صنعت پست کشور طی سال‌های گذشته به واسطه تأکید بر بحث هوشمندسازی با تحولات گوناگونی از جمله ربات‌ها و صندوق‌های پستی هوشمند و باجه‌های سیار رو به رو بوده است و این روند منجر به ارتقای کیفیت و توسعه خدمات این شرکت شده است.

هوشمندسازی دولت و خدماتش از مهم‌ترین شعارها و اقداماتی است که طی سالهای گذشته مورد توجه مسئولان قرار گرفته است، به گونه‌ای که با تلاش‌های انجام شده در این زمینه پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای انجام شده است.

عدم وابستگی به نیروی انسانی برای اجرای فعالیت‌های مختلف را می‌توان از مهم‌ترین مزیت‌های هوشمندسازی دانست که در نهایت سبب ایجاد تحول دیجیتال یا دیجیتالی شدن می‌شود. به طور مثال با هدف هوشمندسازی پست، چندین خط تجزیه هوشمند مرسولات پستی با کمک شرکت های دانش بنیان راه‌اندازی شد تا سرعت و دقت ارسال مرسولات افزایش یابد.

در راستای هوشمندسازی صنعت پست، چندین خط جدید تجزیه هوشمند مرسولات پستی با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان راه‌اندازی شد تا سرعت و دقت ارسال مرسولات افزایش یابد؛ همچنین برای اولین بار به جمع معدود کشورهای سازنده ربات‌های هوشمند تجزیه‌گر پستی پیوستیم.

محمد احمدی- مدیرعامل شرکت ملی پست- درباره ربات‌های هوشمند توضیح داده است که در لایه فرایندهای اجرایی نیز یکی از پروژه‌هایی که در دست دارند ربات‌های هوشمند است که کار تفکیک و تجزیه محصولات را انجام دهند و به دنبال آن سیستم مکانیزه تجزیه یا سیستم‌های سورتینگ هوشمند تجزیه توسعه می‌یابند، چراکه از تلفیق اطلاعات حاصل از رویدادهای مرسوله با استفاده از این مکانیزه تحلیل های هوشمندانه قابل پیاده سازی است.

این تحلیل‌های هوشمندانه به ارتقای کیفیت و توسعه بهره‌وری کمک می‌کند، ولی روی لبه هوش‌مصنوعی استفاده از مکانیزم خوانش آدرس و تحلیل‌های نواحی و گشت‌های توزیع در ایام دهه فجر رونمایی می‌شود و از لایه تجزیه در شهرستان به لایه‌نشانی توسط ربات‌های هوشمند می‌رسیم؛ بدین صورت در حوزه فرایندهای داخلی، فرصت‌های استفاده از هوش مصنوعی زیاد می‌شود که تحول سازمانی محسوب می‌شود.

راه‌اندازی صندوق‌های پستی هوشمند را می توان یکی‌ دیگر از اقدامات شرکت ملی پست دانست. این صندوق‌ها، صندوق فلزی قفل‌دار و هوشمند هستند که براساس آخرین اطلاعات ارائه شده در ۱۴۰ نقطه کشور از جمله شهر تهران و برخی دیگر از شهرها مانند جزیره کیش و خوزستان نصب شده است.

باجه‌های سیار پستی را نیز از اقدامات انجام شده است چراکه در گذشته متاسفانه متناسب با توسعه شهرها و افزایش جمعیت دفاتر پستی جدیدی ایجاد نشده و کماکان با ساختمان‌ها و دفاتر پستی روبه‌رو هستیم که از ۵۰ سال گذشته تا به الان باقی مانده‌اند. در واقع باجه‌های سیار را به صورت هوشمند در سراسر شهر ایجاد می‌شوند تا شهروندان با اپلیکیشین‌های موجود در تلفن همراه خود بتوانند آن را پیدا کنند و درنهایت براساس زمان‌بندی خاصی که مشخص می‌شود به صورت ساعتی باجه سیار هوشمند در نقطه‌ای از شهر قرار می‌گیرد و شهروندان می‌توانند در آن ایام به آن مراجعه کنند.

البته پیشرفت‌های صنعت پست محدود به هوشمندسازی نمی‌شود و اخیرا اتحادیه پستی جهانی (UPU) گزارش توسعه پستی (۲IPD) سال ۲۰۲۴ را منتشر کرد که طبق آن ایران با ۱۴ پله صعود در جایگاه ۳۷ این اتحادیه قرار گرفته که این صعود حکایت از رشد ۲۸ درصدی دارد.

این پیشرفت قابل توجه، سبب شده پست ایران بالاتر از برخی از مجریان پستی منطقه از جمله هند، روسیه، قزاقستان، عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی، قطر، عمان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان قرار گیرد و این موضوع نشان دهنده تلاش‌های مستمر و برنامه‌ریزی‌های دقیق در راستای بهبود کیفیت خدمات، توسعه سطح دسترسی خدمات و افزایش رضایت‌مندی مشتریان است.