محقق حوزه شبکه: مقابله با فیلترشکنها یک سیاست شکستخورده است
فیلترینگ بیبرنامه شبکه ایران را به بستر بدافزار و اختلال تبدیل کرده است؛ پژوهشگر شبکه هشدار داد این سیاستها زیرساخت و کیفیت اینترنت را نابود میکند.
آرین اقبال، محقق حوزه شبکه، در نشست «اینترنت و آینده ایران» تاکید کرد که شبکه کشور در نتیجه فیلترینگ بیبرنامه به بستری برای بدافزار و اختلال تبدیل شده است. او با انتقاد از رویکرد فنی و سیاسی حاکم بر فضای اینترنت کشور، تأکید کرد که تلاشها برای مقابله با فیلترشکنها نهتنها نتیجه نداشته، بلکه عملاً به افت کیفیت شبکه، افزایش آلودگی و آسیب به اکوسیستم دیجیتال و تجربه کیفیت اینترنت برای کاربران منجر شده است.
اقبال با بیان این که سیاستهای سختگیرانه در زمینه فیلترینگ عملاً به تخریب زیرساخت و تجربه کاربران انجامیده، گفت:
اگر بخواهیم جلوی فیلترشکنها را بهصورت جدی بگیریم، نتیجهاش این خواهد بود که کیفیت شبکه کاهش پیدا میکند و در واقع اکوسیستم را نابود میکنیم. وقتی هیچ سیاست روشنی برای کنترل فیلترینگ وجود ندارد، شبکه ما عملاً به بستری برای بدافزار و آسیبپذیری بدل میشود.
– آرین اقبال، محقق حوزه شبکه
او در ادامه به موضوع قطعی اینترنت در جریان جنگ ۱۲ روزه اخیر اشاره کرد و گفت: «برخی از اقداماتی که در واکنش به حملات سایبری انجام شد، به کندی شبکه منجر شد. این طبیعیست، اما نباید به قطع اینترنت ختم شود. در آن ایام همزمان گفته میشد که حملات سنگین در حال وقوع است و از سوی دیگر اینترنت قطع شد. آیا این دو موضوع مستقیماً مرتبط بودند یا نه؟ مشخص نیست. اما این تصور القا شد که دلیل قطعی، حملات سایبری است؛ موضوعی که نمیتوان با اطمینان صحت آن را تأیید کرد.»
او تأکید کرد کاربران ترجیح میدهند با اختلال سرویس اینترنت را دریافت کنند تا اینکه دسترسیشان کامل قطع شود.
اقبال در بخش دیگری از صحبتهایش به نارساییهای فنی در ابزارهای بومی مقابله با تهدیدات اشاره کرد و گفت:
گزارشهای دقیق، شفاف و بهروز از حملات سایبری منتشر نمیشود. وبسایتهایی که در حال حاضر فعال هستند، برای یک متخصص امنیت اطلاعات، داده قابل اتکا ارائه نمیکنند تا بتواند نقشه دفاع مؤثر داشته باشد.
– آرین اقبال، محقق حوزه شبکه
او در نهایت هشدار داد سیاست فیلترینگ بدون درک دقیق از پیامدهای فنی، در نهایت نتیجهای جز تبدیلشدن شبکه اینترنت به یک بستر غیرایمن و مختل نخواهد داشت.
روایتهای غیرفنی از سوی دولت، پاس گل به دشمنان اینترنت است
این پژوهشگر شبکه با انتقاد از ارائه آدرسهای غلط درباره امنیت سایبری و همچین معماری متمرکز شبکه کشور هشدار داد: در حال حرکت بهسوی ناامنی ساختاری هستیم.
آرین اقبال، پژوهشگر حوزه شبکه، در اظهاراتی نسبت به آنچه «آدرسهای غلط و غیرفنی از سوی مسئولان» نامید، گفت:
وقتی درباره یک موضوع فنی صحبت میکنیم، نباید صرفاً به مباحث تئوری تکیه کرد، بلکه باید دید در عمل چه اتفاقی میافتد. اگر کسی ادعا میکند واتساپ فلان مشکل امنیتی را دارد، باید سند و مدرک بیاورد. در غیر این صورت این حرفها تبدیل به ادعاهای بیپشتوانهای میشود که بیشتر به امنیت کشور ضربه میزند تا از آن محافظت کند.
– آرین اقبال، محقق حوزه شبکه
او ادامه داد: «مثلا اینکه در روز گذشته از سوی مقام دولتی گفته میشود پهپادها با سیمکارت ایرانی کار میکنند، از نظر فنی واقعیت ندارد. راهحلهای امنیتی و کنترلی بسیار پیچیدهتری در دنیا وجود دارد. اما دولت با روایتهایی تخیلی برای مردم، هم اعتماد عمومی را تضعیف میکند و هم پاس گل به دشمنان اینترنت میدهد. از وزارت ارتباطات انتظار میرود این آدرسهای غلط را شفافسازی کند.»
اقبال با اشاره به تصمیمات امنیتی درباره فیلترینگ هم گفت: «در موضوع فیلترینگ هم همین وضعیت وجود دارد. ما کارگروهی داریم که نیمی از اعضای آن دولتی هستند، اما باز هم هیچ یکپارچگی و شفافیتی در تصمیمگیری دیده نمیشود. نتیجهاش شده تصمیمات چندپاره، اجرای ناقص، و شبکهای سردرگم برای مردم و کسبوکارها.»
او در بخش دیگری از سخنان خود، یکی از اصلیترین نقاط ضعف امنیتی کشور را در معماری شبکه و تمرکزگرایی شدید دانست و هشدار داد:
«ساختار فعلی شبکه ملی بهشدت متمرکز است (centralized)؛ شرکتها مجبور شدهاند نقاط تجمیع را محدود کنند. این یعنی اگر یک نقطه در این شبکه دچار اختلال یا حمله شود، ممکن است نیمی از اینترنت کشور قطع شود. این نهتنها با مفهوم پایداری شبکه در تضاد است، بلکه خودش به یکی از عوامل ناامنی تبدیل شده است.»