اینترنت طبقاتی فقط برای مقامات طالبان؛ تنها ۱۴ درصد اینترنت افغانستان برگشته!
طالبان اینترنت را به روی مردم خود بست و اعلام کرد تا اطلاع ثانوی متصل نخواهد شد. آنها این محدودیت شدید را در جهت مبارزه با «فسق و فجور» عنوان کرده‌اند. درحالی‌که پروازها و کارهای بانکی در این کشور با مشکل روبه‌رو شده، مقامات طالبان خود از استارلینک استفاده می‌کنند.
پس از آنکه مقامات طالبان برای جلوگیری از «فسق و فجور» شروع به قطع ارتباطات فیبر نوری در چندین استان کردند، حالا خبرها از این کشور حکایت از قطع گسترده ارتباطات در افغانستان دارد. به نوشته روزنامه گاردین، نت‌بلاکز، یک سازمان نظارتی که بر امنیت سایبری و مدیریت اینترنت نظارت دارد، گفت: «قطعی سراسری ارتباطات اکنون در حال اجرا است.» در ادامه نت‌بلاکز افزود: ««ما اکنون شاهد اتصال ملی در ۱۴ درصد از سطوح عادی هستیم.» این نهاد نظارتی اعلام کرد که این حادثه «با قطع عمدی سرویس مطابقت دارد».
مقامات طالبان اوایل این ماه سرکوب دسترسی به اینترنت را آغاز کردند و در واقع اینترنت پرسرعت را در چندین منطقه قطع کردند. در طول چند هفته گذشته، اتصال اینترنت بسیار کند یا متناوب بوده است. سرویس‌های تلفنی اغلب از طریق اینترنت مسیریابی می‌شوند و خطوط فیبر نوری یکسانی را به اشتراک می‌گذارند، به‌خصوص در کشورهایی که زیرساخت‌های مخابراتی محدودی دارند. نت‌بلاکز گفت: «قطع فیزیکی اینترنت فیبر نوری، خدمات تلفن همراه و ثابت را نیز از کار خواهد انداخت.» نت‌بلاکز تصریح کرد: «ممکن است مشخص شود که قطع دسترسی به اینترنت در عین حفظ سرویس تلفن، نیاز به آزمون و خطا داشته باشد.»
در ۱۶ سپتامبر، عطاالله زید، سخنگوی ولایت بلخ، گفت که به دستور مقام اول کشورشان، اینترنت فیبر نوری در این ولایت شمالی کاملا قطع شده است. او در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «این اقدام برای جلوگیری از فساد انجام شده است و گزینه‌های جایگزین در سراسر کشور برای رفع نیازهای ارتباطی ایجاد خواهد شد.» در آن زمان، همین محدودیت‌ها در استان‌های شمالی بدخشان و تخار و همچنین در قندهار، هلمند، ننگرهار و ارزگان در جنوب گزارش شده بود. در سال ۲۰۲۴، کابل شبکه فیبر نوری ۹۳۵۰ کیلومتری (۵۸۰۰ مایلی) – که عمدتا توسط دولت‌های سابق تحت حمایت آمریکا ساخته شده بود – را به عنوان «اولویتی» برای نزدیک‌تر کردن کشور به سایر نقاط جهان و رهایی از فقر تبلیغ کرده بود. طالبان از زمان به قدرت رسیدن مجدد در سال ۲۰۲۱، محدودیت‌های متعددی را مطابق با تفسیر خود از قوانین اسلامی اعمال کرده‌اند.
در تاریکی به سر می‌برند
خبرگزاری‌های بین‌المللی می‌گویند ارتباطشان با دفاترشان در کابل، پایتخت، قطع شده است. اینترنت موبایل و تلویزیون ماهواره‌ای نیز در سراسر افغانستان به شدت مختل شده است. به گزارش بی‌بی‌سی جهانی، یک مقام طالبان گفت که قطعی مخابرات تا اطلاع ثانوی ادامه خواهد داشت. این در حالی است که شواهد نشان می‌دهد مقامات طالبان به اینترنت استارلینک دسترسی دارند. طلوع نیوز، یک کانال خبری خصوصی در افغانستان، با توجه به پیش‌بینی اختلال در شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی خود، از مردم خواست صفحات رسانه‌های اجتماعی‌شان را برای اطلاع از آخرین اخبار دنبال کنند. رسانه‌های محلی گزارش دادند که پروازها از فرودگاه کابل نیز مختل شده است. طبق گزارش سرویس ردیابی پرواز Flightradar۲۴، حداقل هشت پرواز که قرار بود روز سه‌شنبه از فرودگاه بین‌المللی کابل پرواز کنند یا به آنجا برسند، لغو شده‌اند.
مقامات دیپلماتیک به بی‌بی‌سی گفته‌اند که قطع اینترنت می‌تواند بر سیستم‌های بانکی و تجارت الکترونیک در سراسر کشور تاثیر بگذارد. چندین نفر در کابل به بی‌بی‌سی گفته‌اند که اینترنت فیبر نوری آنها در پایان روز کاری، حدود ساعت ۱۷ به وقت محلی (۱۲:۳۰ به وقت گرینویچ) از کار افتاده است. به همین دلیل، بسیاری از مردم تا صبح سه‌شنبه که خدمات بانکی و سایر مشاغل از سر گرفته شد، متوجه تاثیر آن نشده بودند.
کابل‌های فیبر نوری داده‌ها را با سرعت فوق‌العاده‌ای منتقل می‌کنند و برای بخش عمده‌ای از اینترنت جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. بی‌بی‌سی مطلع شده است که کمیته‌ای در کابل مامور شده است تا «فیلترینگ» احتمالی اینترنت فیبر نوری را به منظور «جلوگیری از بی‌اخلاقی‌ها» بررسی کند. آنها گفتند که این کمیته همچنین تعیین خواهد کرد که آیا ممنوعیت فیبر نوری در سراسر کشور اعمال خواهد شد یا خیر. نت‌بلاکز در پستی در شبکه اجتماعی Mastodon.social گفت: «افغانستان اکنون در بحبوحه قطعی کامل اینترنت است، زیرا مقامات طالبان در حال اجرای اقدامات اخلاقی هستند و چندین شبکه از صبح به صورت مرحله‌ای قطع شده‌اند؛ خدمات تلفنی نیز در حال حاضر تحت تاثیر قرار گرفته‌اند.»
هفته‌هاست که کاربران اینترنت در چندین استان افغانستان از کندی دسترسی به اینترنت یا قطعی آن شکایت دارند. چندین نفر از ساکنان که نخواستند نامشان فاش شود، پیش از این به بی‌بی‌سی گفته بودند که کسب و کار و زندگی آنها به طور جدی تحت تاثیر قطعی اینترنت قرار گرفته است. مردی که در ولایت تخار به عنوان صراف کار می‌کند، گفت که کلاس‌های آنلاین زبان انگلیسی دخترانش مختل شده است. او گفت: «آخرین فرصت آنها برای تحصیل از بین رفته است.» زن دیگری پیش از این به بی‌بی‌سی گفته بود که از زمان قطع شدن اینترنت خانگی‌اش نمی‌تواند در کلاس‌های آنلاین شرکت کند.
او گفت: «امیدوار بودم تحصیلاتم را تمام کنم و یک شغل آنلاین پیدا کنم، اما آن رویا نیز نابود شده است. بدون دسترسی به اینترنت، نمی‌دانم چه اتفاقی خواهد افتاد.» حمید حیدری، سردبیر سابق کانال خبری TV۱ افغانستان، روز دوشنبه گفت که پس از قطعی اینترنت، «تنهایی سراسر کشور را فرا گرفته است». او در برنامه ایکس گفت: «افغانستان اکنون رسما در رقابت با کره‌شمالی برای قطع [اینترنت] مقام اول را کسب کرده است.» مریم سلیمان‌خیل، عضو سابق پارلمان افغانستان که اکنون در ایالات متحده مستقر است، در پستی با تگ کردن ایلان ماسک، مالک ایکس، نوشت: «سکوت آنلاین بدون شنیدن صداهای افغان‌ها از داخل افغانستان کر کننده است.»
سخنگوی والی طالبان در بلخ اوایل این ماه در وب‌سایت ایکس نوشت که ممنوعیت اینترنت فیبر نوری برای مهار «شرارت‌ها» است. او افزود که مقامات گزینه‌های دیگری را بررسی خواهند کرد. این قطعی برق جدیدترین مورد از مجموعه‌ای از محدودیت‌هایی است که طالبان از زمان بازگشت به قدرت اعمال کرده‌اند. اوایل این ماه، آنها کتاب‌های نوشته شده توسط زنان را از سیستم تدریس دانشگاه‌های کشور حذف کردند، که بخشی از ممنوعیت جدیدی است که تدریس حقوق بشر و حمایت از زنان در برابر آزار جنسی را نیز غیرقانونی اعلام کرده است.
زنان و دختران نیز به ویژه آسیب دیده‌اند: آنها از دسترسی به آموزش بالاتر از ۱۲ سالگی محروم هستند و یکی از آخرین مسیرهای آنها برای آموزش بیشتر در اواخر سال ۲۰۲۴، زمانی که دوره‌های مامایی بی‌سروصدا تعطیل شدند، قطع شد. تنها امید زنان افغانستان برای سوادآموزی و ادامه تحصیل، همین آموزش‌های آنلاین بود که حالا آن نیز از دسترس زنان افغان خارج شده است. یک دانشجوی دانشگاه به بی‌بی‌سی گفت که پس از ممنوع شدن دوره مامایی‌اش، «چاره دیگری جز تحصیل آنلاین» نداشته است. او گفت: «وقتی شنیدم اینترنت قطع شده، دنیا برایم تاریک شد.»