دوره اول ریاست جمهوری ترامپ با افزایش شدید قیمت کالاهای الکترونیک از جمله قطعات کامپیوتر همراه بود و احتمالاً دوباره شدیدتر از قبل تکرار می‌شود.

تحلیل‌ها نشان‌می‌دهد که سیاست‌های اقتصادی احتمالی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکا، باعث می‌شود تا قیمت قطعات کامپیوتر وارداتی از چین در این کشور به‌شدت افزایش پیدا کند و این امر حتی می‌تواند روی قیمت‌های خرده‌فروشی‌های سراسر جهان هم تأثیر داشته باشد.

علت گران احتمالی قطعات کامپیوتر چیست؟
گمانه‌زنی‌های اخیر حاکی از آن است که ترامپ می‌خواهد تعرفه واردات کالا از کشور چین به آمریکا را تا سقف ۶۰ درصد افزایش دهد؛ درحالی‌که این مقدار در دوره قبلی ریاست جمهوری وی، بین ۷.۵ تا ۲۵ درصد اعلام شده بود. البته در آن زمان هم برخی از محصولات مثل قطعات کامپیوتر و کارت‌های گرافیک از تعرفه‌های بالا معاف شده‌بودند؛ اما پس از مدتی شاهد اعمال آنها روی تولیدات بزرگ‌ترین تراشه‌ساز چینی یعنی SMIC بودیم که در نهایت موجب افزایش عجیب قیمت‌ها با تشدید بحران کمبود کارت گرافیک و تراشه شد.

همه‌گیری کووید-۱۹ هم تأثیر زیادی در کاهش تولید و کمبود قطعات در زمان ریاست جمهوری قبلی ترامپ داشت؛ اما با بهبود شرایط، شاهد برگشتن تعرفه‌های وارداتی بالا روی قطعات با مبداء چین بودیم که با افزایش قیمت از سوی برخی برندها مثل ایسوس همراه شده بود. تمامی این موارد موجب شد تا قیمت یک کارت گرافیک در بازار ثانویه تا چندین برابر قیمت خرده‌فروشی اصلی، افزایش پیدا کند. در نهایت اما برخی از شرکت‌ها مثل انویدیا درخواست معافیت از تعرفه را ثبت کردند که از سوی دولت بعدی مورد پذیرش قرار گرفت. اگرچه این‌بار دیگر خبری از همه‌گیری یا افزایش ناگهانی قیمت رمز ارزها نیست؛ اما تعرفه‌های ابلاغی از سوی تیم ترامپ، بسیار بالاتر از قبل است و نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است.

طبق اعلام مؤسسه CTA، افزایش تعرفه‌ها تا ۶۰ درصد برای کالاهای چینی و ۱۰ الی ۲۰ درصد برای سایر کشورها باعث می‌شود تا قیمت گوشی‌های هوشمند و کنسول‌های بازی به‌ترتیب ۲۶ و ۴۰ درصد افزایش را تجربه کند البته وضعیت برای بازار کامپیوتر و لپ‌تاپ بدتر است و احتمالاً افزایش قیمت‌ها به رقم ۴۶ درصد هم خواهد رسید. این اختلاف، به‌دلیل نقش پررنگ چین در تأمین قطعات مرتبط با کامپیوترها است که از ساده‌ترین چیزها مثل بردهای سیلیکونی و فن‌های خنک‌کننده تا قطعات پیچیده‌تر حاوی ترانزیستور را شامل می‌شود. همچنین احتمال دارد که قیمت کنسول‌های بازی به‌شدت افزایش پیدا کند و قیمت خرده‌فروشی PS5 از ۵۰۰ دلار به ۸۰۰ دلار برسد.

راهکار تولیدکنندگان برای فرار از تعرفه‌ها چیست؟
طبق آمار درحال‌حاضر ۷۹ درصد از واردات مرتبط با لپ‌تاپ و تبلت به ایالات متحده از مبداء چین صورت‌می‌گیرد که این رقم برای کنسول‌های بازی به ۸۷ درصد می‌رسد. سهم چین از واردات کامپیوترهای پیش‌ساخته هم ۲ درصد است؛ اما این رقم برای قطعات کامپیوترها بسیار بیشتر است. فرایند بسته‌بندی و مونتاژ نهایی قطعات زیادی مثل کارت‌های گرافیک در چین انجام‌می‌شود؛ درحالی‌که شاید مبداء اصلی آنها از کشور دیگری باشد. همین موضوع باعث شده تا شرکت‌هایی مثل TSMC و AMD اقدام به توسعه کارخانه‌هایی خارج از چین در کشورهایی مثل مالزی، تایوان و مکزیک کنند تا با تعرفه‌های کمتری روبه‌رو شوند.

اگرچه هدف از اعمال تعرفه‌های بالا، کمک به رشد ظرفیت تولید بومی قطعات در آمریکا است؛ اما این کشور اکنون ظرفیت آماده چندانی برای تولید قطعه ندارد و قادر نیست حجم بالای نیاز داخلی خود را تأمین کند. در سال ۲۰۲۱ حتی شرکت‌های آمریکایی مثل EVGA هم قادر به ثابت نگه‌داشتن قیمت‌ها نبودند و مجبور شدند کارت‌های گرافیک خود را با قیمت بالاتر به‌دست مصرف‌کننده برسانند. اکنون باید دید که آیا ترامپ واقعاً تعرفه‌های وعده‌داده شده را اعمال می‌کند یا خیر و چه معافیت‌هایی برای غول‌های بزرگ فناوری در این زمینه لحاظ خواهد شد.