بررسی‌ها نشان می‌دهد با اعمال چند ساله فیلترینگ در ایران، در مواردی بعضا دسترسی به محتواهای عادی و بی‌ضرر هم فیلتر شده و این موضوع نارضایتی کاربران را افزایش داده است، به گونه‌ای که وزیر ارتباطات هم تأکید کرده است کیفیت شبکه آسیب دیده و محدودسازی و مسدودسازی‌ها بر کاهش کیفیت اینترنت تأثیر منفی گذاشته است.

فضای مجازی و تکنولوژی‌هایی که بواسطه آن، طی سال‌های گذشته در دسترس مردم قرار گرفته، روز به روز در حال پیشرفت کردن است و به اعتقاد تحلیلگران، با تکنولوژی نمی‌توان مقابله کرد.

تقریبا از زمانی که اینترنت به ایران وارد شد و گسترش یافت، موضوع فیلترینگ هم با هدف جلوگیری از دسترسی کاربران به وبگاه‌های مغایر با قوانین و سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران و از سوی دیگر رواج VPN و فیلترشکن‌ها مطرح شد.

اما به اعتقاد کارشناسان تجربه نشان داد که فیلترینگ نمی‌تواند سیاست موفقیت آمیزی باشد چون معمولا عوامل بازدارنده یک مقاومت منفی و نوعی بی‌اعتمادی ایجاد می‌کند. اینترنت می‌تواند مانند یک چاقوی دولبه رفتار کند به عبارتی می تواند موجب پیشرفت، علم آموزی و دسترسی به اطلاعات مفید شود و از سوی دیگر مشکلات دیگری در یک جامعه ایجاد کند.

متاسفانه آنچه به عنوان فیلترینگ در خصوص فضای مجازی انجام می‌شود چندان هوشمند نیست و در بسیاری موارد دسترسی به محتواهای کاملا عادی و بی ضرر نیز فیلتر و یا محدود می‌شود، همین امر نارضایتی کاربران اینترنتی را افزایش می‌دهد. بنابراین تاثیرات منفی فیلترینگ بسیار بیشتر از تاثیرات مثبت آن است و جلوگیری از دسترسی به برخی مضامین از طریق فیلترینگ راه حل چندان کارآمد و موثری به شمار نمی رود.

ارزیابی‌های کارشناسی و مطالعات میدانی نشان می‌دهد محدودسازی باعث افزایش چشمگیر کلاهبرداری‌های آنلاین شده است.در این راستا سیدستار هاشمی- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- در نشست با فعالان حوزه فاوا و شرکت های دانش بنیان استان کرمان تأکید کرده است کیفیت شبکه آسیب دیده و محدودسازی و مسدودسازی‌ها بر کاهش کیفیت اینترنت تأثیر منفی گذاشته است.

به گفته این مقام مسئول فیلترینگ به یک موضوع ضدامنیتی تبدیل شده و سیاست‌گذاری آن از حیطه وزارت ارتباطات خارج است. آسیب‌شناسی‌های لازم انجام شده و بدون لکنت زبان بیان خواهد شد. اقتصاد فیلترشکن‌ها و منابع حاصل از آن، از اعتبارات یک وزارتخانه بیشتر است و باید با مشارکت فعالان حل شود.

هاشمی معتقد است که ارزیابی‌های کارشناسی و مطالعات میدانی نشان می‌دهد محدودسازی باعث افزایش چشمگیر کلاهبرداری‌های آنلاین شده است. وقتی بخشی از خدمات جهانی مسدود می‌شود، افراد برای دسترسی به یک سرویس ساده مثل آدرس دانشگاه، وارد مسیرهای غیررسمی می‌شوند. یک تکنیک ساده می‌تواند کاربر را به مقصدی جعلی هدایت کند؛ جایی که اطلاعات بانکی یا داده‌های شخصی او در معرض سرقت قرار می‌گیرد. این مسئله امروز جدی است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

با این حال با وجود یک سال از برداشتن اولین قدم‌ها برای دسترسی آزادانه کاربران به اینترنت که منجر به رفع فیلتر دو واتس اپ و گوگل پلی شد شد، به نظر می‌رسد مسئولان کشور نیر نسبت به آسیب‌های فیلترشکن‌ها اتفاق نظر بیشتری پیدا کرده‌اند.

طبق برخی آمارهای رسمی، ۸۵ درصد از کاربران اینترنت در ایران از ابزارهای فیلترشکن یا VPN استفاده می‌کنند.

طی روزهای گذشته محمدباقر قالیباف- رئیس مجلس شورای اسلامی- درباره فیلترشکن‌ها و آسیب‌های آن توضیح داده است: اینکه امروز فیلترینگ انجام شود که بالای ۷۰ درصد مردم با فیلترشکن‌ها وارد فضای مجازی می شوند را نمی‌پذیریم چرا که باعث آثار ضد امنیتی و ضد اخلاقی برای مردم می‌شود.

طبق برخی آمارهای رسمی، ۸۵ درصد از کاربران اینترنت در ایران از ابزارهای فیلترشکن یا VPN استفاده می‌کنند با این حال با توسعه استفاده از فیلترشکن، بحث فروش و کسب درآمد از آن جرم‌انگاری نشده است. به دلیل اهمیت آن اوایل آذرماه نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تحقیق و تفحص درباره عملکرد فیلترشکن‌ها موافقت کردند.

برخی از محورهای این تحقیق و تفحص عبارت است از نسبت ترافیک مصرفی داخلی به مصرف خارجی به چه میزان است؟ چه برنامه‌ای برای افزایش سهم ترافیک داخلی از کل ترافیک مصرفی کشور و تحقق هدف ۷۰ درصد ترافیک داخلی وجود دارد؟

با توجه به مصوبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۶ شورای عالی فضای مجازی چه میزان از داده‌های شهروندان ایرانی در اختیار سکوهای خارجی قرار گرفته و می‌گیرد؟ چه میزان از داده‌ها و اطلاعات سکوهای خارجی در فضای شبکه ملی اطلاعات ذخیره و میزبانی می‌شود؟ چه نامی برای حکمرانی مناسب کلان داده‌ها انجام شده است؟

داده‌ها و اطلاعات رمز شده توسط ابزارها و سکوهای خارجی که غیر قابل نظارت توسط مراجع ذی‌صلاح است عمدتاً به ترتیب حجم داده توسط کدام سامانه‌ها و نرم‌افزارها تبادل می‌شود؟