ترمز هوش مصنوعی ایران؛ زیرساخت‌های فنی یا داده‌های جامع
علی‌رغم رتبه مناسب ایران در بحث علمی هوش مصنوعی، ایران در زمینه کاربردی‌سازی هوش مصنوعی از بسیاری از کشورها عقب‌تر است. آماده نبودن زیرساخت‌های فنی، دسترسی نداشتن متخصصان حوزه هوش مصنوعی به داده‌های جامع و قابل‌اتکا و همچنین مشکلات واردات تجهیزات های‌تک، بخشی از دلایل این عقب‌ماندگی است.
بر اساس آمار‌های بین‌المللی، ایران در بحث علمی هوش مصنوعی (مقاله‌ها و پایان‌نامه‌ها) رتبه ۱۸ جهانی را به خود اختصاص داده است. اما از لحاظ کاربردی سازی هوش مصنوعی در میان ۱۹۳ کشور، ایران رتبه ۹۴ را دارد. فعالان این حوزه می‌گویند برای کاربردی‌سازی هوش‌مصنوعی باید زیرساخت‌ها و لایه‌های فنی هوش مصنوعی توسعه پیدا کند تا ایران جایگاه بهتری را در زمینه کاربردی‌سازی هوش مصنوعی پیدا کند.
سهیل تهرانی‌پور مدیرعامل شرکت ساعیان ارتباط شرکت دانش‌بنیان فعال در زمینه مرکز تماس بر پایه هوش‌مصنوعی درباره چالش‌های کاربردی‌سازی هوش‌مصنوعی در ایران به پیوست می‌گوید: مهم‌ترین چالش ایران در زمینه کاربردی‌سازی هوش مصنوعی بحث دیتای تمیز و قابل اتکاست.
او ادامه می‌دهد: دیتایی که بتوانیم روی آن حساب کنیم. چون در واقع دیتای درست است که ما از طریق آن می‌توانیم مدل‌ها را بسازیم. راهکار این مشکل هم این است که شرکت‌ها سرمایه‌گذاری‌های خود را به این سمت ببرند،حکمرانی داده به سمت درست و قانونمندانه‌ای پیش برود. طوری که بتوانیم به درستی، داده‌ها را لیبل گذاری کنیم تا در هوش مصنوعی از آن استفاده کنیم.
متین هاشمی مدیرعامل هما کلاد شرکت فعال در زمینه زیرساخت‌های ابری مبتنی بر جی پی یو هم موانع ایران در بحث عقب ماندن ایران در زمینه کاربردی‌سازی هوش مصنوعی را به سه سرفصل تقسیم می‌کند و می‌گوید: در زمینه شرکت‌های هوش مصنوعی حاکمیت و دولت خود بلاتکلیف به نظر می‌رسند و تغییر مسئولان این حوزه و نداشتن ثبات در این زمینه باعث تسری بی‌ثباتی در تصمیمات این حوزه شده است.
او در خصوص دومین مورد می‌گوید: دومین موضوع نبود دیتا و در دسترس نبودن دیتاست، دیتاهایی که باید در اختیارمتخصصان باشند و اما نیستند. نبود زیرساخت‌های پردازشی هم سومین چالش و مهم‌ترین چالش در شرایط فعلی است. من معتقدم راهکار در این است که دولت، مجلس و سیاست‌گذاران در تصمیمی درست و قاطعانه نهاد مشخصی را به این امر اختصاص دهند. در وهله دوم داده‌ها در اختیار متخصصان قرار بگیرد و در بخش زیرساخت هم که شرکت‌هایی مثل ما در آن فعال هستیم دولت حمایت کند و شرکت‌ها را به سمت فعالان بومی این حوزه سوق دهد.
حبیب‌الله یاجم مدیرگروه ژرفا‌تک فعال حوزه هوش مصنوعی مولد هم مشکل اصلی ایران در زمینه کاربردی را زیرساخت می‌داند و می‌گوید: ما حتی در زمینه تامین برق دستگاه‌های کمیاب و سنگین هوش مصنوعی هم با چالش مواجهیم. هزینه تامین این دستگاه‌ها به شدت سنگین است و برای کشوری مثل ایران که با تحریم هم مواجه است، این مشکل دوچندان میشود. با فرض تامین مالی آن مصرف برق این دستگاه‌ها نیز به شدت بالاست و هر دیتاسنتری نمی‌تواند خدمات کلوکیشن اینها را تامین کند.مسئولان باید راهکارهای واردات این دستگاه‌ها را به کشور فراهم کنند و در زمینه تامین انرژی‌های برقی نیز تمهیدات لازم را در نظر بگیرند.
محمدصادق علیزاده مدیرعامل شرکت Investech فعال در حوزه سرمایه‌گذاری‌های فناورانه هم مشکلات و کمبودهای زیرساختی و نبود هماهنگی بازار با تکنولوژی‌های روز را از مهم‌ترین موانع این مسیر می‌داند و توضیح می‌دهد: همراهی لازم با تکنولوژی‌ها در بازار سنتی وجود ندارد و برخی سازمان‌ها یارای پذیرش تغییرات در بدنه سازمان خود را ندارند و از همین رو این تغییر رویکرد نیاز به یک عزم ملی دارد.