انقلاب صنعتی چهارم با شتابی بی‌سابقه در حال دگرگون‌سازی معادلات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان است؛ در این میان، هوش مصنوعی به‌عنوان قلب تپنده این تحول، نه‌تنها الگوهای سنتی کسب‌وکار را بر هم زده بلکه مفاهیم زیست‌شناسی، اخلاق، آموزش و حتی تمدن را نیز به چالش کشیده است.

«انقلاب صنعتی چهارم چگونه می‌تواند تغییرات اساسی را در معادلات داخلی و خارجی کشورها، ایجاد و روندهای توسعه را متحول کند؟» محور سؤالاتی است که فرشید گلزاده، مدیرعامل یکی از شرکت‌های صنایع لوازم خانگی و دکتر کامران باقری، مدیرعامل یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه هوش مصنوعی در ویدئوکست «اتاق فردا» به آنها پاسخ دادند.

فرشید گلزاده در این گفت‌وگو هوش مصنوعی را یکی از حوزه‌هایی می‌داند که زندگی‌ها و کسب و کارها را متحول کرده و آثار آن را در بسیاری از جوامع شاهد است.

وی افزود: به نظر من تحول دیجیتال مجموعه‌ای از فناوری‌ها است و آن چیزی که باعث شد حوزه هوش مصنوعی به عنوان حوزه تمدن ساز و تحول آفرین برای جوامع تلقی شود، این است که حاصل تلاقی‌های فناوری‌های مختلف است.

گلزاده به تفاوت توسعه فناوری در سال‌های اخیر در سایه هوش مصنوعی در گذشته اشاره کرد و ادامه داد: ۳۰ سال قبل که دانشجوی شریف بودم، یکی از دوستان که پروژه‌ای را در مؤسسه ژئوفیزیک در زمینه پیش‌بینی زلزله توسعه داده بود، گفت سه ماه دیگر کامپیوتری که الگوریتم‌ها را در آن RUN کردم، گزارش‌ها را ارائه می‌دهد، ولی امروز این روند در کسری از ثانیه رخ می‌دهد و این قدرت پردازشی است که به واسطه پردازش موازی توسعه یافته و موجب کاهش هزینه‌های پردازش شده است.

گلزاده، انفجار داده را از دیگر ویژگی‌های توسعه فناوری در عصر حاضر دانست و اظهار کرد: به واسطه توسعه اینترنت و موبایل، حجم وسیعی از داده را در اختیار داریم، در حالی که در گذشته به سختی این داده‌ها جمع‌آوری می‌شد و به جرات می‌توان گفت که امروز تولید محتوا دموکراتیزه شده و همه افراد می‌توانند داده تولید کنند.

این فعال حوزه صنایع لوازم خانگی با اشاره به تحولات دنیای فناوری با بیان اینکه هوش مصنوعی ۷۰ سال قبل مطرح شد، ادامه داد: پیش‌بینی این بود که در سال ۲۰۳۵ اتفاق خارق‌العاده‌ای رخ دهد، ولی شاهدیم که خیلی زودتر این تحولات در حال شکل‌گیری است و به نظر من این امر خارج از انتظار بشر بوده و ما باید خیلی زودتر چالش‌های فرهنگی و اخلاقی آن را حل کنیم، چون فناوری خیلی سریع‌تر از آن چیزی که ما فکر می‌کردیم، در حال تحقق است.

وی اضافه کرد: قرار بر این بود که تا سال ۲۰۵۰ شکل دیگری از هوش مصنوعی را داشته باشیم که نه تنها برای مشکلات راه حل دهد، بلکه مسائل و مشکلات را درک کند و راه حل ارائه دهد. ولی با روند سرعت توسعه فناوری، احتمال داده می‌شود که ما خیلی سریع‌تر به آن برسیم.

انقلاب هوش مصنوعی در خلق زیست‌شناسی مصنوعی

کامران باقری، مدیر عامل یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان نیز با تاکید بر اینکه همه فناوری‌ها به هم وصل هستند و به صورت دومینووار، پیشرفت یکی موجب توسعه سایر فناوری‌ها می‌شود، گفت: ولی لحظاتی است که پیک نفس‌گیری به فناوری وارد می‌شود و این پیک اکنون در حوزه هوش مصنوعی زده شده است. پیک قبلی در زمینه فناوری‌های اتصال و ارزش ابری وارد شد.

وی افزود: پردازش ابری موجب شد تا دیتاهای بزرگی جمع شود و این امر زمینه‌ساز پیک نفس‌گیر هوش مصنوعی شد، ولی معتقدم به زودی شاهد پیک «زیست‌شناسی مصنوعی» خواهیم بود که خبرهای آن نفس‌گیرتر است.

باقری اضافه کرد: منظور زیست‌شناسی مصنوعی یا حیات مصنوعی این است که کل دانشی که از حیات داشتیم، در اثر تکامل تدریجی و انتخاب طبیعی در میلیون‌ها سال بوده، ولی الان به لطف انقلاب هوش مصنوعی، انسان می‌تواند آن را خلق کند.

وی با اشاره به سرعت توسعه و رشد هوش مصنوعی تاکید کرد: ما اصلا تاب این همه تغییر را نداریم و آماده نیستیم. ما تا دیروز از تاکسی تلفنی استفاده می‌کردیم، ولی امروز به واسطه اینترنت پرسرعت، در مدت ۵ تا ۶ سال، اسنپ برای ما ممکن شد. حال تصور کنید روزی از خانه بیرون بیایید و چنین تحولی رخ داده که شما داخل آن نیستید، در حالی که تاکسی سرویس نداریم. نمونه آن بیلبورد بزرگی بود که در بزرگراه تهران کرج برای طراحی وب سایت و لوگو نصب شده است. چنین کسب و کارهایی امروز دیگر جایگاهی ندارند و این کسب و کارها از بین رفته‌اند، در حالی که آن کسب و کار از روند تغییرات با خبر نیست.

مدیر عامل این شرکت دانش‌بنیان اظهار کرد: با قطع یقین می‌گویم که بیش از ۹۸ درصد کسب و کارها متوجه نیستند که چه اتفاقاتی با هوش مصنوعی در حال رخ دادن است و نمی‌دانند تعبیر این تحولات در کسب و کارهای آنها چه می‌تواند باشد.

باقری با تاکید بر اینکه فناوری هوش مصنوعی حتما صنعت می‌سازد و حتما انقلاب هوش مصنوعی بازیگران جدیدی را در بازار ایران ایجاد خواهد کرد، گفت: در همین فاصله کوتاه ببینید که چه بازی‌ای میان غول‌های فناوری برقرار است. آمازون و اپل که در روزگاری جایگاه مستحکمی در اوج داشتند، ماکروسافت که حتی یک محصول تجاری نداشت، با سرمایه‌گذاری ۱۳ میلیارد دلاری در اوج در حال پرواز است، در حالی که گوگل سرگیجه گرفته و اپل تا حدی شکست را پذیرفته است و آمازون از همه عقب ماند، هر چند که در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده است.