آینده جدال دیجیتال بین چین و آمریکا چه میشود؟
دو ماه پیش بود که وزارت امنیت ملی چین با صدور بیانیهای رسمی آمریکا را متهم کرد که از سال ۲۰۲۲ وارد عملیات نفوذ و خرابکاری سایبری علیه مرکز ملی زمان چین شده است.
مقامهای چینی اعلام کردند ما شواهد غیرقابل انکاری داریم که نشان میدهد NSA(سازمان امنیت ملی آمریکا) با سوءاستفاده از یک آسیبپذیری در سرویس پیامرسان یک برند موبایل خارجی، دستگاههای چند نفر از کارکنان مرکز زمان را هک کرده و سپس در سالهای ۲۰۲۳–۲۰۲۴ با استفاده از ۴۲ ابزار تخصصی سایبری، تلاش برای دسترسی به سیستم حساس زمان این کشور را انجام داده است.
در بیانیه دولت چین آمده است: “تغییر یا اختلال در زمان استاندارد چین میتوانست باعث اخلال در زیرساختهای حیاتی مانند ارتباطات، مالی، برق، حملونقل و حتی محاسبات فضایی شود”.
از سوی دیگر، دفتر دیپلماتیک آمریکا در پکن واکنشی محدود داشت و در بیانیهای تنها هشدار داد که تهدیدات سایبری چین یکی از فعالترین تهدیدها علیه دولت و شرکتهای آمریکایی است و از ارائه پاسخ مستقیم درباره ادعای چین خودداری کرد.
حمله به مرکز زمان چین اقدامی است که علاوه بر اهمیت، ماهیت نمادین هم دارد؛ مرکز زمان چین مسئول تولید و پخش زمان استاندارد چین است که زیرساختهای حیاتی مانند مخابرات، شبکههای مالی، برق و حملونقل وابسته به آناند و حتی تغییر چند میلیثانیهای در زمان میتواند باعث اختلال گسترده در خدمات حیاتی شود و به نوعی علاوه بر حمله سایبری، نوع جدیدی از جنگ خواهد بود؛ نمونهای از تغییر ماهیت جنگها بخصوص در حوزه جنگال که دیگر صرفاً به جاسوسی محدود نمیشود بلکه هدف آسیب به زیرساختهای حیاتی و دسترسی به دادههای حساس است.
روند تحولات سایبری چین و آمریکا یکی از موضوعات داغ حوزه فناوری و امنیتی در یک سال اخیر بود؛ کارشناسان امنیت سایبری میگویند این تنش تازه، بخشی از روند بلندمدت نبرد سایبری و فناوری میان دو کشور است که در سالهای اخیر، خصوصاً بعد از روی کار آمدن ترامپ تشدید شده است؛
در دسامبر ۲۰۲۴، مرکز سایبری چین از خنثی کردن دو حمله سایبری به شرکتهای چینی توسط گروههای مرتبط با آمریکا خبر داد؛ در فوریه ۲۰۲۵، پلیس هاربین اعلام کرد که سه نفر از مأموران NSA در حملات سایبری پیشرفته علیه زیرساختهای حیاتی چین دست داشتهاند.
دو طرف در این زمین بازی استراتژیهای مختلفی را به کار میبرند؛ به باور کارشناسان تاکتیک چین استفاده از گروههای هکری دولتی (APT) مانند Volt Typhoon برای نفوذ به زیرساختها و شرکتهای خارجی، تمرکز بر سرقت مالکیت فکری، دادههای حساس و ایجاد وابستگی تکنولوژیک برای رقیب و هدف قرار دادن نهادهای دولتی و بخش خصوصی برای افزایش فشار و دسترسی به اطلاعات حیاتی است.
گروه Volt Typhoon که گفته میشود تحت حمایت دولت چین است از سال ۲۰۲۱ فعالیت دارد و به گفته شرکت Microsoft بخش بزرگی از زیرساختهای حیاتی آمریکا (مخابرات، انرژی، حملونقل، آب/فاضلاب و…) را هدف قرار داده است؛ همچنین کمپین دیگری به نام Salt Typhoon در سال ۲۰۲۴ شبکهای از زیرساختها و نهادهای حساس آمریکا از جمله برخی شبکههای ارتباطی و امنیتی را هدف نفوذ قرار داده است.
این حملات فراتر از جاسوسی صنعتی بودند و این یعنی چین در حال آمادهسازی برای عملیات خرابکارانه در صورت تشدید تنش با آمریکا است.
در مقابل آمریکا تمرکز بر دفاع چندلایه و همکاری بینالمللی دارد؛ استفاده از فناوری پیشرفته، هوش مصنوعی و همکاری با بخش خصوصی برای مقابله با حملات سایبری، ایجاد شبکه هشدار و پاسخ سریع بین CISA، FBI و NSA برای پیشگیری و پاسخ به حملات و همکاری با متحدان بینالمللی برای حفاظت از زنجیره تأمین و زیرساختهای حیاتی بخشی از استراتژی ایالات متحده در جنگ سرد سایبری با چین است.
در پایان سال ۲۰۲۵ و شروع سال جدید میلادی، احتمالاً آینده این جنگ سرد ابعاد جدی تری پیدا خواهد کرد.
تشدید حملات زیرساختی و صنعتی و هدفگیری مستقیم زیرساختهای حیاتی و شبکههای مالی، استفاده گسترده از هوش مصنوعی در حملات و دفاع، تقویت همکاری بین متحدان آمریکا و ایجاد شبکههای دفاع سایبری جمعی و اشتراک اطلاعات برای بازدارندگی، استفاده از افشاگری، تحریم و محدودیت فناوری به عنوان ابزار فشار و فشار برای ایجاد قواعد بینالمللی سایبری.
فضای حاکم بین دو کشور نشان میدهد که جنگ سایبری دیگر محدود به جاسوسی نیست، بلکه به زیرساختهای حیاتی، اقتصاد و امنیت ملی هم کشیده شده است؛ مرحلهای جدید از رقابت فناوری و امنیت سایبری بین دو ابرقدرت که تأثیر آن فراتر از مرزهای چین و آمریکا خواهد بود و همپیمانان آنها را هم در بر خواهد گرفت.