حاضران در رویداد نقش‌آفرینی صنعت ICT در توسعه اقتصاد دیجیتال عنوان کردند که گرچه سهم کمی برای اقتصاد دیجیتال در توسعه اقتصادی کشور در نظر گرفته شده است؛ اما همین سهم نیز فرصت‌های بسیاری برای این صنعت ایجاد می‌کند، به شرط آن که صنعت ICT به سمت حل مسائل عمومی حرکت کند.

علی اسدی، رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تهران در رویداد نقش‌آفرینی صنعت ICT در توسعه اقتصاد دیجیتال گفت: اقتصاد یکی از مهم‌ترین پیشران‌های رشد اقتصادی و فرصت طلایی توسعه و نوآوری در قرن حاضر است. با سرعت رشد تکنولوژی و ورود فناوری‌های نوین، اقتصاد دیجیتال بستری برای نوآوری، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها شده است.
به باور او اقتصاد دیجیتال در ایران از پتانسیل بالایی برای توسعه برخوردار است و با حمایت از استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های فناوری، توسعه زیرساخت‌های اینترنت و فناوری و آموزش و ارتقای مهارت‌های دیجیتال سهم آن در تولید ناخالص داخلی افزایش پیدا می‌کند.

وحید شاه‌منصوری، رئیس مرکز تحقیق و توسعه همراه اول،‌ سرمایه‌گذاری، نوآوری، تربیت نیروی انسانی و تحقیق و توسعه را ۴ ابزار مهم برای فناوری دانست و از مسیر همراه اول برای گسترش اقتصاد دیجیتال به واسطه این ابزار گفت: ما از سال ۱۳۹۷ این مسیر را پیاده‌سازی کردیم. سال ۱۳۹۷ هاب‌ها شکل گرفتند، سال ۱۳۹۸ مرکز تحقیق و توسعه همراه اول مجوز گرفت، سال ۱۴۰۰ آکادمی همراه اول شکل گرفت و سال ۱۴۰۱ صندوق CVC ما فعالیت خودش را آغاز کرد.

شهاب جوانمردی،‌ مدیرعامل هلدینگ فناپ یکی از اصلی‌ترین مسئولیت‌های بنگاه‌های اقتصادی بزرگ در کشورهای در حال توسعه را توسعه زیرساخت‌ها و امکانات دانست و گفت: این موضوع باعث می‌شود صنعت بتواند بازیگران دیگر را بازی دهد و اقتصاد بزرگ‌تری را رقم بزنند.
جوانمردی افزود: همراه اول نه تنها برای کسب‌وکار خودش فعالیت می‌کند بلکه زیرساخت‌هایی را توسعه می‌دهد که در بستر آنها اکوسیستم رشد می‌کند و در نهایت در زندگی و معیشت مردم اثرگذار است. ما هم در این چند سال در فناپ سعی کردیم نگرش همکارانمان را تغییر دهیم و نقش فناپ را بازتعریف کنیم.

به گفته او در ۱۵ سال اول فعالیت، فناپ سعی می‌کرد محصول محور حرکت کند اما در سال‌های اخیر تلاش کرده است از مسئله شروع کند تا بتواند حل کننده مشکلات کشور باشد. او افزود: ما با بهره‌گیری از تجارب جهانی دیدیم که پلتفرم‌ها سطح دیجیتالی شدن را بالا بردند. مسئله‌ای که در سطح حاکمیت و بنگاه‌ها به آن کم توجه کردیم این بود که با همه امکانات و فناوری‌ها، پلتفرم‌ها را به سمتی ببریم که مسائل جامعه را حل کند.

جوانمردی درباره چالش‌های اقتصاد دیجیتال گفت: اگر قرار است اقتصاد دیجیتال ما موثرتر و بزرگ‌تر شود باید ببینیم ابعاد اقتصادی این بخش به ترتیبی است و چقدر در GDP تاثیر می‌گذارد.

او اضافه کرد: متاسفانه در کشور ما در سطح سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های کلان بخش خصوصی هنوز به اقتصاد دیجیتال به عنوان یک ابزار فناورانه نگاه می‌شود و فکر می‌کنیم هر چقدر در دانشگاه‌ها علم بیشتری تدریس شود، در صنعت هم عمل بیشتر می‌شود و بنگاه‌ها محصولا اثرگذاری تولید می‌کند. اما این بخش به میزان سرمایه در گردشی که در آن قرار می‌دهیم و تسهیلاتی که برای صادرات خدمات و توسعه بازار می‌دهیم بستگی دارد.

جوانمردی نرخ ورود پول و سرمایه در اقتصاد ایران را کم دانست و اضافه کرد: همانطور که در اقتصاد کشور نرخ تشکیل سرمایه منفی است، در اقتصاد دیجیتال هم با این چالش مواجه هستیم. اگر سهم اقتصاد دیجیتال ما از تولید داخلی تک‌رقمی است، برای رسیدن به سهم میانگین ۱۵ درصدی فرصت‌های زیادی پیش روی کسب‌وکارهای نوپا قرار دارد. اگر فعالان این بخش به همگرایی و وفق برسند که مدار حرکتی خود را به سمت ارائه راهکار برای حل مشکلات کشور ببرند، من آینده را برای این بخش از اقتصاد دیجیتال روشن می‌بینم.

رضا سمیع‌زاده، مدیرعامل گروه فاخر در ادامه این نشست گفت: ما می‌خواهیم یک نئوبانک لجستیکی ایجاد کنیم. معمولاً در دنیا نئوبانک خارج از بانک‌ها به وجود می‌آید اما در ایران تا جایی که من دیدم همه نئوبانک‌ها از بانک‌ها به وجود می‌آیند.
به باور او یکی از مفاهیمی که لجستیک ایران در آن عقب است مفهوم fulfill (تکمیل کردن) است. خیلی از کسب‌وکارهای کوچک ما باید فروش، ارسال کالا، گرفتن پول و لجستیک معکوس را خودشان انجام دهند. وقتی لجستیک انقدر گسسته و تکه تکه است، روی تمیل کردن کاری نشده است و ما در فاخر در زمینه سورتینگ و فولفیل کردن تمرکز می‌کنیم.

مهرداد شاملو، مدیرعامل گروه فراکاو اصلی‌ترین مشکل اقتصاد دیجیتال ایران را سرمایه ثابت در آن دانست و گفت: کل مشکلی که من در اقتصاد دیجیتال ایران می‌بینم این است که کیک اقتصاد دیجیتال ما ثابت مانده است و پیشرفت با شیب خیلی کمی اتفاق می‌افتد. یعنی سرمایه خارجی وارد نمی‌شود و با همین سرمایه که در بازار وجود دارد باید پیش‌روی کنیم.

او ادامه داد: ما در حوزه اقتصاد دیجیتال ناچار به امیدواری هستیم چون با توجه به ذات تکنولوژی که پیشرفت می‌کند، ناچاریم به جلو حرکت کنیم. قطعا این بازار گسترده‌تر می‌شود اما چالش‌ها باید برطرف شوند تا شیب پیشرفت بیشتر شود.

فرزانه ابوالفضل، عضو هیات مدیره شرکت ققنوس درباره سهم اقتصاد دیجیتال ایران از تولید ناخالص داخلی گفت: اقتصاد دیجیتال در دنیای امروز به طور میانگین سهم ۱۵ درصدی دارد اما سهم اقتصاد دیجیتال ما ۷ درصد است. البته در چند سال اخیر سهم اقتصاد دیجیتال افزایش پیدا کرده است که دلیل اصلی آن کوچک شدن کل اقتصاد ایران بوده، نه بزرگ‌تر شدن اقتصاد دیجیتال.

او درباره اینکه با توجه به برنامه هفتم توسعه، سهم اقتصاد دیجیتال ایران از تولید ناخالص داخلی باید به ۱۵ درصد برسد گفت: ما برنامه‌ریزی کرده‌ایم که در ۴ سال به ۱۵ درصد برسیم و خود این هدف نشان‌دهنده باور نداشتن دولت به آن است. این برنامه آنقدر حداقلی است که در آن به پتانسیل‌های موجود هم نگاهی نشده است و ایجاد پتانسیل‌های جدید اصلا مسئله آن نیست.
به باور او ۲۰-۳۰ درصد نیروهای هر صنعت باید از صنعت ICT باشند. ابوالفضل راه موفقیت اقتصاد دیجیتال را نگاه دقیق‌تر به چند حوزه دانست و افزود: ما اسناد زیادی داریم اما هیچ‌کدام از آنها برنامه اقدام ندارند. سندی ایجاد شده است اما کسی سهم تعهدی به آن ندارد. تحقیق و توسعه نوآوری هزینه دارد و برنامه می‌خواهد. علاوه بر این سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و تجاری‌سازی مهم است اما ما برای آن رگولاتوری نداریم و نگاه مجوزی و سلبی است.

مصطفی حیدرزاده، مدیرکل راهبردهای دیجیتال همراه اول، اپراتورها را پایه اصلی اقتصاد دیجیتال دانست و گفت: «ما در همراه اول در حوزه‌هایی مثل توسعه 5G و اوپن گیت‌وی سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و در حوزه هوش مصنوعی و امنیت و رقابت هم فعالیت می‌کنیم. همراه اول در هسته اقتصاد دیجیتال نق دارد اما صرفا به عنوان یک اپراتور نقش‌آفرینی نکرده و به حوزه‌های دیگر هم وارد شده است.»

او چالش اصلی اپراتورها را تعرفه دیتا دانست و گفت: پایین نگه داشتن تعرفه یعنی شرکت‌هایی که هزینه‌های توسعه شبکه‌شان دلاری است، با درآمد ریالی‌شان کار کنند و این بالانس را به هم می‌زند.

داود ادیب، رئیس هیات مدیره انجمن شرکت‌های فناور هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران درباره پیشرفت اقتصاد دیجیتال در ایران گفت: اقتصاد دیجیتال مفهوم عجیبی نیست. ما باید شاخص‌هایمان را در قسمت‌های مختلف در سطح جهانی بهتر کنیم و اگر بتوانیم این کار را بکنیم، اقتصاد دیجیتال بهتری خواهیم داشت.

محمدجعفر صدیق،‌ رئیس اسبق پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات گفت: ما از زمانی که اقتصاد دیجیتال ایران آغاز شد حلقه‌ای زیادی را تکمیل کردیم و در این راه اپلکیشن‌ها و بانک‌ها نقش مهمی ایفا کردند. من دو اقدام را برای برطرف کردن ضروری می‌دانم. اول اینکه در ایران بازارگاه نداریم و اگر مکانیزم‌های فروش ما متکی به نسل‌های قدیم بازار و الگوهای سنتی باشد، هیچ‌وقت حرفی برای گفتن در اقتصاد دیجیتال نخواهیم داشت.

او ادامه داد: اگر بازارگاه ایرانی نباشد، سرعت رشد اقتصاد دیجیتال بیش از این نمی‌شود. نکته دوم این است که مادامی که اصل اقتصاد ضعیف باشد، نه دیجیتال آن شکل می‌گیرد نه غیردیجیتال آن.

محمدصادق کریمی، عضو هیات مدیره رایتل درباره چشم‌انداز این اپراتور گفت: ما در رایتل به عنوان یک اپراتور امسال خیلی از سایت‌های پر ترافیک لایه دوم و سوم اقتصاد دیجیتال را ایجاد کرده‌ایم. امسال برنامه داریم هزار سایت جدید بزنیم که ۷۰۰ سایت آن 5G است. از این تعداد ۱۰۰ سایت برای عموم و ۶۰۰ سایت برای صنایع است.