صادرات شرکتهای نوپا یک درصد است
۷۰ درصد شرکتهای دانشبنیان نوپا هستند و یک درصد از شرکتهای نوپا صادرات دارند و فروش این شرکتها زیر ۵ میلیارد است. این در شرایطی است که ۲۰ درصد شرکتها به دلیل زیان انباشته ورشکسته محسوب میشوند. به گفته مدیرکل دفتر شرکتهای نوآور و فناوری معاونت علمی، برخی از شرکتهای دانشبنیان به دلیل بهروز نبودن محصول از بازار حذف میشوند. از طرفی به دلیل تمرکز زیاد شرکتهای دانشبنیان روی مسائل فنی، موضوعات بازاریابی کمرنگ میشود درنتیجه شرکتها نمیتوانند محصول خود را بفروشند.
۶۷ درصد شرکتهای دانشبنیان نوپا هستند و صادرات این شرکتها یک درصد است. شرکتهای نوآور و فناور نیز به ترتیب ۲۴ درصد و ۹ درصد از شرکتهای دانشبنیان را تشکیل میدهند. درآمد سرانه شرکتهای دانشبنیان نشان میدهد که شرکتهای نوآور براساس نیروی انسانی و تسهیلات فعال، وضعیت درآمدی بالاتری از شرکتهای فناور دارند؛درواقع بهرهوردی شرکتهای فناور از نوآور بیشتر است.
۶ هزار و ۵۰۸ شرکت نوپا (۶۶ درصد)دارای وام فعال هستند. همچنین ۲ هزار ۳۱۰ شرکت فناور و ۹۱۵ شرکت نوآور وام فعال دارند. سال گذشته ۲ و نیم درصد وامها به شرکتهای نوپا اختصاص پیدا کرده است.
به صورت کلی شرکتهای نوپا توانستند از ۱۵ درصد خدمات صندوق نوآوری و شکوفایی استفاده کنند؛ بیشترین خدمات را شرکتهای نوآور با ۴۱ درصد دریافت کردند. هچنین سال گذشته ۳ هزار و ۳۱۱ شرکت دانشبنیان دارای ضمانتنامه فعال در سیستم بانکی بودند که هزار و ۳۰۳ شرکت را، شرکتهای نوپا تشکیل دادند.
تورج امرایی، معاون توسعه شرکتهای دانشبنیان درباره برنامههای معاونت برای شرکتهای نوپا در گفتوگو با پیوست گفت: ما یک برنامه توسعه سرمایهگذاری در شرکتهای نوپا داریم که با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی در حال نهایی کردن هستیم. در این برنامه شرکتهای مستعد ایفای نقش در بازار شناسایی میشوند و از منابع صندوق نوآوری و شرکتهای سرمایهگذاری تامین مالی میشوند.
او با تاکید بر اینکه زیان انباشته شرکتهای نوپا صرفا معنای منفی دارد توضیح داد: وقتی میگوییم زیان انباشته ۲ هزار شرکت دانشبنیان از نصف داراییشان بیشتر است، به معنای منفی نیست و نوعی هشدار به ما است که از شرکتهای مستعد حمایت کنیم. این شرکتها مدت زمان زیادی از تاسیسشان نمیگذرد و طبیعی است که وقتی یک شرکت وارد بازار کار میشود چند سال زمان میبرد تا جای خود را در بازار پیدا کند و محصولش را تجاری کند.
در ادامه حسین حسنینژاد، مدیرکل دفتر حمایت و توسعه شرکتهای دانشبنیان معاونت علمی نیز در گفتوگو با پیوست گفت: یکی از مسائل مهمی که شرکتهای نوپا با آن مواجه هستند، موضوع بازار و فروش محصولاتشان است. دلیل حذف برخی از شرکتهای نوپا این است که محصول را تولید کردهاند اما نتوانستند آنطور که باید جایگاه خود را در بازار شناسایی کنند. یکی از دلایل این موضوع این است که محصول نوآورانه است و به دلیل اینکه اولین بار در بازار عرضه میشود زمان میبرد که دیده شود. در این شرایط به شرکتهای دانشبنیان مشاوره داده میشود که ازطریق بازاریابی، برندینگ و سرمایهگذاری بتوانند رشد کنند. شرکتهای نوآور تمرکز زیادی روی بخش فنی میکنند اما به بخش بازاریابی توجه نمیشود.
شرکتهای نوپا بازارشان ضعیف است
طبق گفته مدیرکل دفتر حمایت و توسعه شرکتهای دانشبنیان، شرکتهای دانشبنیان خودشان باید به بخش بازاریابی توجه کنند اما به دلیل اینکه تمرکزشان روی حوزههای فنی است به بخش بازاریابی توجه کمتری میکنند.
به نظر میرسد برخی از شرکتهای دانشبنیان معتقدند که معاونت علمی حمایت چندانی از شرکتهای نوپا نمیکند و بیشتر تمرکز روی شرکتهای نوآور و فناور است. اما حسنینژاد اشاره کرد که برخی از شرکتهای دانشبنیان نسبتبه قوانین و حمایتهای معاونت علمی آگاه نیستند و باید خودشان هم این حمایتها را بشناسند. هر شرکت دانشبنیانی که به معاونت نامه ارسال کند، سعی میکنیم توجه کنیم.
یکی از مواردی که در شرکتهای دانشبنیان اهمیت دارد این است که محصول دانشبنیان است نه شرکت و اگر یک محصول به روز نباشد میتواند به مرور حذف شود.
در همین خصوص ابراهیم رستگاری، مدیرکل دفتر شرکتهای نوآور و فناوری معاونت علمی نیز در گفتوگو با پیوست گفت: محصولات دانشبنیان طبق به روز بودن و نبودنشان میتوانند از بازار حذف شوند یا حضور داشته باشند؛ اما برای تزریق منابع مالی برای شرکتهای دانشبنیان ابزار اصلی معانت صندوق نوآوری است. باید مشخص شود دلیل ورشکستگی چه موضوعی بود؛ ناتوانی در بازاریابی یا سرمایهگذاری. معاونت برای این موارد میتواند از شرکتها حمایت کند.
مدیرکل دفتر شرکتهای نوآور و فناوری معاونت علمی درباره همکاری با صندوق نوآوری اشاره کرد: در حوزه سرمایهگذاری با صندوق نوآوری و شرکتهای سرمایهگذار خطرپذیر همکاری میکنیم و تلاش میکنیم حدود یک هزار میلیارد تومان به برخی از شرکتهای دانشبنیان نوپا بدهیم. شرکت نیز باید تمایل داشته باشد که سرمایهگذار جدید را جذب کند و منجر به فروش شرکت میشود.
به گفته مدیرکل دفتر شرکتهای نوآور و فناوری، یکی از طرحها، «طرح هزار فناور» است که ۳ میلیارد وام قرضالحسنه به شرکتهای نوپا اعطا شد.