دو هفته قبل، ایلان ماسک اعلام کرد یمن اولین کشوری در خاورمیانه است که از سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک برخوردار می‌شود.

پایگاه اینترنتی «کرادل» در تحلیلی نوشت: نگرانی زیادی وجود دارد که استارلینک قصد دارد پوشش اینترنتی ماهواره‌ای را برای آمریکا پس از شکست ائتلاف «عملیات نگهبان شکوفایی» در دریای سرخ برای مهار جبهه حامی فلسطین در یمن، فراهم کند.

از زمان اعلام تصمیم استارلینک در ۱۸ سپتامبر برای راه اندازی خدمات اینترنت ماهواره‌ای در یمن پس از ماه‌ها قراردادهای غیررسمی که با دولت تحت حمایت عربستان در عدن داشت، این نظر مورد پذیرش بیشتری قرار گرفت. زمان اعلام این خبر که با حملات تروریستی رژیم صهیونیستی در لبنان شامل جنایت انفجار همزمان پیجرها و واکی تاکی‌ها، مصادف بود، شک برانگیز شد.

ابتکار مورد حمایت آمریکا

استارلینک، یک زیرساخت مبتنی بر ماهواره است که توسط شرکت اسپیس ایکس ایلان ماسک ساخته شده است. این سرویس با استقرار شبکه‌ای از هزاران ماهواره در مدار پایین زمین، دسترسی به اینترنت پرسرعت را به خصوص در مناطق دور افتاده و مناطق درگیری نظامی، فراهم می‌کند.

این خبر که یمن، اولین کشور در غرب آسیا خواهد بود که به خدمات استارلینک دسترسی کامل خواهد داشت، بسیاری را شگفت زده کرد؛ به خصوص که سفارت آمریکا در یمن، به سرعت از این اقدام به عنوان «دستاوردی» تمجید کرد که می‌تواند فرصت‌های جدیدی را فراهم کند.

وزارت ارتباطات دولت عدن اعلام کرد راه اندازی سرویس استارلینک در چارچوب تلاش‌ها برای رویارویی با مشکلات ناشی از مناقشه انجام شد. عبدالرحمن المحرمی، معاون رئیس جمهور حامی امارات عربی متحده در شورای رهبری ریاست جمهوری تاکید کرد استارلینک، ارتباطات ایمن را در مواجهه با درگیری‌های مداوم، فراهم می‌کند.

گفتنی است با وجود اینکه ایلان ماسک از ارائه استارلینک به منطقه تحت محاصره‌ غزه که در یک سال گذشته توسط رژیم صهیونیستی بمباران شده بود خودداری کرده بود، امارات قبلا خدمات استارلینک را در بیمارستان‌های صحرایی خود در غزه فراهم کرده بود.

بدبینی صنعا

دولت صنعا که اکثر مردم یمن تحت آن زندگی می‌کنند، ‌ به سرعت هشدار داد پروژه استارلینک ممکن است تهدیدی برای یمن و امنیت ملی این کشور باشد. محمد البخیتی، عضو دفتر سیاسی جنبش انصارالله از موضع سفارت آمریکا انتقاد کرد و گفت: این موضع، ارتباط میان راه اندازی استارلینک و جنگ آمریکا علیه یمن را تائید می‌کند.

یک مقام در وزارت ارتباطات صنعا تاکید کرد: این رفتار، به وضوح نشان دهنده تحقیر مزدوران نسبت به حاکمیت و استقلال یمن و تمایل آنها برای آسیب رساندن به امنیت و ثبات این کشور به نفع قدرت‌های خارجی است، بنابراین جای تعجب نداشت که این تصمیم مورد استقبال آمریکایی‌ها قرار گرفت.

روزنامه فایننشیال تایمز در مارس، گزارش کرد آمریکا و انگلیس در عملیات خود در دریای سرخ، با کمبودهای اطلاعاتی به خصوص درباره توانایی‌های زرادخانه نیروهای همسو با انصارالله مواجه بودند. این شکاف اطلاعاتی، نیاز غرب به یک شبکه جاسوسی قابل اعتماد را بارز کرد و نقش استارلینک در این زمینه، سؤالات جدی ایجاد کرد.

رویترز در گزارشی فاش کرد شرکت اسپیس ایکس، قراردادهای محرمانه‌ای با وزارت دفاع آمریکا برای توسعه یک سیستم ماهواره‌ای جاسوسی با قابلیت شناسایی تهدیدات جهانی به صورت لحظه‌ای، امضا کرده است.

سرلشکر خالد غوراب، کارشناس یمنی در امور نظامی، به «کرادل» گفت: زمان این اقدام با خسارات آمریکا در نتیجه عملیات دریایی یمن در دریای سرخ مرتبط است. این مقام نظامی بر این باور است که استقرار ارتباطات ماهواره‌ای، بخشی از یک استراتژی گسترده تر برای نوع جدیدی از جنگ است که اقدامات روی زمین را با اطلاعات مبتنی بر ماهواره تکمیل می‌کند.

با اشاره به واقعه اخیر انفجار پیجرها در لبنان، غوراب بر خطرات امنیتی ذاتی این پروژه از جمله نقض حاکمیت یمن و پتانسیل استفاده از استارلینک در حمایت از عملیات نظامی آمریکا و ائتلاف تاکید کرد.

دخالت رژیم صهیونیستی

یکی دیگر از جنبه‌های نگران کننده، دخالت رژیم صهیونیستی است.طبق گزارش‌ها، ماهواره‌های جاسوسی OFEK-۱۳ و OFEK-۱۴ رژیم صهیونیستی، به شبکه ماهواره‌ای استارلینک مرتبط هستند. اسپیس ایکس، به عنوان یک شخص ثالث، ممکن است راهنمایی و اطلاعات حیاتی را برای این ماهواره‌ها فراهم کند و قابلیت‌های اطلاعاتی تل آویو را در منطقه افزایش دهد. این ارتباط بین استارلینک و تلاش‌های اطلاعاتی اسرائیل، نگرانی‌ها را در یمن از استفاده از این شبکه ماهواره‌ای برای تضعیف امنیت و حاکمیت این کشور افزایش داده است.

در حال حاضر، خدمات استارلینک عمدتا در مناطق تحت کنترل ائتلاف عربستان و امارات در یمن دسترس ‌پذیر است، اگرچه بسته‌های رومینگ امکان دسترسی موقت در مناطق دیگر را فراهم می‌کند. این موضوع نگرانی‌هایی را در مورد امنیت داده‌ها، حریم خصوصی و انتشار اطلاعات نادرست ایجاد کرده است، زیرا اینترنت ماهواره‌ای نامحدود، کنترل دولت محلی را دور می‌زند.

یکی از مبرم‌ترین مسائل، احتمال نشت اطلاعات امنیتی حساس به آژانس‌های اطلاعاتی خارجی است که می‌تواند تلاش‌های دفاعی و امنیتی ملی یمن را به خطر بیندازد. بعلاوه، حریم خصوصی افراد در معرض تهدید قرار دارد، زیرا ممکن است از این شبکه برای شنود ارتباطات شخصی بدون هیچ گونه نظارت محلی استفاده شود. این امر ممکن است منجر به نقض داده‌های خصوصی در مقیاس بزرگ شود.

بعلاوه، خطرات امنیت سایبری به ویژه نگران‌کننده هستند، زیرا ممکن است از این شبکه برای اهداف خطرناک، از جمله تسهیل فعالیت‌های تروریستی مانند بمب‌گذاری، استفاده شود. وجود یک سرویس اینترنت ماهواره‌ای جهانی که مقررات محلی را دور می‌زند، نگرانی‌هایی را نسبت به پتانسیل آن در ایجاد اختلال در زیرساخت اینترنت محلی ایجاد می‌کند.

استارلینک: جهش تکنولوژیکی یا یک اسب تروا؟

استارلینک همچنین می‌تواند رقابت ناعادلانه‌ای را برای شرکت محلی «یمن نت» ایجاد کند و فراهم کننده ملی مخابرات را بیشتر به حاشیه برده و تلاش‌های توسعه محلی را با مشکل مواجه کند. در سطح اجتماعی هم، دسترسی نامحدود به اینترنت، خطر قرارگیری کاربران در معرض محتوای نامناسب و انتشار اطلاعات نادرست را به همراه دارد. این یک تهدید برای امنیت اجتماعی است، زیرا می‌تواند انتشار اطلاعات مضر یا بی‌ثبات کننده را تسهیل کند.

بنابراین، خطرات ورود استارلینک به یمن بسیار گسترده است و علاوه بر امنیت، بر پویایی‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی گسترده‌تر هم تاثیر می‌گذارد.

از خطر جاسوسی تا تضعیف شرکت‌های مخابراتی داخلی، پیامدهای فعالیت استارلینک، بسیار فراتر از دسترسی به اینترنت بوده و می‌تواند به وسیله‌ای برای نفوذ و کنترل خارجی تبدیل شود.