در حالی که شرکت‌های فناوری جهان و دولت‌ها مشغول سرمایه‌گذاری گسترده در هوش مصنوعی و زیرساخت این فناوری هستند، آرویند کریشنا، مدیرعامل IBM، نسبت به پایداری مالی این موج بی‌سابقه سرمایه‌گذاری هشدار داده است. او در صحبت‌های جدید خود به این پرسش پرداخته که آیا هزینه‌های چند هزار میلیارد دلاری صنعت فناوری در نهایت می‌تواند بازده اقتصادی قابل قبولی ایجاد کند.

کریشنا در گفت‌وگو با پادکست The Decoder گفت ساخت و تجهیز تنها یک مرکز داده با ظرفیت یک گیگاوات، با قیمت‌های فعلی، حدود ۸۰ میلیارد دلار هزینه دارد و به گفته او، شرکت‌هایی که در حال برنامه‌ریزی برای زیرساخت‌هایی در مقیاس ۲۰ تا ۳۰ گیگاوات هستند، باید چیزی بالغ بر یک هزار پانصد میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کنند.

این در حالی است که به گفته او ارقام مذکور مربوط به شرایط کنونی بازار است و با گسترش صنعت ممکن است دستخوش نوسان شود، اما در هر صورت ابعاد هزینه‌ها «خیره‌کننده» است.

مدیرعامل IBM همچنین به فشار مالی ناشی از استهلاک سخت‌افزار اشاره کرد و گفت تراشه‌های پیشرفته هوش مصنوعی معمولا ظرف پنج سال نیاز به تعویض دارند؛ موضوعی که شرکت‌ها را وادار می‌کند تا به سرمایه‌گذاری دائمی متعهد شوند

کریشنا با اشاره به مجموع تعهدات جهانی برای دستیابی به هوش عمومی مصنوعی گفت: «اگر به کل سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در این حوزه نگاه کنیم، به عددی نزدیک به ۱۰۰ گیگاوات می‌رسیم.» به گفته او، با در نظر گرفتن هزینه ۸۰ میلیارد دلاری برای هر گیگاوات، مجموع سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند به حدود ۸ هزار میلیارد دلار برسد؛ رقمی که برای پوشش هزینه‌های مالی آن، سالانه حدود ۸۰۰ میلیارد دلار سود صرفا برای پرداخت بهره آن نیاز است.

او در بخشی دیگر از صحبت‌هایش، احتمال دستیابی فناوری‌های فعلی مدل‌های زبانی بزرگ به هوش عمومی مصنوعی را «صفر تا یک درصد» عنوان کرد و گفت بدون جهش‌های بنیادین علمی ، رسیدن به AGI بعید به نظر می‌رسد.

گرچه کریشنا در عین حال تاکید دارد که هوش مصنوعی می‌تواند به بهره‌وری با ارزش هزاران میلیارد دلار منجر شود اما رسیدن به هوش عمومی از نگاه او مستلزم ترکیب مدل‌های زبانی با سیستم‌های «دانش سخت» است که حتی موفقیت آن نیز قطعی نخواهد بود.

این هشدارها در حالی مطرح می‌شود که شرکت‌های بزرگ فناوری برخلاف این تردیدها، با شتاب به افزایش سرمایه‌گذاری ادامه می‌دهند. شرکت اوپن‌ای‌آی به تنهایی از توافق‌های زیرساختی بلندمدت به ارزش تقریبی ۱.۴ هزار میلیارد دلار با شرکت‌هایی مانند انویدیا، برادکام، اوراکل و آلفابت خبر داده است. این توافق‌ها شامل قراردادی ۳۰۰ میلیارد دلاری برای زیرساخت ابری با اوراکل و همکاری‌هایی در مقیاس ۱۰ گیگاوات با انویدیا و برادکام است.

در سوی دیگر بازار نیز، آلفابت (شرکت مادر گوگل) پیش‌بینی هزینه‌های سرمایه‌ای خود برای سال ۲۰۲۵ را به ۹۱ تا ۹۳ میلیارد دلار افزایش داده و آمازون نیز برآورد هزینه‌هایش را به حدود ۱۲۵ میلیارد دلار رسانده است؛ مبالغی که عمده آن به ساخت و توسعه زیرساخت هوش مصنوعی اختصاص می‌یابد.

در مجموع، پیش‌بینی می‌شود که سرمایه‌گذاری جهانی در زیرساخت‌های هوش مصنوعی تنها در سال جاری به حدود ۳۸۰ میلیارد دلار برسد.

افزایش این هزینه‌ها در شرایطی که هنوز به سوددهی این فناوری اطمینان نیست، نگرانی سرمایه‌گذاران را بیشتر کرده است.

به تازگی و در تاریخ ۱۲ دسامبر، سهام شرکت اوراکل پس از انتشار گزارش‌هایی پیرامون تاخیر پروژه‌های زیرساختی این شرکت با اوپن‌ای‌آی یک سقوط ۱۳ درصدی را تجربه کرد و این در حالی است که شرکت خیلی زود گزارش‌های منتشر شده را رد کرد.

هم‌زمان با ریزش ارزش سهام اوراکل، شرکت برادکام (دیگر شریک اوپن‌ای‌آی) نیز به دنبال اعلام کاهش حاشیه سود پردازنده‌های سفارشی هوش مصنوعی یک ریزش سهام ۱۱ درصدی را تجربه کرد. بانک مرکزی انگلستان نیز به تازگی هشدار داده است که اتکای روز افزون به بدهی برای توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی می‌تواند به خطرات جدی در حوزه ثبات مالی منجر گردد.

بر اساس گزارش UBS، حجم تامین مالی پروژه‌های مراکز داده هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵ به ۱۲۵ میلیارد دلار رسیده است؛ در حالی که این رقم در مدت مشابه سال قبل تنها ۱۵ میلیارد دلار بود.

این گزارش پیش‌بینی می‌کند که بازار اعتبار خصوصی بیش از نیمی از ۱.۵ هزار میلیارد دلار سرمایه موردنیاز برای توسعه مراکز داده تا سال ۲۰۲۸ را تامین خواهد کرد و به گفته تحلیلگران، این مساله خطرات ساختاری تازه‌ای را به سیستم مالی تحمیل می‌کند.