بارها پیش آمده که از شماره‌ای ناشناس برای افراد مزاحمت ایجاد می‌شود؛ کنجکاوی برای شناسایی مالک آن شماره، باعث شده تا اپلیکیشن‌های متعددی با عنوان شماره‌یاب در شبکه‌های اجتماعی معرفی شوند اما استفاده از این برنامه‌ها چالش‌هایی مانند ارائه اطلاعات نادرست یا نقض حریم خصوصی را به همراه دارد.

اپلیکیشن‌های شماره‌یاب در کانال‌ها و گروه‌های تلگرامی و همچنین صفحات اینستاگرامی به‌ وفور تبلیغ می‌شوند؛ برخی کاربران با پرداخت هزینه‌ای گاهی ناچیز، این برنامه‌ها را خریداری کرده و بر روی گوشی‌های خود نصب می‌کنند تا از آن‌ها برای شناسایی تماس‌گیرندگان ناشناس استفاده کنند. اما سوال اصلی این است که آیا این برنامه‌ها واقعاً امن و کاربردی هستند؟

بسیاری از این اپلیکیشن‌ها ادعا می‌کنند که می‌توانند اطلاعات دقیقی درباره شماره‌های ناشناس ارائه دهند؛ اما در عمل ممکن است اطلاعات نادرست یا ناقصی ارائه دهند. همچنین، نگرانی‌هایی در مورد حریم خصوصی کاربران وجود دارد؛ زیرا برخی از این برنامه‌ها ممکن است به داده‌های شخصی یا خصوصی و مالی کاربران دسترسی پیدا کنند و آن‌ها را بدون اجازه به اشتراک بگذارند.

اغلب این برنامه‌ها از دستگاه شما دسترسی‌های غیرضروری درخواست می‌کنند و به اطلاعات حساس شما دسترسی پیدا می‌کنند، ازجمله لیست مخاطبین تلفن، تماس‌های تلفنی، پیامک‌ها و … اما نکته مهم این است که این برنامه‌ها بعد از نصب هیچ کار مفیدی برای شما انجام نمی‌دهند.

حتی برخی از آن‌ها با توجه به دسترسی که به لیست مخاطبین شما پیدا می‌کنند، تماس‌های دریافتی شما را به‌عنوان ناشناس رد می‌کنند، بدون اینکه شما، صاحب گوشی، از این موضوع مطلع باشید. این رفتار نه‌تنها می‌تواند به حریم خصوصی شما آسیب بزند، بلکه ممکن است باعث سردرگمی و نگرانی شما شود. به‌علاوه، اطلاعاتی که این برنامه‌ها جمع‌آوری می‌کنند، می‌تواند مورد سوءاستفاده قرار گیرد.

علی‌اصغر زارعی- مدرس دانشگاه و کارشناس ارشد مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی – مهندسی فناوری و اطلاعات در گفت‌وگو با ایسنا، درباره سود سازندگان این برنامه‌ها اظهار کرد: آن‌ها با فروش این برنامه‌های بی‌مصرف یا بهتر بگوییم بدافزارها، درآمد قابل‌توجهی کسب می‌کنند. ثانیاً، این برنامه‌ها به لیست مفصلی از کاربرانی که آن‌ها را خریداری و نصب‌کرده‌اند، دسترسی پیدا می‌کنند؛ این اطلاعات شامل نام و مشخصات ثبت‌نام‌شده کاربران است.

وی افزود: همچنین آن‌ها به لیست مخاطبین تلفن این افراد نیز دسترسی پیدا می‌کنند. این موضوع به سازندگان این برنامه‌ها این امکان را می‌دهد که اطلاعات شخصی کاربران را جمع‌آوری کرده و از آن‌ها برای مقاصد مختلف استفاده کنند، ازجمله فروش داده‌های شخصی به شرکت‌های تبلیغاتی یا حتی سوءاستفاده‌های دیگر. علاوه بر این، برخی از این برنامه‌ها می‌توانند به‌طور مخفیانه فعالیت کنند و اطلاعات حساسی مانند پیامک‌ها و تماس‌های تلفنی را نیز ضبط کنند.

عضو کمیسیون کسب و کارهای مجازی و اقتصاد دیجیتال نصر کشور با بیان اینکه در حقیقت، برخی از افراد ممکن است به بانک‌های اطلاعاتی با شماره‌های ذخیره‌شده از افراد مختلف دسترسی داشته باشند که می‌توانند در برنامه‌های آینده از آن‌ها سوءاستفاده کنند؛ تشریح کرد: توصیه بسیار مهم این است که هرگز فریب این برنامه‌ها را نخورید که ادعا می‌کنند می‌توانند مشخصات افراد ناشناس، ازجمله محل زندگی و اطلاعات شخصی آن‌ها را پیدا کنند. مهم‌تر از همه این‌که این برنامه‌ها که به‌ظاهر قادر به یافتن مشخصات هستند، در حال حاضر وجود ندارند. درواقع، با استفاده از این برنامه‌های دروغین، ممکن است تبدیل به یکی از قربانیان بدافزارها شوید.

کارشناسان توصیه می‌کنند برای حفظ امنیت اطلاعات شخصی خود، بهتر است از نصب برنامه‌های ناشناخته و مشکوک خودداری کنید و به منابع معتبر و شناخته‌شده مراجعه کنید. همچنین، همیشه از روش‌های احراز هویت دومرحله‌ای استفاده کنید و اطلاعات حساس خود را تنها با افراد و سازمان‌های معتبر به اشتراک بگذارید. به یاد داشته باشید هیچ راه جادویی برای نقض حریم خصوصی افراد وجود ندارد. اعتماد به برنامه‌ها یا افراد ناشناس شما را در معرض خطر جدی از دست دادن اطلاعات خصوصی و شخصی قرار می‌دهد.