ویندوز بعدی سیستم‌عامل نیست؛ یک هوش مصنوعی قدرتمند است!
مایکروسافت می‌گوید ویندوز در آینده به‌حدی تغییر می‌کند که سیستم‌عامل‌های امروز عجیب به نظر برسند و تجربه ماوس و کیبورد به حاشیه برود.
چند روز پیش؛ مایکروسافت ویدیو جدیدی منتشر کرد که ظاهراً اولین قسمت از مجموعه ویدیوهای «چشم‌انداز ویندوز ۲۰۳۰» بود؛ مجموعه‌ای که قرار است دیدگاه‌های شرکت را درباره آینده ویندوز طی پنج سال آینده تشریح کنند. جالب اینکه در این ویدیو برخی تغییرات بالقوه‌ای را که به دنبال موج هوش مصنوعی در راه‌اند، مشاهده می‌کنیم.
قسمت اول با حضور دیوید وستون، معاون ارشد شرکتی و امنیت مایکروسافت، آغاز میشود. او صحبتش را با این جمله شروع می‌کند: «دنیای کار با ماوس و کیبورد برای نسل‌های آینده به همان اندازه عجیب خواهد بود که امروز نسل Z با MS-DOS احساس بیگانگی می‌کند.»
از همان ابتدا به نظر می‌رسد او به احتمال ایجاد یک تجربه کاربری کاملاً جدید در دسکتاپ اشاره می‌کند که با کمک هوش مصنوعی ایجنت‌محور (Agentic AI) ممکن میشود. او در ادامه می‌گوید:
واقعاً باور دارم نسخه‌های آینده ویندوز و سایر سیستم‌عامل‌های مایکروسافت به شکل چندحالته (Multimodal) با کاربر تعامل خواهند کرد. کامپیوتر می‌تواند همان چیزی را ببیند که ما می‌بینیم، همان چیزی را بشنود که ما می‌شنویم و ما می‌توانیم با او صحبت کنیم و کارهای بسیار پیچیده‌تری از او بخواهیم.
متأسفانه وستون درباره این تغییرات احتمالی الگوی تعامل کاربر با سیستم‌عامل توضیح بیشتری نمی‌دهد، اما به نظر می‌رسد که او به آینده‌ای اشاره دارد که در آن، هوش مصنوعی عامل، نقش اصلی را در هماهنگی ویندوز ایفا می‌کند و با استفاده از زبان طبیعی و ورودی‌های کاربر، وظایفش را انجام می‌دهد.
مایکروسافت قبلاً هم این موضوع را به‌عنوان آینده‌ی محتمل ویندوز مطرح کرده بود. سال ۲۰۲۳، استیون باتیچ، عضو فنی ارشد شرکت، در رویداد Build 2023 سه روش پیش‌بینی‌شده را برای ادغام هوش مصنوعی در نرم‌افزار معرفی کرد و گفت هوش مصنوعی در نهایت درون برنامه‌ها، در کنار برنامه‌ها و خارج از برنامه‌ها ادغام خواهد شد.
ما تا به امروز در دنیای واقعی هنوز نمونه‌ای از اجرای «هوش مصنوعی خارج از برنامه» ندیده‌ایم. تمامی محصولات AI یا یک ویژگی و سرویسی داخل اپلیکیشن هستند یا به‌عنوان یک اپلیکیشن مستقل عمل می‌کنند.
ما هنوز پلتفرمی ندیده‌ایم که از پایه با هوش مصنوعی ساخته شده باشد و هوش مصنوعی به‌عنوان دستیار عامل در سراسر سیستم‌عامل آن عمل کند، به‌طوری که به‌جای کاربر، برنامه‌ها و گردش کارها را در اختیار بگیرد.
حالا به نظر می‌رسد که مایکروسافت با نسخه‌های آینده ویندوز دقیقاً به همین سمت حرکت می‌کند، که باتوجه‌به پیشرفت ایجنت‌های هوش مصنوعی منطقی است.
اگر به موج اخیر مرورگرهای «مبتنی بر هوش مصنوعی» توجه کنیم ایده‌ی بهتری از این آینده خواهیم داشت، جایی که هوش مصنوعی می‌تواند جریان‌های کاری مختلف را در تب‌ها و جلسات مرورگری، به‌جای کاربر مدیریت کند.
این دیدگاه به‌راحتی می‌تواند به یک سیستم‌عامل دسکتاپ گسترش یابد؛ با این تفاوت که به‌جای تب‌ها، با اپلیکیشن‌ها و فایل‌ها کار می‌کند. حتی می‌توانیم یک گام جلوتر برویم و جایگزین‌شدن نشانگر ماوس با فرمان صوتی را تصور کنیم، وقتی به‌جای کلیک‌کردن روی دکمه‌ها و منوها، فقط به کوپایلت می‌گوییم کار موردنظرمان را انجام دهد.
به نظر می‌رسد که مایکروسافت می‌خواهد در نهایت همین کار را با ویندوز انجام دهد، هرچند هنوز رسماً چنین برنامه‌ای را معرفی نکرده است. بااین‌حال نشانه‌هایی که از Build 2023 و حالا صحبت‌های دیوید وستون داریم، این مسیر را تأیید می‌کند.
ساتیا نادلا مدیرعامل مایکروسافت، هم در یکی دو سال گذشته به نکاتی مشابه اشاره کرده و در مصاحبه‌ای گفته بود هوش مصنوعی «از اساس ماهیت یک سیستم‌عامل، ظاهر رابط کاربری و نحوه تعامل برنامه‌ها را تغییر خواهد داد»، ادعایی که نشان می‌دهد ویندوز دیر یا زود به این سمت می‌رود.
اما فراتر از آنچه مقامات مایکروسافت به طور عمومی گفته‌اند، زک بودن در وبسایت ویندوز سنترال از پروژه مخفی در این شرکت می‌گوید که وظیفه بررسی همین موضوع را برعهده دارد.
به باور او چنین آینده‌ای صرفاً رؤیایی سطح بالا و بلندپروازانه نیست، چراکه مایکروسافت قبلاً کد نمونه اولیه‌ای کاملاً کاربردی را توسعه داده است و همین تغییر الگوی تجربه کاربری دسکتاپ را آزمایش می‌کند.
مایکروسافت در موقعیتی منحصربه‌فرد قرار دارد تا با ادغام عمیق هوش مصنوعی در ویندوز، آن را به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی میلیون‌ها نفر تبدیل کند. ChatGPT، پرپلکسیتی و دیگر چت‌بات‌های مشهور همیشه در قالب یک اپلیکیشن جداگانه باقی می‌مانند که کاربر باید به سراغشان برود. اما کوپایلت ایجنت‌محور می‌تواند چیزی بیش از صرف یک برنامه روی ویندوز باشد؛ می‌تواند خودِ ویندوز شود.
آیا تمام این اشاره‌ها به این معنی است که ما در ویندوز ۱۲ تجربه کاملاً جدید و متفاوتی از ویندوز خواهیم داشت؟ شاید نه به این زودی. احتمالاً هنوز تا فراگیرشدن سیستم‌عاملی ایجنت‌محور فاصله داریم، اما این شرکت به‌وضوح در حال آماده‌سازی که زیرساخت‌های لازم است.
شاید Copilot Mode که به‌تازگی برای مرورگر مایکروسافت اج معرفی شد، راهی هوشمندانه برای آزمایش عمومی برخی از فناوری‌های این آینده باشد، بدون اینکه مستقیماً نسخه جدید ویندوز معرفی شود. هرچه باشد هنوز در آغاز مسیر هستیم.
در حال حاضر، ویدیوی جدید «چشم‌انداز ویندوز ۲۰۳۰» فقط یکی از قسمت‌های مجموعه ویدیوهای برنامه‌ریزی‌شده مایکروسافت محسوب میشود. طبق توضیحات این اپیزود در یوتیوب، احتمالاً در هفته‌ها و ماه‌های آینده اطلاعات بیشتری در مورد تغییرات این سیستم‌عامل محبوب خواهیم شنید.