در یکی از جاه‌طلبانه‌ترین طرح‌های فناورانه در هند معاصر، چاندرا‌بابو نایدو، رئیس دولت ایالت آندرا پرادش، قصد دارد با استفاده از جایگاه تازه‌یافته‌اش به عنوان یکی از متحدان کلیدی نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، قطب محاسبات کوانتومی جدیدی را در جنوب هند بنا کند. این پروژه او از آن با نام «دره کوانتومی» یاد می‌کند شامل خوشه‌های قدرتمند رایانشی است که به گفته خودش توانمندتر از مراکزفناوری خواهد بود که در دهه ۱۹۹۰ در حیدرآباد احداث کرده است.

نایدو در مصاحبه با فایننشال تایمز به عنوان اولین مصاحبه خارجی پس از ایفای نقش در سومین پیروزی مودی در انتخابات هند گفت: «دره کوانتومی گام بعدی است. این شهری است که من می‌خواهم بسازم.»

او با اشاره به موفقیت گذشته‌اش در تبدیل حیدرآباد به یکی از قطب‌های فناوری اطلاعات هند در دهه ۱۹۹۰ می‌گوید با حمایت دولت مرکزی هند در تلاش است تا ایالت آندرا پرادش را از یک ناحیه صنعتی کم‌رمق به مرکز فناوری‌های پیشرفته تبدیل کند.

نایدو به واسطه پیروزی حزب خود، «تلگو دسام» (TDP)، در انتخابات ایالتی و کسب ۱۶ کرسی مهم در پارلمان ملی، به موقعیتی تعیین‌کننده در سیاست ملی هند دست یافته است؛ نقشی که پس از از دست رفتن اکثریت مطلق حزب بهاراتیا جاناتا (BJP)‌ در پارلمان، برای مودی نیز اهمیت حیاتی دارد.

در راستای تحقق چشم‌انداز نایدو، دولت مرکزی هند حمایت‌های مالی چشم‌گیری از سوی بانک جهانی و بانک توسعه آسیا برای ساخت پایتخت جدید ایالتی در «آماراواتی» فراهم کرده است؛ شهری که نایدو از مدت‌ها پیش رویای ساخت آن را در سر داشت.

پروژه آماراواتی، اگرچه در دوره قبلی قدرت او متوقف شد، اکنون با شتاب بیشتری از سر گرفته شده و قرار است میزبان مجموعه فناوری‌های نوین، به‌ویژه مرکز محاسبات کوانتومی، باشد.

مشارکت غول‌های فناوری در طرح کوانتومی
بازیگران بزرگ صنعت فناوری از جمله IBM، تاتا کنسالتنسی سرویسز (TCS) و شرکت مهندسی Larsen & Toubro (L&T) نیز در پیش‌برد پروژ «دره کوانتومی» نقش مهمی خواهند داشت. برای مثال طبق اعلام شرکت IBM، این شرکت در حال مذاکره برای استقرار قدرتمندترین رایانه کوانتومی هند در این منطقه است. اسکات کرودر، معاون بخش توسعه کوانتوم IBM، می‌گوید این پروژه «بسیار بی‌نقص» طراحی شده و قرار است IBM توان رایانشی، L&T زیرساخت و TCS کاربران را تامین کنند.

در کنار این پروژه، این دولت ایالتی در ماه دسامبر گذشته تفاهم‌نامه‌ای با گوگل برای ساخت یک مرکز داده هوش مصنوعی در شهر ساحلی ویساکاپاتنام (Vizag)‌ نیز به امضا رساند؛ پروژه‌ای که گوگل می‌گوید در مراحل ابتدایی خود قرار دارد.

نایدو پیش‌تر نیز در دوره اول نخست‌وزیری‌اش در اواخر دهه ۱۹۹۰، موفق شد بیل گیتس را متقاعد به احداث نخستین مرکز تحقیق و توسعه مایکروسافت خارج از آمریکا در حیدرآباد کند. او با افتخار یادآور می‌شود که به گیتس گفته بود: «حیدرآباد آینده است.»

حیدرآباد امروزه یکی از قطب‌های جهانی فناوری اطلاعات است و به لطف میزبانی از دفاتر شرکت‌های بزرگی همچون اپل و گوگل، به «سایبرآباد» نیز شهرت یافته است.

بازگشت به قدرت و نزدیکی به دولت وقت هند
با وجود سابقه درخشان، نایدو در سال ۲۰۱۹ از قدرت کنار رفت و دولت بعدی پروژه آماراواتی را متوقف کرد. او همچنین در سال ۲۰۲۳ به اتهام فساد مالی بازداشت شد؛ اتهاماتی که هنوز در جریان هستند و نایدو با قاطعیت آن‌ها را رد کرده است. اما بازگشت پیروزمندانه‌اش نایدو به قدرت در سال ۲۰۲۴ و نفوذ تازه در سطح ملی، موقعیت او را بار دیگر به تثبیت رساند.

روابط نایدو با نارندرا مودی و حزب حاکم BJP همواره پیچیده و پرنوسان بوده است. در دهه ۱۹۹۰، حزب TDP با حمایت خارجی خود از دولت ائتلافی آتال بیهاری واجپایی از BJP، نایدو را به «پادشاه‌ساز» بدل کرد. او در سال ۲۰۱۴ از مودی در رسیدن به نخست‌وزیری حمایت کرد، اما در سال ۲۰۱۹ به مخالفت با او پرداخت. با این حال در انتخابات سال گذشته (۲۰۲۴)، حمایت دوباره نایدو که چرخشی بزرگی برای در جبهه‌گیری او محسوب می‌شود نقش مهمی در انتخاب مجدد مودی داشت و در نتیجه این سیاست‌مدار ایالتی در حال حاضر از قدرت سیاسی بالایی برخوردار است که می‌تواند نقش مهمی در پیش‌برد پروژه فناورانه او ایفا کند.

چشم‌اندازی نوین برای آندرا پرادش
طرح «دره کوانتومی» بخشی از تلاش گسترده‌تر نایدو برای تبدیل آندرا پرادش به یک مرکز جهانی فناوری است. او باور دارد ترکیب مهارت‌های ریاضیاتی قوی و تسلط زبان انگلیسی در میان هندی‌ها، می‌تواند این کشور را به پیشتاز عرصه فناوری تبدیل کند. «این دو، ترکیبی مرگبار برای موفقیت در فناوری اطلاعات هستند.»

اگر پروژه «دره کوانتومی» با موفقیت اجرا شود، نه‌تنها آندرا پرادش را به رقیبی برای مناطق مطرحی همچون بنگلور و حیدرآباد بدل می‌کند، بلکه موقعیت نایدو را نیز به عنوان یکی از معماران اصلی هند دیجیتال در قرن ۲۱ تثبیت خواهد کرد.
با توجه به ترکیب حمایت سیاسی، سرمایه‌گذاری خارجی، و سابقه مدیریتی نایدو، پروژه «دره کوانتومی» می‌تواند به نقطه عطفی در مسیر توسعه فناوری کوانتومی در هند تبدیل شود. در حالی‌که رقابت جهانی بر سر برتری در محاسبات کوانتومی شدت می‌گیرد، این ابتکار از سوی یک رهبر منطقه‌ای قدرتمند، می‌تواند هم از لحاظ اقتصادی و هم ژئوپلیتیکی، پیامدهایی مهم برای جایگاه جهانی هند در عرصه فناوری‌های پیشرفته به همراه داشته باشد.