هشدار انجمن موبایل ایران درباره جهش قیمت‌ها
بازار موبایل ایران در آستانه یک بحران قرار گرفته است. به گفته رئیس انجمن موبایل ایران، اگر تا اواخر مرداد وضعیت تخصیص ارز سامان نیابد، بازار ممکن است با کمبود کالا و جهش ناگهانی قیمت مواجه شود. در حالی که کالا فعلا در بازار موجود است، اما به گفته فعالان صنفی، نشانه‌های یک بحران از هم‌اکنون قابل مشاهده است؛ رکود شدید، کاهش تقاضا، عرضه محدود و توقف تخصیص ارز.
با وجود اینکه هنوز کمبود جدی کالا در بازار دیده نمی‌شود، اما چشم‌انداز پیش رو هشداردهنده است. رکود عمیق و کاهش شدید تقاضا، به همراه توقف تخصیص ارز برای واردات گوشی‌های زیر ۶۰۰ دلار، ترکیبی خطرناک ساخته‌اند که می‌تواند هر لحظه بازار را به سمت بحران سوق دهد. در این میان، رفتار محتاطانه برخی فروشندگان که عرضه را محدود کرده‌اند، ممکن است آتش این بحران را شعله‌ورتر کند و راه را برای افزایش ناگهانی قیمت‌ها و کمبود کالا در بازار باز کند.
رئیس کمیسیون تخصصی موبایل و لوازم جانبی اتاق اصناف ایران، سید حسین سادات حسینی به پیوست گفته است: «تا یک ظرفیت مشخصی کالا در انبار هست، اما وقتی واردات انجام نشود، قیمت‌ها افزایشی خواهد شد. شاید با این شرایط احتمال کمبود جنس در بازار وجود داشته باشد.»
به نظر می‌رسد برخی از فروشندگان در انتظار افزایش قیمت، عرضه را به تعویق انداخته‌اند. در این وضعیت که نه تقاضا بالاست و نه ارز تخصیص می‌یابد، هر گونه جهش نرخ ارز می‌تواند بازار را با شوک قیمتی مواجه کند.
رئیس انجمن موبایل ایران، مهدی اسدی با اشاره به بزرگ‌ترین معضل فعلی بازار یعنی تامین ارز گفته است: «بازرگانانی داریم که ۲۰۰ روز است در صف تخصیص ارز ایستاده‌اند. ارز از بازار مبادله برای کالاهای زیر ۶۰۰ دلار همچنان تخصیص داده نمی‌شود و عملا تامین ارز متوقف شده است. قیمت این کالاها حدود ۴ تا ۷ درصد افزایش یافته است؛ چون نرخ ارز بالا رفته و واردات با ارز صادراتی انجام میشود.»
در ایام جنگ، بازار موبایل تقریبا تعطیل بود. فروشندگان از عرضه خودداری می‌کردند و تقاضا نیز به شدت کاهش یافته بود. مهدی اسدی، رئیس انجمن موبایل ایران، در این‌باره به پیوست گفت: فروش موبایل چه به‌صورت حضوری و چه آنلاین خروجی زیادی نداشت. تعطیلی شرکت‌های واردکننده و بازارهای مبدا در کلانشهرها باعث شد کالا از مغازه‌ها خارج نشود. البته قیمت موبایل در همان زمان افزایش خاصی نداشت، حتی در برخی مدل‌ها کاهش هم دیده شد.
بازرس انجمن موبایل ایران، احسان بیات نیز با تایید این موضوع گفت: بازار موبایل مثل سایر بازارها در دوران جنگ تعطیل بود. نه مصرف‌کننده بود و نه فروشنده. حتی بعد از باز شدن بازار هم عرضه و تقاضا هنوز شکل نگرفته است.
گرچه وضعیت فعلی بازار را نمی‌توان بحرانی توصیف کرد، اما نشانه‌هایی از بی‌ثباتی مشهود است. کالا در بازار فعلا موجود است اما تقاضا به‌شدت کاهش یافته است. به گفته اسدی، در شرایط فعلی موبایل از اولویت خانوار و مردم خارج شده است و سعی می‌کنند از گوشی‌هایی که قبلا داشته‌اند، استفاده کنند.
به نظر می‌رسد برخی از فعالان صنفی در انتظار افزایش قیمت، عرضه را محدود کرده‌اند. در این وضعیت که نه تقاضا بالاست و نه ارز تخصیص می‌یابد، هر گونه جهش نرخ ارز می‌تواند بازار را با شوک قیمتی مواجه کند. بازار موبایل ایران در شرایط فعلی، تعادلی شکننده دارد. نه کمبود شدید وجود دارد، نه افزایش چشمگیر قیمت؛ اما هر دو تهدید به شکل بالقوه در کمین بازار هستند. اگر روند تخصیص ارز تا نیمه مرداد سامان نیابد و اگر فروشندگان همچنان عرضه کالا را به تاخیر بیندازند، بازار ممکن است با یک جهش ناگهانی در قیمت و کمبود کالا روبه‌رو شود.
طبق گفته رئیس انجمن موبایل، وضعیت تخصیص ارز در چند مدت اخیر تغییری نکرده است. ارز در بازار مبادله ارز و طلا برای موبایل، همان کالاهای زیر ۶۰۰ دلار است. اما تخصیص کالاهای بالای ۶۰۰ دلار تا حدود یک هفته می‌آید اما برای موبایل‌های زیر ۶۰۰ دلار که از تالار بازار مبادله ارز و طلا انجام میشود، ارزی دریافت نشده است.
از طرفی بازرس انجمن موبایل ایران تاکید کرد: موبایل‌هایی که با ارز مبادله‌ای وارد میشود در بازار نیست یا بسیار کم است و کالاهای موجود در بازار با ارز حاصل از صادرات خود وارد میشود. برخی از واردکنندگان با برات کالا وارد کرده‌اند اما باوجود قیمت پایین‌تر این کالاها، ریسک این نوع واردات زیاد است.
او ادامه داد: اگر شرایط واردات و حمل‌و نقل دریایی منحل شود تاثیرات منفی در بازار خواهد گذاشت اما درحال حاضر این‌گونه نیست و حمل‌و نقل‌ها می‌آید و چالشی وجود ندارد. قیمت موبایل حدود ۷ درصد نسبت به قبل جنگ گران شده است و آن هم به دلیل اختلاف و افزایش قیمت ارز است.