مدیریت ناترازی انرژی نیازمند رویکردی جامع و چندجانبه است که شامل استفاده از فناوری‌های نوین، ایجاد سیستم‌های یکپارچه و توجه به استانداردهای بین‌المللی می‌شود؛ تنها در این صورت است که می‌توانیم به بهره‌وری بالاتر و کاهش هزینه‌ها دست یابیم.

محمدمحسن صدر- معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- در نشست مشترک با سعید توکلی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران که در ساختمان مرکزی این شرکت برگزار شد، با بیان این مطلب، اظهار داشت: ما در حال حاضر در کشور با چالش‌های کلانی از جمله ناترازی انرژی مواجهیم که تنها راه برون رفت از آنها استفاده از فناوری اطلاعات و سیستم‌های هوشمند است؛ امیدوارم با همکاری و تعامل با یکدیگر، بتوانیم راه‌حل‌های موثری برای این چالش‌ها پیدا کنیم.

وی ادامه داد: دولت در این زمینه، تکالیف مفصلی را برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تعیین کرده که شامل محوریت وزارت ارتباطات در امور سامانه‌ها و جلوگیری از ایجاد سامانه‌های موازی است.

مدیریت مصرف در زمان‌های اوج

صدر با ورود به مساله ناترازی انرژی، اظهار کرد: یکی از موضوعات کلیدی در بحث ناترازی انرژی موضوع مدیریت پیک مصرف است. در هیچ جای دنیا به اندازه پیک مصرف، برای تولید سرمایه‌گذاری نمی‌شود. چراکه این منابع در زمان غیر پیک بلااستفاده باقیمانده و هدر می‌رود. لذا مدیریت هوشمند مصرف و کاهش فاصله پیک و میانگین مصرف راهکاری است که می‌توان با استفاده از ابزارهای هوشمند به آن دست یافت.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به این‌که معمولاً در پیک مصرف، عدم رعایت الگوی مصرف توسط مردم وجود دارد، گفت: ما باید مدیریت مصرف را در زمان‌های اوج و مکانیزم‌های مربوطه را به گونه‌ای طراحی کنیم که بتوانیم یارانه‌ها را بازتوزیع کنیم. هم‌چنین، پروفایل مصرف‌کنندگان در حوزه انرژی نیز، باید مورد توجه قرار گیرد.

وی با بیان این‌که طبق ابلاغیه تکلیفی دولت، پس از هماهنگی با معاونان وزیر نفت، آیین‌نامه اولیه را آماده و با شما به اشتراک می‌گذاریم تا هم مشوق‌های لازم و هم ابزارهای کنترلی را تدوین کنیم، گفت: در بسیاری موارد نیازی به قوانین جدید نداریم؛ چراکه ابزارهای تشویقی کافی در حوزه گاز و برق وجود دارد؛ در واقع، باید یک آیین‌نامه اجرایی مناسب تدوین شود تا این سکو، به یک سکوی دیجیتال جامع تبدیل شود.

ارتقاء حوزه فناوری اطلاعات در زیست‌بوم انرژی

به گفته صدر، بر اساس قواعد هوشمندسازی، موضوع اصلی، طراحی مجدد و ارتقاء حوزه فناوری اطلاعات در زیست‌بوم انرژی است، یعنی همان مدیریت ناترازی انرژی که کشور با آن دست به گریبان است؛ این مهم شامل مدیریت بهینه مصرف انرژی، مدیریت یارانه‌ها و یکپارچه‌سازی اطلاعات می‌شود.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: اگر بتوان داده‌ها را به صورت واحد جمع‌آوری کرد، وزارت ارتباطات می‌تواند در این زمینه، با فراهم کردن بستر این سامانه هوشمند، نقش مهمی را در رفع معضل ناترازی ایفا کند.

وی در ادامه، افزود: برای حل این مسائل نیاز به سرمایه‌گذاری داریم و اگر بتوانیم جلوی هدررفت را بگیریم، می‌توانیم بخش عمده‌ای از هزینه‌های سرمایه‌گذاری را کاهش دهیم.

کنترل هوشمند مصرف انرژی

صدر در بخش دیگری از سخنان خود، تصریح کرد: یکی از راهکارهایی که سال‌هاست در شرکت گاز مطرح شده، کنتور هوشمند است.

وی با بیان این‌که می‌دانم دغدغه شما، راهکارهای سخت‌افزاری و تولید و استفاده از کنتور هوشمند بوده، خاطرنشان کرد: مسئله اصلی این است که کنتور هوشمند باید تحت نظر یک راه‌حل نرم‌افزاری یکپارچه قرار گیرد تا بتوانیم بر اساس حکمرانی داده‌ها، عملیات مؤثری انجام دهیم و تنها به دستگاه‌های اندازه‌گیری اکتفا نکنیم.

به گفته صدر، رکن اصلی جمع‌آوری داده‌ها، همان دستگاه‌های اندازه‌گیری هستند و چنانچه وارد حوزه اینترنت اشیا (IOT) شویم، باید راهکارهای دیجیتالی و نرم‌افزاری را پیاده‌سازی کنیم، این سیستم باید کاملاً یکپارچه باشد و هر فرد با یک کد ملی، به اطلاعات مصرف خود در حوزه‌های مختلف انرژی از جمله برق، گاز و بنزین دسترسی داشته باشد.

مدیریت مصرف انرژی و پیاده‌سازی سیستم‌های هوشمند

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در بخش پایانی سخنان خود با بیان این‌که مدیریت مصرف انرژی و پیاده‌سازی سیستم‌های هوشمند نیازمند همکاری بین دولت، صنایع و نهادهای مختلف است، گفت: با ایجاد سکوی یکپارچه خدمات دیجیتال و جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها به صورت یکپارچه، می‌توانیم به تصمیم‌گیری‌های مؤثرتری دست یابیم.

به گفته صدر، با این اقدام، می‌توانیم از هدررفت منابع جلوگیری کنیم، این امر نه تنها به بهبود وضعیت اقتصادی کشور کمک خواهد کرد، بلکه می‌تواند سهم اقتصاد دیجیتال را نیز افزایش دهد.