گوید شرکت IBM با تعدیل نیروی بخش تحقیقاتی خود حدود ۱۰۰۰ نفر از کارکنان چینی خود را اخراج می‌کند. این کارکنان در دو واحد تحقیقاتی در چین بزرگ مشغول به کار هستند.

پس از تصمیم دولت آمریکا برای محدود کردن دسترسی چین به فناوری‌های حساس، شرکت مایکروسافت نیز به صدها کارمند بخش هوش مصنوعی و ابری خود پیشنهاد تغییر مکان داد. مایکروسافت پیشتر وبسایت شبکه اجتماعی لینکدین را نیز در این کشور آسیایی غیرفعال کرد.

هم‌زمان با کاهش همکاری‌های تجاری و فناورانه چین و آمریکا، حضور شرکت‌های بزرگ در هند افزایش می‌یابد. اپل که همچنان بیشتر آیفون‌های خود را در چین تولید می‌کند، تولید آیفون‌های جدید را در هند افزایش داده است و نسخه‌های پیشرفته این گوشی‌ها از پاییز امسال در هند تولید می‌شوند. چندین شرکت تولیدی دیگر نیز با حمایت دولت این کشور به احداث کارخانه و تولید در هند روی آورده‌اند.

شرکت IBM در بازار چین با رقبای تازه‌ای روبرو است که به دلیل دستورالعمل‌های دولت چین با برخورداری از حمایت مالی دولت از تولیدکنندگان داخلی خرید می‌کنند.

یکی از کارکنان سابق می‌گوید: «IBM در سال‌های اخیر به طور مداوم حضور خود را (در بخشی از روند انفصال) کاهش داده است.»

فروش بازوی چینی این شرکت در سال ۲۰۲۳ به نسبت سال گذشته خود ۲۰ درصد کاهش یافت و به طور کلی منطقه آسیا اقیانوسیه حدود ۱۱.۷ درصد از درآمد ۶۲ میلیارد دلاری IBM را تامین کرده است. این شرکت فناوری برای افزایش سود نهایی شرکت،‌ در حال کاهش کارکنان در این منطقه و تمرکز بیشتر بر دیگر مناطق است.

برخی از کارکنان چینی IBM این امکان را دارند که برای ادامه فعالیت خود به دیگر کشور‌ها منتقل شوند و دیگران نیز براساس طول مدت همکاری خود و در صورت پذیرش بسته‌های خروج خود می‌توانند از پرداختی قطع همکاری برخوردار شوند.

این شرکت آمریکایی در سال ۲۰۲۱ نیز یکی دیگر از واحد‌های تحقیق و توسعه خود را در چین تعطیل کرد.

یکی دیگر از کارکنان سابق IBM می‌گوید کسب‌وکار این شرکت با مشکلاتی در چین مواجه است. به گفته او: «درست همانطور که کسب‌وکار [لپتاپ] ThinkPad را به لنوو فروخت، حالا باید CDL و CSL (واحد‌های تحقیق و توسعه) را تعطیل کند. این کسب‌وکارها سود خوبی ندارند.»

براساس مستندات شرکتی چین، IBM بیش از ۷ هزار و ۵۰۰ کارمند در این شرکت دارد. حضور یک تیم بزرگ تیم تحقیق و توسعه در چین نیز می‌تواند باعث پیچیدگی‌هایی در قراردادهای احتمالی این شرکت با دولت آمریکا شود که یکی از مهمترین مشتریان IBM محسوب می‌شود.