رونمایی از دستیارهای هوش مصنوعی وزارتخانه‌ها، آغازی بر ورود عملیاتی هوش مصنوعی به ساختار اجرایی دولت است؛ هرچند ضعف زیرساختی مشکل بزرگ این مسیر است.

در نشستی با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، نمایندگان دانشگاه‌ها و اصحاب رسانه، نخستین نسخه‌های آزمایشی دستیارهای هوش مصنوعی وزارتخانه‌ها معرفی شد.

نشست رونمایی از نسخه‌های اولیه دستیارهای هوش مصنوعی وزارتخانه‌ها، صبح امروز (۲۵ مرداد ماه) با حضور حسین افشین، معاون علمی ریاست‌جمهوری، نمایندگان دانشگاه‌های مجری پروژه و اصحاب رسانه برگزار شد. در این رویداد، چندین دانشگاه از جمله تهران، شهید بهشتی، علامه، صنعتی اصفهان، خواجه‌نصیر و شیراز نمونه‌های اولیه سامانه‌های هوشمند خود را به نمایش گذاشتند.

این مراسم اما پیش از آغاز رسمی، با حاشیه‌ای همراه شد؛ تجهیزات خبرنگاری در زمان ورود از اصحاب رسانه گرفته شد، بدون این که توضیحی رسمی برای این اقدام ارائه شود.

افشین در ابتدای سخنان خود گفت: «تصمیم داشتیم این نشست را زودتر برگزار کنیم اما با دو ماه تأخیر، امروز فرصتی فراهم شد تا تبادل نظر با متخصصان هوش مصنوعی داشته باشیم. برای ما مهم است که پروژه دستیارهای هوشمند به‌درستی پیش برود و دانشگاه‌ها از تجربه‌های یکدیگر بهره بگیرند.»

او با تأکید بر این که این پروژه ارزیابی‌پذیر است و نتایج دانشگاه‌ها ملاک ادامه همکاری خواهد بود، توضیح داد:

اگر دانشگاهی نتواند به اهداف موردنظر برسد، با آن خداحافظی می‌کنیم. چون عقیده داریم مسیر باید درست طی شود. تیم‌ها باید در حوزه‌های تخصصی خود تمرکز کنند تا در نهایت، دستیار هوشمند دولت یکپارچه رونمایی شود.
– حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری

معاون علمی ریاست‌جمهوری در بخش دیگری به وضعیت علمی ایران در حوزه هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت:

«ایران در یادگیری ماشین رتبه اول جهان اسلام و رتبه ششم جهان را دارد. در حوزه یادگیری و هوش مصنوعی نیز در میان ۱۸۸ کشور، جایگاه ۱۴ تا ۱۶ را کسب کرده‌ایم. اما وقتی به شاخص آمادگی دولت برای استفاده از هوش مصنوعی نگاه می‌کنیم، رتبه ۹۱ را داریم. این تناقض نشان می‌دهد که باید در زمینه کاربردسازی جدی‌تر عمل کنیم.»

در شاخص آمادگی دولت برای استفاده از هوش مصنوعی رتبه ۹۱ را داریم

افشین با بیان این که در شاخص مقالات علمی رتبه ۳۰ و در کاربرد صنعتی هوش مصنوعی رتبه ۷۵ را داریم، افزود:

نمی‌شود در حوزه علمی رتبه ۱۴ باشیم اما از نظر پذیرش دولت، بالاتر از رتبه ۷۰ یا ۸۰ قرار بگیریم. این یعنی باید بازار ایجاد شود و دولت به‌عنوان خریدار وارد میدان گردد. یکی از ابزارهای این کار، همین دستیارهای هوشمند هستند.
– حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری

او همچنین توضیح داد: «این دستیارها باید دائماً به‌روز شوند، داده‌های جدید را بعد از صحت‌سنجی به پایگاه خود اضافه کنند، زبان عامیانه را بفهمند و بتوانند مکالمه‌ای پیوسته با کاربر داشته باشند. علاوه بر این، باید به آیین‌نامه‌ها مسلط باشند و در تصمیم‌سازی کمک کنند، حتی پیشنهادهای تخصصی ارائه دهند.»

دستیارهای هوش مصنوعی وزارتخانه‌ها می‌توانند تحول‌آفرین باشند

افشین نمونه‌هایی از کاربردهای عملی هوش مصنوعی در کشور را هم برشمرد: «در سال گذشته نخستین چاه نفتی و نیروگاه در مشهد به هوش مصنوعی مجهز شدند. این مسیر باید گسترش یابد و دستیارهای وزارتخانه‌ها می‌توانند نقش مهمی در این تحول ایفا کنند.»

در ادامه، دانشگاه‌ها گزارشی کوتاه از پروژه‌های خود ارائه کردند:

دانشگاه تهران: دستیار وزارت نفت با قابلیت خلاصه‌سازی قوانین و تفکر عمیق (Deep Think).
دانشگاه شهید بهشتی: دستیار وزارت علوم و وزارت ورزش با امکان پاسخ به آیین‌نامه‌ها و قوانین.
دانشگاه علامه: دستیار وزارت اقتصاد با ایندکس قوانین بورس و گزارش‌های مالی.
دانشگاه صنعتی اصفهان: دستیار وزارت صمت با توانایی OCR، پرسش‌وپاسخ و تناقض‌یابی قوانین.
دانشگاه خواجه‌نصیر: سامانه «طوسا» برای وزارت نیرو با ایندکس ۷۰ هزار قانون.
همچنین در طول این نشست تمامی دانشگاه‌ها در ارائه‌های خود از کمبود زیرساخت سخت‌افزاری گلایه کردند. افشین در پاسخ تأکید کرد این «ضعف» می‌تواند به فرصت تبدیل شود، زیرا وزارتخانه‌ها را وادار خواهد کرد که به‌دنبال توسعه زیرساخت بروند.

او اعلام کرد ظهر امروز جلسه‌ای با وزارتخانه‌ها در این‌باره برگزار خواهد شد. گفتنیست برخی از دانشگاه‌ها نیز این گلایه را داشتند که به آن‌ها به‌صورت ضرب‌العجلی گفته شده تا ارائه‌ای برای امروز تحویل بدهند و برای این موضوع فقط ۲۴ ساعت وقت داشتند.

افزون بر این دانشگاه‌ها، مراکز دیگری چون دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه شیراز و… نیز پروژه‌های خود را در این نشست معرفی کردند.