هزاران پیجر و سایر دستگاه‌هایی که هفته گذشته در لبنان منفجر شدند، آغاز استفاده جدید و مرگبار زنجیره‌های تامین علیه دشمنان را نشان داده و به تلاش رهبران جهانی برای کاهش وابستگی به فناوری‌های رقبا فوریت جدیدی بخشیدند.

به گزارش ایسنا، مقامات لبنانی بر این باورند مواد منفجره در این ابزارها، جاسازی شده و این بخشی از حمله رژیم صهیونیستی به حزب‌الله بوده که به زنجیره تدارکات این گروه از تایوان تا مجارستان، نفوذ کرده است.

در حالی که ابزارهای انفجاری سال‌ها در صنایع جاسوسی مورد استفاده قرار گرفته اند، ابعاد و خشونت حملات در لبنان که منجر به کشته شدن حداقل ۳۷ نفر از جمله دو کودک و مجروح شدن حدود ۲۳۰۰ نفر دیگر شد، حتی برخی از مقامات باتجربه را نگران کرده است. آنها از این بیم دارند که زنجیره‌های عرضه جهانی که به تولید کالاهای ارزان قیمت کمک می‌کند و رشد جهانی را تقویت می‌کند، به سلاحی در دست دشمنان خارجی تبدیل شود.

ملانی هارت که تا همین اواخر، یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه آمریکا در این مسائل بود و اکنون در شورای آتلانتیک است، به بلومبرگ گفت: وقتی برای قطعات یا فناوری کلیدی، به کشورهای دیگر وابسته هستید، به آنها درب پشتی برای هر کاری که انجام می‌دهید، فراهم می‌کنید. این اتفاق، استفاده از این وابستگی به شکل سلاح را به نمایش گذاشت.

مقامات آمریکایی مدت‌هاست که اذعان کرده‌اند آمریکا برای انواع کالاها و خدمات بیش از حد به چین وابسته است و در سال‌های اخیر دولت آمریکا تلاش کرده است بخشی از زنجیره‌های تامین حیاتی، به‌ خصوص آنهایی که بر امنیت ملی تاثیر می‌گذارند را به خاک آمریکا منتقل کند.

سِت مولتون، نماینده آمریکا گفت: اگر اسرائیل بتواند این کار را انجام دهد، چین هم می‌تواند این کار را انجام دهد. زنجیره‌های تامین طولانی و غیرشفاف، شکاف‌هایی ایجاد می‌کنند که می‌توان به راحتی از آنها بهره‌برداری کرد و ما به یک استراتژی برای بستن آنها با همکاری نزدیک با متحدانمان نیاز داریم.

یکی از مقامات ارشد سابق اطلاعاتی آمریکا، انفجارهای لبنان را جدیدترین و دراماتیک ترین حملات زنجیره تامین حال حاضر در سراسر جهان توصیف کرد و به بلومبرگ گفت: آماده شدن این حملات اغلب سال‌ها طول می‌کشد. عملیاتهای ممنوعه که در آن کالاها قبل از تحویل به گیرنده نهایی، رهگیری و دستکاری می‌شوند، بیداد می‌کنند.

هولدن تریپلت، یکی از مقامات سابق اداره تحقیقات فدرال، گفت: نفوذ در یک زنجیره تامین یک ابزار کاملا استاندارد سرویس های اطلاعاتی است. در چند سال گذشته، شاهد بودیم که از آن بیشتر برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده می‌شود، اما همانطور که اخیرا مشاهده کردیم، می‌توان از آن برای قتل‌های هدفمند نیز استفاده کرد.

کریستوفر رای، مدیر اداره تحقیقات فدرال آمریکا (اف بی آی)، در آوریل هشدار داده بود چین مهاجمان سایبری را برای ویران کردن زیرساخت های حیاتی آمریکا در زمان مورد نظر، آماده کرده است. برنامه اش این است که ضربات ضعیفی به زیرساخت‌های غیرنظامی وارد کند تا تلاش کند وحشت ایجاد کند و اراده آمریکا را برای مقاومت بشکند.

جاسوسان آمریکا، سابقه استفاده از نفوذ آمریکا در بسیاری از زنجیره‌های تامین را برای وارد کردن فناوری‌ها برای هدف قرار دادن رقبا دارند؛ از عملیات استاکس نت که به برنامه هسته ای ایران ضربه زد تا افشاگریهای بیش از یک دهه پیش مبنی بر دستکاری تجهیزات شرکت‌های فناوری آمریکایی که به خارج از کشور صادر می‌شوند.

دشواری محافظت در برابر نفوذ در دنیای مجازی

تام کاتسیولاس از جمله کسانی است که توجه را به این خطر جلب می‌کند. او نزدیک به یک دهه، ابتدا در شرکت «منتور گرافیک» و سپس در «انجمن جهانی نیمه رسانا»، روی امنیت نیمه رساناها کار کرده است. او می‌گوید: فناوری ردیابی تراشه ها وجود دارد، اما ساخت یک پلتفرم چند شرکتی و چند ملیتی، کاری دشوار است.

کاتسیولاس که اکنون عضو هیئت مشاوره اینترنت اشیاء وزارت بازرگانی آمریکا است، گفت: همه امنیت می خواهند. هیچ کس قرار نیست هزینه آن را بپردازد. و وقتی همه چیز خراب می‌شود، همه شخص دیگری را مقصر می‌دانند. او استدلال کرد که دولت باید بخشی از بودجه قانون تراشه خود را به کارخانه های نیمه رسانا اختصاص دهد تا برنامه ای را برای شروع ردیابی قطعات آغاز کند.

طبق تخمین کاتسیولاس، ایجاد یک سیستم امنیتی دقیق، فقط به پنج تا ۱۰ میلیون دلار برای هر کارخانه نیاز دارد. اما منتقدان به او می‌گویند که وقتی صدها یا حتی هزاران طرف درگیر در هر زنجیره تامین تراشه معمولی را اضافه کنید، هزینه به طور چشمگیری افزایش می یابد.

واشنگتن نسبت به این تهدید کور نیست و به دنبال کاهش یا حتی حذف وابستگی به شرکت‌های چینی برای زیرساخت‌ها و امنیت ملی، از جمله حذف سخت‌افزار است. اما فرار از وابستگی متقابل دشوار است.

طبق گزارش شرکت تجزیه و تحلیل داده های دولتی «گووینی»، نیروی دریایی آمریکا در سال گذشته، تعداد تدارکات چینی را در زنجیره تامین فناوری‌های حیاتی خود تا حدود ۴۰ درصد کاهش داد، اما نیروی هوایی و سایر آژانسهای دفاعی، وابستگی خود را به چین افزایش دادند.

چین، به نوبه خود، مدتهاست که درگیر فشار برای «نوآوری بومی» برای کاهش اتکای این کشور به فناوری های خارجی از موتورهای جت گرفته تا سیستم عاملهای رایانه ای است. سال گذشته، چندین آژانس چینی و شرکت‌های تحت حمایت دولت، به کارکنان خود دستور دادند از آوردن آیفون و سایر دستگاه‌هایی خارجی به محل کار خودداری کنند.

جایگزینها به سختی یافت می‌شوند

هارت، مقام سابق آمریکایی، گفت: آمریکا می تواند در همه جا به شرکای با فناوری پیشرفته تکیه کند؛ متحدان سرسخت، دوستانی که عمیقترین اسرار اطلاعاتی خود را با آنها در میان می‌گذاریم. بهترین گزینه‌های چین برای حمایت دوستانه، روسیه، کره شمالی و سوریه هستند. پکن در حال جذب دوستان جدید در جنوب جهانی است، اما تکرار مزیت فناوری غربی دشوار است.

همانطور که حوادث اخیر در لبنان نشان داد، حتی استفاده از فناوری قدیمی نیز نمی تواند امنیت را تضمین کند. حزب الله از پیجرها که فناوری دهه ۱۹۹۰ بود، استفاده کرده بود تا از شنود آمریکا و اسرائیل جلوگیری کند.

راد گلوسرمن، مشاور ارشد در اندیشکده «پسیفیک فوروم»، می‌گوید: حزب‌الله تصمیم گرفت برای کاهش خطر حمله، از فناوری قدیمی استفاده کند، اما واضح است که شما نمی‌توانید آنقدر با فناوری قدیمی پیش بروید که از آسیب‌پذیری‌ها فرار کنید.

بر اساس گزارش بلومبرگ، گلوسرمن می‌گوید: نکته اصلی این است که در دنیای زنجیره‌های تامین به‌شدت گسترده، آسیب‌پذیری‌ها بخشی از سیستم هستند. هر سازمانی باید چیزهایی بخرد. آسیب پذیری یک واقعیت زندگی است.