سامانه پنجره واحد مدیریت زمین برای کاهش فساد و افزایش شفافیت راه اندازی شده و آنطور که اعلام شده است در زمینه پرونده‌های تغییر اراضی کاربری و باغ‌ها در ۱۰ ماهه سال گذشته در قیاس با مدت مشابه سال قبل ۱۲.۲ درصد کاهش داشته‌ که این رقم در بخش تجاوز و تخریب پارک‌ها و اراضی ملی به ۳۴ درصد کاهش رسیده است.

سامانه پنجره واحد زمین که از حدود ۱۰ سال پیش در کشور مطرح شده است، در سال ۱۴۰۱ با دستورالعمل و بخشنامه‌های حقوقی به‌طور جدی در دستور کار قرار گرفت که مهم‌ترین آن حذف فرایندهای زائد، افزایش شفافیت، کاهش فساد و تسهیل ارائه خدمات به مردم است. درباره مهم‌ترین ویژگی‌های این سامانه می‌توان به مواردی از جمله امکان پاسخگویی سریع‌تر به مردم، کاهش حضور فیزیکی در دستگاه‌های دولتی و شفافیت در فرایندها را فراهم می‌کند، اشاره کرد.

برای شناخت بهتر این سامانه باید گفت که به لحاظ دو اقدام بنیادین با حوزه پیشگیری از جرم در ارتباط است؛ حوزه اول به صدور مجوزها بر بستر زمین مربوط می‌شود و بعدی پایش اراضی و منابع طبیعی است که مجموع این موارد بر کاهش جرایم و پرونده‌های قضایی تاثیر مستقیمی دارد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که در زمینه پرونده‌های تغییر اراضی کاربری و باغ‌ها در ۱۰ ماه اول سال گذشته در قیاس با مدت مشابه سال قبل ۱۲.۲ درصد کاهش داشته‌ایم که این رقم در بخش تجاوز و تخریب پارک‌ها و اراضی ملی به ۳۴ درصد کاهش رسیده است. همچنین قطع درختان یا فراهم کردن شرایط آن از دیگر جرایم عمومی است که طی ۱۰ ماهه اول سال گذشته به واسطه فعالیت سامانه زمین با کاهش ۱۰.۷ درصدی تخلفات در این زمینه مواجه بوده‌اند.

در این راستا اخیرا اعلام شد که ​اعتبار استعلام‌های خدمات زمین محور یک‌ساله شده است. تا پیش از این، انقضای زودهنگام استعلام‌ها یکی از چالش‌های اصلی متقاضیان این سامانه بود. اعتبار کوتاه‌مدت استعلام‌ها که گاهی پیش از رسیدن به دستگاه بعدی باطل می‌شد، فرآیندهای اداری را طولانی و متقاضیان را سردرگم می‌کرد. این موضوع نه‌تنها زمان و هزینه زیادی هدر می‌داد، بلکه اثربخشی خدمات دولت هوشمند را کاهش داده بود.

همچنین اخیرا با همکاری سازمان فناوری اطلاعات ایران، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی، وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان اداری و استخدامی کشور، این مشکل برطرف شده است. اعتبار استعلام‌های خدمات زمین‌محور از این پس حداقل یک سال خواهد بود. در مواردی مانند موافقت اصولی، این اعتبار تا پایان دوره موافقت، یعنی حداقل دو سال، تعیین شده است.

با اجرای این طرح مشکلات بیش از ۱۵ هزار پرونده با اعتبار منقضی‌شده برطرف و از بروز مشکل برای بیش از پنج هزار پرونده در شرف انقضا جلوگیری می‌شود. به دلیل اهمیت این موضوع چندی پیش سید کمال‌الدین میرجعفریان- معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری تهران- در جلسه بررسی سامانه پنجره واحد مدیریت زمین با محوریت اتصال شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و دستگاه‌های متولی، اتصال هرچه سریع‌تر همه دستگاه های اجرایی استان به سامانه پنجره واحد مدیریت زمین را ضروری دانست.

براساس آخرین آمار اعلام شده، در زمستان سال گذشته که یکی از شرکت‌های فناور سامانه‌ای (سامانه پنجره واحد مدیریت زمین) را بر اساس تصاویر ماهواره‌ای توسعه داده و ۶۵ هزار و ۳۱۰ منطقه را شناسایی کرد و با آنالیز آنها ۱۶ هزار و ۲۲۰ مورد تخلف در اراضی به ثبت رسانده است.

سامانه پنجره واحد مدیریت زمین نیز خدمات متعددی ارائه می‌کند که تعیین حدود اراضی روستایی، تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی، تعیین نوعیت اراضی، استعلام اراضی (گواهی ملی مستثنیات)، واگذاری اراضی ملی و دولتی برای طرح‌های کشاورزی و صنعتی، صدور مجوز تاسیس و توسعه شهرک‌های صنعتی غیردولتی از جمله آنهاست.

گفتنی است تعداد کل درخواست‌های ثبت شده در این سامانه حدود ۸۲۷ هزار مورد بوده که از این میان به بیش از ۷۶۴ هزار مورد پاسخ داده شده و تعداد کل استعلام‌های اخذ شده در این حوزه نیز حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار مورد بوده است.