مشکلات مدیریتی، عدم شفافیت و نقض فرایندهای ایمنی و مالی، مهم‌ترین دلایلی بودند که هیئت‌‌مدیره OpenAI را به برکناری سم آلتمن وا داشت.

اواسط نوامبر 2023 «پیتر تیل» میلیاردر مشهور طی صحبتی با «سم آلتمن»، مدیرعامل وقت OpenAI درباره پیشرفت‌های هوش مصنوعی ابراز نگرانی کرد. او با وجود موفقیت آلتمن در راه‌اندازی ChatGPT نگران خطرات هوش مصنوعی بود. پیتر تیل از آلتمن خواست هشدارها را جدی بگیرد و توجه کند که اعضای OpenAI هم نگران خطرات هوش مصنوعی هستند.

تمامی این نگرانی‌ها درحالی مطرح می‌شد که آلتمن خیلی به آنها اعتنا نمی‌کرد و به رشد شرکت و موفقیت‌هایشان در توسعه هوش مصنوعی می‌پرداخت. او فکر می‌کرد با سوددهی بالای شرکت و افزایش ارزش OpenAI به ۸۶ میلیارد دلار، جای نگرانی نیست و نباید درباره هشدارها حساسیت به خرج داد. البته طبیعی هم بود؛ سم آلتمن در ۳۸ سالگی ماه‌های خوبی را سپری می‌کرد و فناوری‌های او پیشگامانه بود.

اما در همین حین، چهار عضو هیئت‌مدیره OpenAI درباره اخراج سم آلتمن بحث می‌کردند. آنها به‌دلایل مختلفی مثل مشکلات مدیریتی، عدم شفافیت، نقض فرایندهای ایمنی و مالی و عدم اعتماد متقابل از او ناامید شده بودند. البته اخراج آلتمن به همین سادگی نبود؛ با اینکه او سهامی نداشت روی کارمندان و هیئت‌مدیره تأثیرگذار بود و در کنار همکار و هم‌بنیان‌گذار شرکت «گرگ براکمن»، اجازه ندادند حتی اسم بعضی گزینه‌ها برای مدیریت OpenAI مطرح شود. این کشمکش بین سم آلتمن و هیئت‌مدیره یکی از جنجالی‌ترین دوره‌های مدیریت تاریخ سیلیکون‌ولی را به همراه داشت.

چه عواملی باعث اخراج سم آلتمن شد؟
مجله «وال‌استریت‌ژورنال» در مطلبی به بررسی عوامل پشت‌پرده اخراج سم آلتمن پرداخته است. یکی از اصلی‌ترین مشکلات سم آلتمن و هیئت‌مدیره شرکت، مشکلات مرتبط با فرایندهای ایمنی و شفافیت در مورد فناوری‌های جدید بود. سال 2022 مایکروسافت و OpenAI هیئت ایمنی مشترکی تشکیل دادند تا محصولات جدید مثل نسخه‌های آپدیت‌شده GPT-4 قبل از عرضه مورد بررسی قرار بگیرند.

در جلسه‌ای، سم آلتمن ادعا کرد که سه ویژگی جدید این مدل تأیید شده‌اند. اما بعد از اینکه «هلن تونر»، عضو وقت هیئت‌مدیره از او خواست این تأییدیه‌ها را ارائه کند مشخص شد تنها یکی از این ویژگی‌ها مورد تأیید قرار گرفته است؛ موضوعی که نشان می‌داد آلتمن شفافیت لازم درباره فعالیت‌ها با هیئت‌مدیره ندارد و هلن تونر و «تاشا مک‌کاولی»، دیگر عضو سابق هیئت‌مدیره اعتماد خود را نسبت به مدیر وقت شرکت از دست دادند. این دو بعدها در مصاحبه‌ای از اخراج سم آلتمن دفاع کردند و گفتند با بازگشت وی در رأس کار، نمی‌توان به OpenAI اعتماد کرد تا خودش مسئول نظارت بر هوش مصنوعی باشد.

اما درحالی‌که هیئت‌ ایمنی مشترک روی بررسی خطرات این فناوری‌ها کار می‌کرد، مایکروسافت مستقلاً و بدون تأییدیه ایمنی مدل GPT-4 را در هند آزمایش کرد. این کار تأییدیه هیئت‌مدیره را نداشت و آنها از طریق یکی از کارمندان متوجه اقدامات ردموندی‌ها شدند. این تخلف در شرایطی اتفاق افتاد که آلتمن و بعضی مدیران ارشد OpenAI در جلسات هیئت‌‌مدیره اشاره‌ای هم به این کار نکرده بودند.

عامل دیگری که به کاهش اعتماد هیئت‌مدیره منجر شد، مسئله مربوط به صندوق سرمایه‌گذاری استارتاپ OpenAI بود. این صندوق سال 2021 با هدف سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های هوش مصنوعی تأسیس شد و قرار بود OpenAI مستقیماً روی آن نظارت کند. اما در تابستان 2023، یکی از اعضای هیئت‌مدیره شرکت در یک مهمانی درباره این صندوق شنید که سودهای آن به سرمایه‌گذاران OpenAI تعلق نمی‌گیرد، برخلاف آنچه اعلام شده بود. این مسئله نگرانی‌هایی درباره مدیریت مالی و استفاده از منابع صندوق به وجود آورد و بحران درونی سازمان را جدی‌‌تر کرد.

این اقدامات اعتماد هیئت‌مدیره به سم آلتمن را به حداقل رساند. گزارش‌های مختلف نشان می‌داد آلتمن اطلاعات مهمی را پنهان کرده و با اعضا و سرمایه‌گذاران شفافیت نداشته است. این تخلفات در نهایت باعث شد آلتمن از سمت مدیریت برکنار شوند، هرچند حمایت‌های «ساتیا نادلا» و کارمندان OpenAI باعث شد او دوباره به صندلی‌اش به‌عنوان مدیرعامل OpenAI برگردد.