جدال مدیران تازه‌وارد و خروج کارکنان باسابقه متا
شرکت متا که در ماه‌های اخیر با جذب گسترده نیروهای متخصص هوش مصنوعی و سرقت استعداد از بزرگ‌ترین رقبای خود خبر ساز شده است، حالا بر اساس گزارشی از فایننشال تایمز با بحران داخلی و جدال‌های متعدد میان این ستاره‌های هوش مصنوعی دست‌وپنجه نرم می‌کند. فایننشال تایمز می‌گوید شنجیا ژائو که از اوپن‌ای‌آی جذب این شرکت شده بود و یکی از چهره‌های کلیدی تیم فعلی متا، تهدید کرده که نزد کارفرمای سابق خود بازمی‌گردد و اعضای قدیمی تیم هوش مصنوعی متا نیز طبق این گزارش احساس ترد‌شدگی می‌کنند.
پروژه بلندپروازانه مارک زاکربرگ برای توسعه هوش مصنوعی شخصی‌سازی شده برای میلیارد‌ها کاربر شبکه‌های اجتماعی خود، موجی از بی‌ثباتی مدیریتی، تغییرات مکرر ساختاری و جدال میان مدیران تازه‌وارد و نیروهای باسابقه را به همراه داشته است. این پروژه علاوه بر اهمیت راهبردی برای آینده شرکت، با توجه به سرمایه گسترده‌ای که زاکربرگ به آن اختصاص داده است از لحاظ اقتصادی نیز برای این غول فناوری اهمیت دارد.
گزارش فایننشال تایمز می‌گوید شنجیا ژائو، یکی از خالقان ChatGPT و از استخدام‌های کلیدی متا، تنها چند روز پس از پیوستن به این شرکت تهدید به استعفا و بازگشت به اوپن‌ای‌آی کرده است و این اقدام تا حدی جدی بوده که به گفته منابع آگاه، او حتی فرم‌های بازگشت به اوپن‌ای‌آی را امضا کرده بود. با این حال، در ادامه متا او را به عنوان «رئیس علمی هوش مصنوعی» منصوب و به نظر انتصاب به این سمت باعث شد تا ژائو از خروج صرف‌نظر کند. او اکنون نقشی محوری در تلاش‌های زاکربرگ ایفا می‌کند.
موج خروج و نارضایتی کارکنان
با وجود استخدام‌های پرهزینه و وعده تخصیص منابع عظیم محاسباتی که توسعه دیتاسنتر‌های بومی متا و همچنین قرارداد بزرگ ۱۰ میلیارد دلاری این شرکت با گوگل را شامل میشود، شماری از پژوهشگران تازه‌جذب‌شده، شرکت را ترک کرده‌اند. برای مثال ایتن نایت (از متخصصان حوزه یادگیری ماشین) چند هفته پس از آغاز به کار خود استعفا داد و آوی ورما، پژوهشگر پیشین اوپن‌ای‌آی، نیز حتی پیش از شروع اولین روز کاری خود با شرکت متا خداحافظی کرد.
افزون بر این، ریشاب آگراوال که در ماه آوریل به متا پیوسته بود هم روز چهارشنبه طی پستی اعلام کرد که تصمیم گرفته ریسکی متفاوت را در پیش گیرد و به همکاری خود با این شرکت پایان خواهده داد.
سابقه‌دار‌های متا نیز به نظر چندان از تحولات اخیر راضی نیستند. چندین کارمند باسابقه متا از جمله چایا نایاک و لوریدانا کریسان هم پس از حدود یک دهه فعالیت در حوزه هوش مصنوعی، از این شرکت جدا شده‌اند و با اینکه تعداد افراد قدیمی جدا شده از این شرکت کمتر از ده نفر است، اما با توجه به اهمیت استعدادهای هوش مصنوعی این مساله ممکن است آسیب جبران‌ناپذیری به پروژه‌های زاکربرگ باشد.
چهار بازسازی تنها در طول شش ماه
زاکربرگ از آغاز تابستان امسال با ارائه پاداش‌های چندصد میلیون دلاری و دسترسی به منابع ابری گسترده، پژوهشگران مطرح را از رقبایی چون اپل و اوپن‌ای‌آ جذب شرکت خود کرده است. با این حال، پروژه‌های کلیدی همچون مدل بزرگ «Llama Behemoth» نتوانستند مطابق انتظار عمل کنند. نتیجه آن شد که متا فعالیت روی این مدل را متوقف و تمرکز خود را بر توسعه نسل جدید گذاشت.
در اوایل اوت، شرکت اعلام کرد که «آزمایشگاه فراهوش متا» (MSL) برای چهارمین بار در شش ماه اخیر بازسازی میشود و به چهار تیم مجزا تقسیم خواهد شد. یکی از پژوهشگران متا در واکنشی طنز در این رابطه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «فقط یک سازماندهی دوباره و همه چیز درست میشود. فقط یکی دیگر.»
به نظر می‌رسد که یکی از دلایل اصلی نارضایتی کهنه‌کاران شرکت، اهمیت بالای استعدادهای تازه‌وارد در تلاش‌های اخیر متا است. در راس تغییرات متعدد شرکت متا، الکساندر وانگ، بنیان‌گذار سابق Scale AI، قرار دارد که زاکربرگ او را به عنوان مدیر پروژه محرمانه «TBD» (مخفف «To Be Determined») منصوب کرده است.
این بخش مرموز از تلاش‌های هوش مصنوعی متا با سرمایه‌گذاری ۱۴ میلیارد دلاری و جذب نام‌های بزرگی چون نات فریدمن (مدیرعامل پیشین GitHub) و ژائو شکل گرفته است.
منابع می‌گویند وانگ و زاکربرگ در تعیین زمان‌بندی رسیدن به هدف «فراهوش مصنوعی» اختلاف‌نظر دارند؛ زاکربرگ بر سرعت‌بخشیدن به این پروژه اصرار دارد، اما برخی کارشناسان این فشار را غیرواقع‌بینانه می‌دانند.
انتقادها از سبک مدیریت
کارکنان جدید گزارش داده‌اند که در نتیجه بوروکراسی متا و رقابت داخلی برای دسترسی به منابع، از جمله توان محاسباتی، دچار ناامیدی شده‌اند. همچنین برخی سبک مدیریتی وانگ را که فاقد تجربه رهبری در یک غول فناوری است، عامل چالش‌ها می‌دانند.
بازسازی ساختار موجب تغییر جایگاه مدیران باسابقه متا نیز شده است. یان لی‌کان، از قدیمی‌ترین چهره‌های هوش مصنوعی شرکت که در گذشته به سخنگوی اصلی تلاش‌های این شرکت در بخش هوش مصنوعی تبدیل شده بود، در حال حاضر زیر نظر وانگ فعالیت می‌کند.
احمد الداحل، که رهبری تیم Llama را بر عهده داشت نیز در حال حاضر مسئولیت تیمی را برعهده ندارد. از میان چهره‌های قدیمی تنها کریس کاکس، مدیر ارشد محصول متا، در جایگاه خود باقی مانده، اما کنترل مستقیم بر حوزه هوش مصنوعی مولد را از دست داده است.
توقف جذب نیرو
طبق یادداشتی داخلی که به دست فایننشال‌تایمز رسیده، متا استخدام جدید برای تیم‌های MSL را «به طور موقت» متوقف کرده است. این تصمیم با هدف برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای رشد نیروی انسانی در سال ۲۰۲۶ اتخاذ شده و در سازوکار جدید، تنها در موارد «کاملا حیاتی برای کسب‌وکار» جذب نیرو ادامه خواهد یافت.
با توجه به گزارش فایننشال تایمز می‌توان گفت که پروژه میلیارد دلاری زاکربرگ برای ساخت هوش پیشتازی در عرصه هوش مصنوعی با چالش‌های ساختاری، مدیریتی و انسانی جدی روبه‌روست. در حالی که متا خود را یکی از بازیگران اصلی رقابت جهانی هوش مصنوعی می‌داند، خروج استعدادهای کلیدی و تغییرات پیاپی در مدیریت، پرسش‌هایی درباره توانایی این شرکت در تحقق چشم‌انداز جاه‌طلبانه‌اش ایجاد کرده و باید دید زاکربرگ می‌تواند از دل این بحران داخلی ثمره‌ای مفید برای امپراتوری شبکه اجتماعی و چشم انداز مد نظرش در صنعت هوش مصنوعی بیرون بکشد.